Morgunblaðið - 23.11.1996, Blaðsíða 64

Winslows
NT4.0
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBUSCENTRUM.IS / AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTl 1
LAUGARDAGUR 23. NÓVEMBER 1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Framkvæmda-
stjóri VÍB
Kostar 13
milljarða
að standa
utan EMU
SIGURÐUR B. Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri Verðbréfamarkaðar
íslandsbanka, segir að vextir
myndu að öllum líkindum lækka,
gengi ísland í Efnahags- og mynt-
bandalag Evrópu (EMU) og gæti
13 milljarða króna vaxtakostnaður
sparazt árlega.
í erindi, sem Sigurður hélt á
aðalfundi Landsnefndar Aiþjóða-
verzlunarráðsins í gær, sagðist
hann telja erfitt að finna nokkur
haldbær rök af hálfu jafnlítillar
þjóðar og íslendinga fyrir að reka
alveg sjálfstætt myntkerfi. „Án
trausts gjaldmiðils, stöðugleika og
fasts verðlags getum við ekki
vænzt þess að halda samkeppnis-
stöðu okkar gagnvart öðrum þjóð-
um. Til lengdar mun óskilvirkt
myntkerfi leiða til þess að hag-
vöxtur verður minni en ella. Þetta
er hinn raunverulegi kostnaður
sem leiðir af því að standa utan
við myntbandalag Evrópu.“
Vaxtamunur gæti lækkað í 1%
Sigurður sagði erfitt að mæla
kostnaðinn, sem kæmi fram á
löngum tíma. Hins vegar mætti
mæla einstaka hluta kostnaðar við
að standa utan EMU, t.d. áhrif á
vexti á innlendum markaði. Lík-
legt væri að vextir af ríkisskulda-
bréfum til langs tíma væru um
þremur prósentustigum hærri hér
á landi en í Þýzkalandi, sem yrði
að teljast viðmiðun í þessum mál-
um.
„Þriggja prósenta vaxtamunur
gæti hugsanlega lækkað í um eitt
prósent með þátttöku í myntkerf-
inu. Innlendar skuldir hér nema
nú um 650 milljörðum króna og
tveggja prósenta vaxtamunur
svarar því til um þrettán milljarða
króna árlega,“ sagði Sigurður.
Aðeins aðildarríki Evrópusam-
bandsins geta gengið í Efnahags-
og myntbandalag Evrópu.
■ Fá rök/16
Sveitarfélög huga að breytingum á lífeyrissjóðakerfi
Skoða stofnun lífeyr-
issjóðs sveitarfélaga
VILHJ.ÁLMUR Þ. Vilhjálmsson, for-
maður Sambands íslenskra sveitarfé-
laga, hvetur til þess að sveitarfélögin
skoði vandlega þá hugmynd að stofna
sameiginlega eigin lífeyrissjóð. Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri
tekur vel í hugmyndina.
Sveitarfélögin þurfa fljótlega að
taka afstöðu til þess hvort þau gerast
aðilar að samkomulagi ríkisins og
samtaka opinberra starfsmanna um
breytingar á Lífeyrissjóði starfs-
manna ríksins. U.þ.b. 50 sveitarfélög
greiddu í LSR á síðasta ári vegna
starfsmanna sinna, en þeim fjölgaði
mikið á þessu ári þegar rekstur
grunnskólans var færður til þeirra.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson ræddi
þetta mál á fjármálaráðstefnu sveit-
arfélaganna sem lauk í fyrradag.
„Það er spuming hvort sveitarfélögin
vilja veita nýjum starfsmönnum sín-
um aðild að hinni nýju A-deild sjóðs-
ins. Einnig er spuming hvaða áhrif
þessi breyting hefur á starfsemi þeirra
lífeyrissjóða sem einstök sveitarfélög
greiða iðgjöld sín til. í mörgum þeirra
hafa ábyrgðarskuldbindingar safnast
upp og sú mun raunin verða áfram
að öllu óbreyttu.“
17,7 milljarðar í
umframskuldbindingar
Níu sveitarfélög starfrækja sjálf-
stæða lífeyrissjóði og vantar samtals
17,7 milljarða í þá svo að þeir geti
staðið við skuldbindingar sínar. Verst
er staða Lífeyrissjóðs starfsmanna
Reykjavíkurborgar, en um síðustu
áramót vantaði 12,8 milljarða í sjóð-
inn til að hann gæti staðið við skuld-
bindingar sínar ef miðað er við 2%
ávöxtun. Staða sjóðsins er í raun
heldur verri en staða Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins. Höfuðstóll LSR
nemur 25% af skuldbindingum, en
höfuðstóll Lífeyrissjóðs starfsmanna
Reykjavíkur nemur 20% af skuldbind-
ingum.
Ljóst er að sveitarfélögin stofna
ekki sameiginlegan lífeyrissjóð nema
stærstu sveitarfélögin, Reykjavík og
Akureyri, séu hugmyndinni fylgjandi.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir sagðist
fylgjandi því að þessi kostur yrði skoð-
aður vandlega. Það yrði að skoða fjár-
hagslegar hliðar málsins vel áður en
hægt væri að taka afstöðu til þess.
■ Ríkisstarfsmenn/32-33
Morgunblaðið/Ásdís
Aðgangsharð-
ar brauðætur
BÖRNUM í Reykjavík finnst
flestum gaman að fara nið-
ur að Tjörn og gefa öllum
fuglunum þar brauð í gogg-
inn. Sumir krakkar fara um
hverja helgi og smám sam-
an ná þau að kasta molunum
lengra út á Tjörn. Stundum
tekst það ekki og þá koma
fuglarnir upp á bakkann og
heimta sitt.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Halldór Ásgrímsson í ræðu á flokksþingi Framsóknarflokksins
Hugsanlegt að ríkíð leigi
aflaheimildir á markaði
HALLDÓR Ásgrímsson, formaður Framsóknar-
flokksins, sagði í ræðu á landsfundi flokksins í gær
að greiðslur fyrir aflaheimildir væru allt of háar
og hærri en nokkurn hefði getað órað fyrir þegar
kvótakerfinu var komið á. Ræða yrði hvemig hægt
væri að hafa áhrif á hátt markaðsverð veiðiheim-
ilda og það gæti verið nauðsynlegt að gefa það
ótvírætt til kynna að handhafar þeirra geti ekki
treyst því um alla framtíð að fá alla aukningu afla-
réttinda í sinn hlut.
„Það má vel hugsa sér að ríkisvaldið leigi hluta
þeirra á sama markaði og útvegsmenn versla á. I
þessu sambandi má nefna hluta af þeim aflaheim-
ildum sem koma til úthlutunar úr norsk-íslenska
síldarstofninum og ekki er sérstök veiðireynsla fyr-
ir, mjög aukna rækju- og loðnuveiði og e.t.v. hluta
af aukningu bolfiskafla síðar meir,“ sagði Halldór.
Hann sagði að það gæti haft alvariegar afleiðing-
ar fyrir sjávarútveginn og þjóðfélagið í heild að
banna framsal veiðiheimilda en hins vegar væri
margt að ræða. Hann nefndi að settar hefðu verið
takmarkanir á úthlutun á aflaheimildum til þeirra
aðila sem ekki nýttu sér rétt sinn ár eftir ár. Nauð-
synlegt væri að endurmeta, þessi ákvæði í ljósi
reynslunnar og leita leiða til úrbóta.
Þá þyrfti að setja skýrari reglur um söluhagnað
og afskriftir vegna viðskipta með veiðiheimildir
þannig að eðlilegur tekjuskattur sé greiddur vegna
þessara viðskipta í sameiginlegn sjóð.
Halldór hvatti til opinnar umræðu um þessi mál
og sagðist líta á það sem skyldu þeirra sem störf-
uðu í stjórnmálum að reyna að finna leiðir, í sam-
vinnu við sjávarútveginn, sem geta skapað meiri
sátt um aflamarkskerfið og þar með tryggt fram-
tíð þess.
„Eg geri mér grein fyrir því að margir útvegs-
menn eru andvígir þeim hugmyndum sem hér eru
viðraðar enda hafa þær sína galla. Hins vegar er
ljóst að svigrúm sjávarútvegsins til að skila meiru
til samfélagsins fer vaxandi.
Ég tel enga ástæðu nú til að ræða um hugsan-
lega ráðstöfun tekna sem gætu komið af leigu ríkis-
valdsins á veiðiheimildum. En ég vil í því sam-
bandi benda á, að sveiflujöfnunarsjóður í fiskveiði-
hagkerfi eins og okkar, er afar mikilvægur," sagði
Halldór Ásgrímsson.
■ Handhafar/6
Ófrýnilegur
hvoftur há-
karlsins
HELDUR var hann ófrýnileg-
ur beinhákarlinn sem skóla-
börnin sáu í heimsókn hjá
Granda hf. í gær. Þrátt fyrir
það veigruðu þau sér ekki við
a.ð að skoða glennt gin hans,
sem var fullt af smáfiskum.
Um sautján hundruð nemend-
um 6. bekkjar grunnskóla á
höfuðborgarsvæðinu var boðið
að líta í heimsókn til Granda,
meðal annars til að kynnast
fiskvinnslunni, smakka á fram-
leiðslu fyrirtækisins og skoða
fiskasýningu. Vinsælastur var
beinhákarlinn ógurlegi sem er
um 10 metra langur og vegur
3 tonn.