Morgunblaðið - 20.09.1997, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 20. SEPTEMBER 1997 9
FRÉTTIR
Norræn geðhjúkrunarráðstefna
Mikilvægt að leita
faglegra upplýsinga
STEPHEN Haines, geðhjúkrunarfræðingur
frá Melbourne í Astralíu.
ÞESSA dagana er haldin hér á
landi norræn geðhjúkrunarráð-
stefna. Meginefni ráðstefnunnar,
sem haldin er á Norðurlöndum
annað hvert ár, er þáttur geðhjúkr-
unarfræðinga í forvörnum, með-
ferð og stuðningi við ungt fólk
með geðræna erfiðleika og fjöl-
skyldur þeirra.
Stephen Haines, geðhjúkrunar-
fræðingur frá Melbourne í Astral-
íu, er aðalræðumaður ráðstefnunn-
ar. Hann sagði í samtali við Morg-
unblaðið að fyrirlestur sinn hafi
fjallað um geðræna sjúkdóma sem
hafi ekki hlotið fullnægjandi ís-
lenskt heiti en nefnast á ensku
„sychosis". Guðbjörg Sveinsdóttir,
formaður fagdeildar geðhjúkrun-
arfræðinga innan Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga, sagði orðið
geta átt við um flesta geðræna
sjúkdóma eða geðveikisástand sem
ekki sé varanleg geðveiki.
„Hér er um alvarlega geðræna
sjúkdóma að ræða,“ sagði Haines
„Fólk sér gjarnan ofsjónir og heyr-
ir ofheyrnir og fer í framhaldi af
því að þróa með sér óraunhæfar
hugmyndir um sjálft sig og um-
hverfi sitt.
Sjúkdómar af þessu tagi eru
algengastir á meðal ungs fólks.
Meðalaldur kvenna sem greinast
með „sychosis" er hærri en meðal-
aldur karla og eru margar kenn-
ingar uppi um ástæður þess, svo
sem mismunandi hormónastarf-
semi kvenna og karla. Sjúkdómur-
inn kemur oftast upp hjá fólki í
kringum tvítugt og hann má oft
rekja til þess að fólk er undir miklu
álagi. Þá er talið að notkun amfet-
amíns og kannabisefna geti orsak-
að hann. Þetta er sjúkdómur sem
hefur líkamlegar, sálfræðilegar og
félagslegar hliðar og meðferð hans
felst því í lyijagjöf, sálfræðiaðstoð,
sem m.a. byggist á því að byggja
upp sjálfstraust einstaklingsins, og
stuðningi við fjölskyldu hans.
Meðferð stendur yfir í nokkrar
vikur, mánuði og einstaka sinnum
í nokkur ár. Fólk þarf yfirleitt að
taka sér frí frá vinnu eða námi í
einhvern tíma en reynt er að koma
því aftur inn í eðlilegt lífsmunstur
svo fljótt sem kostur er.
Á fyrstu stigum sjúkdómsins
gerir fólk sér yfirleitt grein fyrir
því að eitthvað er að en missir síð-
an raunveruleikaskynið. Það eru
eðlileg viðbrögð okkar að leita út-
skýringa á líðan okkar. Þetta fólk
upplifir ýmis óþægindi svo sem
óútskýrðan ótta og í tilraunum sín-
um til að útskýra hann fjarlægist
það raunveruíeikann meira og
meira. Það er því mikilvægt að
sjúklingar geri sér grein fyrir að
þetta er geðrænn sjúkdómur sem
hefur áhrif á starfsemi hugans og
getur orsakað líðan sem engin
önnur ástæða er fyrir.
Reynslan sýnir að það er auð-
veldara að komast fyrir sjúkdóminn
því fýrr sem meðferð er hafin. Sum-
um tekst að vinna úr sjúkdómnum
upp á eigin spýtur, sérstaklega ef
þeir njóta stuðnings heima fyrir,
en mestar líkur eru þó á að ástand-
ið versni ef ekkert er að gert. Við
leggjum því höfuðáherslu á að hafi
fólk grun um að eitthvað sé að hjá
því sjálfu eða börnum þess leiti það
hjálpar strax. Það getur skipt höf-
uðmáli við meðferð geðrænna sjúk-
dóma að sjúklingur komist sem
fyrst í samband við fagfólk."
Haines sagði annað meginum-
ræðuefni ráðstefnunnar vera þá
stefnu Norðurlandanna að færa
þjónustu við þá sem eiga við geð-
ræn vandamál að etja frá spítulun-
um og út í samfélagið. Þetta sé
þróun sem m.a. auðveldi sjúkling-
um að takast á við sjúkdóm sinn
auk þess sem hún auðveldi fag-
fólki að hafa afskipti af sjúklingum
snemma á sjúkdómsferlinu.
Ottast að verða stimplað
geðveikt
„Fólk óttast bæði úrskurð lækn-
isins og það að verða stimplað
geðveikt og leitar sér því ekki
hjálpar," sagði hann. „Einnig eru
hugmyndir samfélagsins um geð-
deildir mjög neikvæðar sem gerir
það að verkum að fólk hreinlega
óttast að leita þangað. Það hafa
hins vegar orðið miklar framfarir
í aðbúnaði á slíkum stofnunum auk
þess sem batahorfur sjúklinga með
geðræna sjúkdóma eru mun meiri
en áður var.
Við leggjum eindregna áherslu
á að fólk leiti til fagmanna hafi
það grun um að eitthvað sé að þó
ekki sé til annars en að fá upplýs-
ingar.“
GALLA STRETCH BUXUR
Litir: Svartar og bláar
St. 36-46
Franskar dragtir frá stærð 34
TGSS
i ncð
ncðst við
Dunhaga,
sími 562 2230
Opið laugardag
ld. 10-14.
( ^
Verslunin hættir
lokadagar
Leikföng og gjafavörur á frábæru verði
Verslunin Guðmundur H. Albertsson,
Langholtsvegi 42.
V_________________________________/
Mikið af nýjum vorum
samkvæmisdress, blússur, mussur, peysur, bolir, buxur,
vesti, dragtir, allt í str. 36 - 60
Stelpur komið í Ritu, þar fáið þið fötin.
Stretchbuxur
í miklu úrvali frá kr. 5.900
ty&QýGafhhiUi
Engjateigi 5, sími 581 2141.
Opið virka daga frá kl. 10.0(1-18.30, laugardaga frá kl. 10.00-15.00.
Whittard
KRINGLUNNI ♦ SIMI 568 1223
Kaffikvörn
f +250 gr. af
Half & Half
i
kaffibaunum
kr. 2.690
• Opið sunnudaga kl. 13 — 17
i
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
TILKYNNING UM SÖLU HLUTABRÉFA
BIFREIÐASKOÐUN HF.
Síðara sölutímabil hlutabréfa ríkisins í Bifreiðaskoðun hf.
hefur verið ákveðið 22. - 25. september 1997.
Til sölu koma hlutabréf að nafnverði kr. 10.449.683.-
samanber ákvæði í útboðslýsingu, dagsett 14. ágúst 1997.
Landsbréf hf. taka við kauptilboðum í framangreind hlutabréf á sölutímabilinu.
Lágmarksgengi sem gengið verður að er 2,50.
Tilboðshafar verða afgreiddir með þeim hætti að hæstu verðtilboð eru uppfyllt fýrst.
Tilboðsblöð fást hjá Landsbréfum hf., Suðurlandsbraut 24, Reykjavík og
Strandgötu 1, Akureyri og í útibúum Landsbanka Islands.
Tilboðum skal skilað til Landsbréfa hf. eigi síðar en kl. 16.00
fimmtudaginn 25. september 1997.
If
, LANDSBREF HF.
Suðurlandsbraut 24, 108 Reykjavík, simi 535 2000, bréfsími 535 2001, heimasíða bndsbref.is.
LÖGGILT VERÐBRÉFAFYRIRTÆKI, AÐILIAB VERÐBRÉFAÞINGIÍSLANBS.