Morgunblaðið - 20.09.1997, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 20. SEPTEMBER 1997 43
BREF
HL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík • Sími 5691100 • Símbréf 569 1329
» Uppeldisgildi og1 verk-
fall leikskólakennara
Frá Jóni Karli Helgasyni:
Á ÁRUM síðari heimsstyijaldar stóð
ungur Frakki, nemandi Jean-Paul
Sartres, frammi fyrir erfiðri ákvörð-
un. Sartre segir sögu þessa pilts í
einni ritgerða sinna: „Faðir hans var
ósáttur við móður hans og hallaðist
auk þess að samstarfi við hemámsöfl-
in. Eldri bróðir hans hafði verið drep-
inn í sókn Þjóðveija árið 1940 og
þessi ungi maður þráði af dálítið
frumstæðum en göfugum hvötum að
hefna hans. Móðir hans, sem bjó ein
með honum, var mjög mædd og sleg-
in yfir sonarmissinum og hálfgildings-
svikum föður hans og fann enga
huggun nema hjá honum. Þessi ungi
maður átti á þeim tíma tveggja kosta
völ: að fara til Englands og ganga í
liðsveitir fijálsra Frakka - þ.e. að
yfirgefa móður sína - eða dvelja um
kyrrt hjá henni og létta henni lífið.
Hann gerði sér fyllilega ljóst að hann
einn gat gert henni lífið bærilegt og
brottför hans - og e.t.v. dauði -
myndi steypa henni í algera örvænt-
ingu.“ Ungi maðurinn þurfti, með
öðmm orðum, að gera upp á milli
tveggja tilfínninga en hann áttaði sig
fljótt á að gildi viðkomandi tilfinninga
réðu ekki vali hans heldur mundi val
hans gefa tilfinningunum gildi. „Ég
get sagt: ég elska móður mína svo
mikið að ég verð kyrr hjá henni, ef
ég hef verið kyrr hjá henni. Ég get
ekki ákvarðað gildi þessarar tilfinn-
ingar nema að ég hafi framkvæmt
þá athöfn sem staðfestir hana og
skilgreinir." (Þýð. Páls Skúlasonar).
Sem betur fer búum við Islending-
ar í samfélagi sem sjaldnast setur
þegnum sínum slíka úrslitakosti í
einkalífinu. En þessi saga rifjast tíð-
um upp fyrir mér þegar ég fylgist
með því misræmi sem oft er á milli
orða og efnda í hinu opinbera stjóm-
kerfi, ekki síst á sviði menntunar og
menningar. Einstakir stjómmála-
flokkar eða stjómmálamenn ræða
gjarnan fjálglega um tilteknar hug-
sjónir og gildi, en það eru fram-
kvæmdir þeirra og athafnir sem skil-
greina hveijar hinar raunveralegu
hugsjónir era - hið eiginlega gildis-
mat. Flest stjómmálaöfl viðurkenna
í orði það gildi sem uppeldi og mennt-
un hafa fyrir samfélagið og framtíð
þess en á undanförnum áram og ára-
tugum hafa lág laun þeirra stétta sem
annast uppeldi og kennslu, frá leik-
skólastigi að háskólastigi, staðfest
þveröfugt mat á gildi þessara mála-
flokka.
Þegar Reykjavíkurlistinn náði
meirihluta í borgarstjóm Reykjavíkur
var boðuð endurskoðun á fjölmörgum
sviðum, enda var oddviti listans einn
skeleggasti málsvari Kvennalistans
sem verið hafði óþreytandi við að
gagnrýna það gildismat sem birtist í
pólitískri stefnumörkun gömlu flokk-
anna. Meðal þess sem Reykjavíkur-
listinn setti á oddinn í kosningabar-
áttu sinni var uppbygging leikskóla í
borginni og endurmat á hinum svo-
nefndu „kvennastörfum".
Það era mér, sem föður og borg-
arbúa, vonbrigði að sjá núverandi
borgaryfírvöld falla í þá gömlu gryfju
að trúa að menning og mannlíf búi
í byggingum, fremur en fólki. Nýir
og glæsilegir leikskólar hafa risið og
eldri leikskólum verið breytt í því
augnamiði að fækka börnum á biðlist-
um. Hins vegar hefur ekki verið hug-
að að gæðum sjálfs leikskólastarfsins;
kjör leikskólakennara hafa lítið sem
ekkert batnað og í kjölfar breyttra
aðstæðna hefur vinnuálag þeirra auk-
ist. Margir leikskólakennarar standa
frammi fyrir þeirri spurningu hvort
þeir hafi efni á að starfa áfram við
sitt fag; um hver mánaðamót sendir
samfélagið þeim þau skilaboð að önn-
ur og vélrænni störf hafí margfalt
meira gildi.
Vissulega er sömu sögu að segja
af fleiri starfsstéttum, ekki síst hjá
hinu opinbera, og allt tal um kaup
og kjör á þeim vettvangi virðist dæmt
til að leiðast út í samanburð og þjark
um skattbyrði - jafnvel um sjálfan
verðbólgudrauginn. Mér er ljóst að
þeir sem sem ráða ferðinni á hinum
pólitíska vettvangi standa iðulega
frammi fyrir erfiðum valkostum. Þeir
þurfa hins vegar að spyija sig til
hvers verið er að byggja betri leik-
skóla, auka námskröfur leikskóla-
kennara og bjóða uppá fjölbreyttari
dvalartíma fyrir bömin, þegar launa-
kjörin valda því að erfitt er að fá
menntað fólk til starfa. Árangursríkt
og heilladijúgt starf á leikskólum
byggist á faglegri þekkingu starfs-
fólks og stöðugleika. Spumingin er
ekki hvað við komumst af með að
borga leikskólakennuram lág laun,
heldur hvort og hvemig okkur tekst
að halda í gott starfsfólk, viðhalda
starfsstolti þess og hvetja það til dáða.
Spumingin er hvaða gildi uppeldi
bama okkar hefur í raun og vera.
JÓN KARL HELGASON,
faðir og formaður Foreldrafélags
Lækjarborgar.
Er manneskjan að verða
tillitslaus og harðbrjósta?
Frá Ólöfu Stefaníu Eyjólfsdóttur:
SUMRI hallar og sól lækkar á lofti.
Busavígslan stendur sem hæst. Fjöldi
unglinga er í eltingarleik og skvetta
úr vatnsflöskum hver á annan. Leik-
urinn færist út að stórri umferðaræð.
Ung kona ekur á hraðferð, er að
sækja bamið eftir vinnu. Hún sér
ekki vegfarandann sem gekk út á
gangbrautina fyrir stríðsdansi og
gauragangi unglinganna, ekki fyrr
en eitthvað skellur á framrúðunni sem
splundrast í þúsund mola. Hún nauð-
hemlar en of seint. Skuggi þeyttist
fram yfir bílinn cg hafnar hinum
megin á götunni og skilur eftir sig
stóra dæld í mélaðri framrúðupni.
Ungu konunni sortnar fyrir augum.
Allt verður svo óraunverulegt, þetta
er ekki að gerast, ég verð að flýta
mér og ná I bamið.
Lögreglan og sjúkrabíll koma á
Dýraglens
&EÐAN /H/'tf
Al TÖtCST /VUfOO
Cbs ráKZbAu ttTab
Ljóska
2 dCHfXtla kg a2 faro.t!A Oq
jsorria einho&jui oerk!24pður-\
getur nú brwt vrnjum smuíh—'
—— ry
L/esaUngt/^
inn,
er<____
þreyttur

)C==
Ferdinand

vettvang með sírenur á fullu og brátt
stumra sjúkraliðar yfir þeim slasaða.
Maðurinn er enn vankaður, dofinn í
fótum og handleggsbrotinn. Unga
móðirin situr skjálfandi í losti og
grætur stjómlaust. í hita leiksins æða
unglingamir áfram eins og ekkert
hafi ískorist. Þeir hlaupa margsinnis
hringinn í kringum fórnarlambið og
áfallahjálpina, líkt og villimenn
skrækjandi og skvettandi hveitiklístri
úr flöskum hver á annan. Ungdómur-
inn virðist ósnortinn af þjáningum
þeirra sem liggja í valnum, því að
ekkert bítur á veruleikafirrta kynslóð
sem er mettuð og sljóvguð af sjónar-
spili tölvuleikja. Unga konan örvilnast
og tautar grátandi, þetta getur ekki
komið fyrir mig!
ÓLÖFSTEFANÍA
EYJÓLFSDÓTTIR,
Viðjugerði 2, Reykjavík.
V*
DteL by UFS, Inc.
( cfi
'II II'
\ I //,
r>

Smáfólk
I have a problem
MARCIE..I NEEP
YOUR ADVICE..
I OUAS SUPPOSED TO
BE 60IN6 TO SUMMER
SCHOOL, BUT I F0R6OT
ALL ABOUT IT..
I DON T KNOU) UiHAT
TO SAY, SIR..IVE NEVER
P0NE ANVTHIN6 THAT
DUMB...
WHEN WE 60
AUlAV T0 C0LLE6E,
MARCIELET'5 NOT
ROOM T06ETHER..
Mér er vandi á hönd-
um, Magga... gefðu
mér ráð ...
Ég átti að fara í sumar-
skóla, en ég gleymdi
öllu um það ...
Ég veit ekki hvað skal
segja, herra ... ég hef
aldrei gert neitt svona
heimskulegt...
Þegar við förum
í menntó, Magga,
þá skulum við
ekki vera saman
í herbergi...