Morgunblaðið - 14.04.1999, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 14. APRÍL 1999
MORGUNBLAÐIÐ
„Betra að gefa
peningana en
að fá pítsu“
KRÖKKUNUM í 2. bekk KÁI í
Selásskóla er umhugað um al-
banska jafnaldra sína frá
Kosovo. Bekkurinn afhenti
flóttamönnunum sem komu hing-
að til lands i siðustu viku pen-
ingagjöf í gær.
Það kom í hlut nafnanna Jóns
Everts og Jóns Sigurðssonar að
afhenda peningagjöfma, en alls
höfðu safnast 12.634 krónur.
„Þetta er gjöf frá bekknum til
flóttamanna frá Kosovo,“ sögðu
nafnarnir einum rómi og afhentu
Fitim, Fitore og Mexhide poka
fullan af peningum.
Aðdragandinn að gjöfinni er sá
að bekkurinn hélt skemmtun fyrr
í vetur þar sem safnað var pen-
ingum til þess að halda pítsu-
veislu. I síðustu viku kom upp
umræða í bekknum um stríðið í
Kosovo og fannst öllum í bekkn-
um erfitt að vita af jafnöldrum
síhum sem ættu um sárt að
binda. Þau vildu hjálpa þeim
Kosovo-Albönum sem komu hing-
að til lands í síðustu viku alls-
Iausir. Hugmynd Kristbjargar
Ástu kennara þeirra um að gefa
peningana til barnanna frá
Kosovo var samþykkt með leyni-
legri atkvæðagreiðslu með öllum
greiddum atkvæðum. Við pítsu-
sjóðinn bættist svo afrakstur
nokkurra hlutaveltna sem krakk-
arnir höfðu haldið.
Vildu gefa litla
barninu
Fyrst í stað vildu krakkarnir
gefa litla baminu sem þau höfðu
séð borið út úr flugvélinni í sjón-
varpinu á fimmtudaginn sjóðinn,
en komust svo að þeirri niður-
stöðu að eldri krakkar ættu líka
að fá sinn skerf. Einhverjir höfðu
Iíka áhyggjur af því að fá enga
pítsu en bekkjarfélagarnir
sögðu: „Við fáum bara pítsu
næsta vetur!“
„Það er miklu betra að gefa
peningana en að fá pítsu,“ heyrð-
ist í Steinunni úr öftustu röð
bekkjarins. Allir í bekknum tóku
undir þetta og í sameiginlegri
ályktun bekkjarins, sem þau ætla
að senda flóttamannahópnum,
segir: „Við vitum að það er stríð í
Kosovo og margir þurfa að fela
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Sverrir
2. BEKKUR KÁI fékk viðurkenningarskjal frá Rauða krossi íslands fyrir framlag sitt til barnanna frá
Kosovo. Á myndinni er allur bekkurinn, albönsku börnin Fitore, Fitim og Mexhide, Sigrún Árnadóttir,
framkvæmdastjóri Rauða kross íslands, Hólmfríður Gísladóttir, starfsmaður RKÍ, túlkurinn Lindita, Anna
Guðrún Jósefsdóttir, aðstoðarskólastjóri Selásskóla, og kennari bekkjarins, Kristbjörg Ásta Ingvarsdóttir.
sig í fjöllunum og em glorhungr-
aðir. Við vonum að þessu stríði
ljúki sem fyrst.“
Krakkamir voru spenntir að
hitta krakka frá Kosovo og tóku
vel á móti þeim þegar þau komu
að taka við gjöfinni í gærmorg-
un. Með þeim í för var Sigrún
Árnadóttir, framkvæmdastjóri
Rauða kross Islands, sem þakk-
aði bekknum fyrir óeigingjarnt
framlag og útskýrði að fyrir
stuttu hefðu þessi börn átt heim-
ili og gengið í skóla eins og þau.
Nú kæmi góðmennska bekkjarins
sér vel og það væri dýrmætt fyr-
ir albönsku bömin að finna að
þau væm velkomin meðal þeirra.
Krakkarnir í 2. KÁI þurfa ekki
að hafa áhyggjur af því að fá ekki
pítsu, því Kristbjörg Ásta kennar-
inn þeirra ætlar að verðlauna þau
fyrir óeigingimi og býður þeim í
pítsupartí í næstu viku.
Undirbúningur formennskutíðar fslands í Evrópuráðinu er hafínn
Yerður mikíl prófraun
fyrir íslenzk stjórnvöld
Framkvæmdastjónnn ekki í vafa um
hæfni Islendinga til að axla verkefnið
ISLAND tekur við formennsku í
Evrópuráðinu hinn 7. maí næstkom-
andi, í fyrsta sinn í hálfrar aldar
sögu þess. Daniel Tarschys, fram-
kvæmdastjóri ráðsins, átti í gær
fundi með Halldóri Ásgrímssyni ut-
anríkisi-áðherra og Davíð Oddssyni
forsætisráðherra, þar sem farið var
yfir verkefnaáætlun hins hálfs árs
langa formennskutímabils íslands.
Halldór segir formennskuna verða
mikla prófraun fyrir ísland; til
dæmis verði utanríkisráðuneytið og
fleiri ráðuneyti mjög upptekin af
þessu verkefni.
Á blaðamannafundi í ráðherrabú-
staðnum við Tjamargötu sagði
Halldór að Kosovo-deilan geti tekið
mikinn tíma frá annarri starfsemi
Evrópuráðsins á þessu hálfa ári ís-
lenzku formennskutíðai-innar. „Evr-
ópuráðið stendur fyrir mannréttindi
og réttindi fólks. I Kosovo er verið
að fótum troða mannréttindi (...).
Það liggur ljóst íyrir að þegar
kemst á friður í Kosovo og Jú-
góslavíu þá mun koma til kasta Evr-
ópuráðsins að byggja upp lýðræði á
nýjan leik,“ sagði Halldór.
Fyrir utan þann vanda sem Evr-
ópuráðið og aðrar fjölþjóðastofnanir
álfunnar verða að fást við vegna
hörmunganna í Júgóslavíu sagði
Halldór viðfangsefni íslenzku for-
mennskunnar meðal annars felast í
afgreiðslu aðildarumsókna að ráð-
inu. Hinn 27. apríl næstkomandi
muni Kákasuslýðveldið Georgía
verða 41. aðildarríkið, en líklegast
er Bosnía næst. „Það kemur mjög
til greina að Bosnía verði aðili (...) á
næstunni og það mun koma í hlut
okkar Islendinga að vinna nánar að
því máli,“ sagði Halldór.
Formennskan í Evrópuráðinu
mun gera Island „mjög sýnilegt á
mannréttindasviðinu," sagði Hall-
dór. Það gefur íslendingum tæki-
færi á að koma þar með okkar eigin
áherzlur og leggja okkai- af mörk-
um í mannréttindamálum í Evrópu.
Áherzla á skilvirkni og
markvisst samráð
Skilvirkni í starfi Evrópuráðsins
hefur á liðnum árum takmarkast af
því hvernig starfssvið hinna ýmsu
stofnana, svo sem Öryggis- og sam-
vinnustofnunar Evrópu (ÖSE) og
Evrópusambandsins (ESB) hefur
skarast. Aðspurður um áhrif þessa
á það hvernig tekið er á vandanum í
Kosovo sagði Tarschys: „Þetta er
raunverulegt vandamál. En ég held
að okkur hafi tekizt vel að leysa úr
því. Við erum í mjög nánum tengsl-
um við ÖSE og ESB, við stöndum
sameiginlega að hjálparáætlunum
með ESB. Við höfum reynt að skil-
greina nákvæmlega i samráði við
ÖSE hver geri hvað. Hafa ber í
huga að skörunin milli þessara
stofnana skýrist af mismunandi
meðlimasamsetningu þeirra. Hvað
meðlimafjölda varðar er ÖSE mjög
stór stofnun, Evrópuráðið eilítið
minni - í okkar röðum eru aðeins
viðurkennd lýðræðisríki - og Evr-
ópusambandið enn minni,“ sagði
Tarschys.
„Hér reynir einmitt á mikilvægi
formennskuríkisins. í formennsku-
tíð íslands verða haldnir samráðs-
fundir með ÖSE og Evrópusam-
bandinu. Þessir fundir verða gríðar-
lega mikilvægir og ég tel að með
þeim geti ísland lagt mjög mikið af
mörkum í formennskutíð sinni.“
Utanríkisráðherra sagði það
einmitt verða forgangsatriði á dag-
skrá formennskutíma íslands í Evr-
ópuráðinu að eiga markvisst og skil-
virkt samráð og samstarf við stofn-
anir á borð við ÖSE, Evrópusam-
bandið og ekki síður Atlantshafs-
bandalagið og Sameinuðu þjóðirnar.
Morgunblaðið/Sverrir
DANIEL Tarschys, framkvæmdastjóri Evrópuráðsins, ásamt Halldóri
Ásgrímssyni utanríkisráðherra í Ráðherrabústaðnum í gær. Tarschys
ræddi dagskrá komandi formennskutíðar Islands í Evrópuráðinu við
Halldór og Davíð Oddsson forsætisráðherra.
Halldór minnti á að ráðherrar frá
öllum Norðurlöndunum hefðu fyrir
skömmu átt fund í Reykjavík með
Tarschys, þar sem samstarf Evr-
ópuráðsins, ÖSE og ESB hefði sér-
staklega verið tekið fyrir, enda
gegnir Noregur um þessar mundir
formennsku í ÖSE og Finnland tek-
ur við formennskunni í ESB um
mitt árið.
„Þetta er einstakt tækifæri til að
gera betur á þessu sviði en hingað
til hefur verið gert. Náið samstarf
þessara stofnana er nauðsynlegt,"
sagði Halldór.
Undir þetta tók Tarschys. í sam-
tali við Morgunblaðið sagði hann
jafnframt, að þrátt fyrir smæð ís-
lenzks stjórnkerfis hefði hann ekki
minnstu efasemdir um hæfni Is-
lendinga til að gegna þessu ábyrgð-
arhlutverki sem formennskan í Evr-
ópuráðinu er. ,;Ég held að undir-
búningurinn af Islands hálfu sé góð-
ur. Island hefur mikla reynslu af
þátttöku í alþjóðlegu samstarfi sem
ég held að muni skila sér mjög vel.“
I formennskutíð Islands munu
verða framkvæmdastjóraskipti hjá
ráðinu. Daniel Tarschys mun sitja
út ágúst en arftaki hans, sem verð-
ur kjörinn í júnímánuði, tekur þá
við. Island lætur af formennskunni í
nóvember.
Halldór heinia á
afmælisfundi
Hálfrar aldar afmælis ráðsins
verður minnzt með ýmsum hætti í
ár. Fyrsti afmælishátíðarfundurinn
verður í Búdapest 7. maí nk., en
hann mun jafnframt marka lok for-
mennskutíðar Ungverjalands. Hall-
dór Ásgrímsson bað á blaðamanna-
fundinum um skilning á því að hann
sæi sér ekki fært að sækja þennan
fund fyrir Islands hönd, daginn fyr-
ir Alþingiskosningar. Þorsteinn
Pálsson, fráfarandi dómsmálaráð-
■he.rra, verður þar fulltrúi íslands.
Ný reglugerð
um ferliverk
Verið að
einfalda
kerfið
GEFIN hefur verið út ný reglugerð
vegna ferliverka af heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu, en með
reglugerðinni eru greiðslur vegna
ferliverka einfaldaðar.
Ingibjörg Pálmadóttir, heilbrigð-
is- og tryggingaráðherra, sagði í
samtali við Morgunblaðið að með
reglugerðinni væri verið að einfalda
kerfið og koma til móts við sjúk-
linga sem hefðu þurft að greiða há-
ar upphæðir vegna þeirra reglna
sem gilt hefðu. Að vísu hefði verið í
gildi hámark á greiðslum og fólk
fengið endurgreitt þegar um háar
greiðslur fyrir ferliverk hefði verið
að ræða, en með gildistöku nýju
reglugerðarinnar þyrfti hins vegar
ekki lengur að greiða fyrir verkið
fyrst og fara síðan og fá endurgreitt
með ómældum óþægindum.
„Reglugerð um ferliverk var frá
árinu 1993 og hefur gert það að
verkum að margir hafa þurft að
greiða háar upphæðir, sem hefur
valdið bæði miklum óþægindum og
óánægju. Ég hef verið að fá undan-
farin misseri dæmi um að fólk hafi
verið að leggja út einhverja tugi
þúsunda," sagði Ingibjörg í samtali
við Morgunblaðið.
27-28 þúsund
afsláttarkort
Hún sagði að ekki hefðu allir gert
sér Ijóst að hámark á greiðslum
hefði verið í gildi, þ.e.a.s. 12 þúsund
kr. fyrir fullorðinn einstakling og
sex þúsund kr. fyrir börn. Eftir að
greiðslur vegna læknisverka hefðu
náð þeirri upphæð, hefði fólk getað
sótt um afsláttarkort og hefðu verið
gefin út 27-28 þúsund afsláttarkort
á ári vegna þessa. Þeim myndi
fækka við þessa reglugerðarbreyt-
ingu. Þannig væri bæði verið að
spara sjúklingum sporin og einnig
einfalda kerfið. „Ég tel að þetta
komi sérstaklega barnafjölskyldum
til góða, sem hafa þurft að bera
mikinn kostnað vegna þessa þótt
hann hafi verið endurgreiddur síð-