Morgunblaðið - 30.06.1999, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
MIÐVIKUDAGUR 30. JÚNÍ 1999 25
• •
Ogurstund runnin
upp á N-Irlandi
SAMBANDSSINNINN Ian Paisley efndi til mótmæla fyrir framan
Stormont-kastala í gær en Paisley sakar bresk stjórnvöld um að svíkja
loforð sem þau gáfu íbúum Norður-írlands.
Ögurstund er runnin
upp í viðræðum um
lausn deilna um afvopn-
un IRA og myndun
heimastjórnar á N-Ir-
landi, segir Davíð Logi
Sigurðsson. I gær
mjakaðist í samkomu-
lagsátt en óvíst er
hvort samkomulag
næst fyrir lok tíma-
marka sem deilendum
hafa verið sett.
ÞAÐ yrði meiriháttar áfall fyrir frið-
arumleitanir á Norður-írlandi ef
þeim Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, og Bertie Ahem, forsæt-
isráðherra írlands, mistækist að fá
leiðtoga stríðandi fylkinga á N-ír-
landi til að semja um hvernig staðið
verður að myndun heimastjórnar og
afvopnun öfgahópa áður en frestur
sem bresk stjómvöld gáfu rennur út
á miðnætti í kvöld. Friðarsamkomu-
iagið sem samþykkt var í fyrra, og
talið var gefa raunhæfa möguleika á
friði á N-Irlandi, væri þar með rann-
ið út í sandinn og eins og það sé ekki
nógu slæmt þá liggur fyrir að
framundan er róstursamasta helgi
ársins, a.m.k. ef marka má reynslu
þriggja síðustu ára.
Viðræður í Belfast vora að vísu
sagðar ganga vel í gær, svo vel að
Kanadamaðurinn John de Chastelain
hershöfðingi var beðinn um að fresta
birtingu skýrslu, sem hann hefur
undirbúið, þar sem lagt er mat á
hvort írski lýðveldisherinn (IRA) og
aðrir öfgahópar hyggi í raun og vera
afvopnast fyrir maílok áiið 2000 eins
og skilmálar friðarsamkomulagsins
kveða á um. Var talið að skýrslan
gæti sett viðræðumar úr skorðum,
auk þess sem hugsanleg yfirlýsing
fulltrúa Sinn Féin á síðustu stundu
um að IRA myndi afvopnast, eða að
stríði IRA væri lokið, myndi hvort eð
er mjög breyta innihaldi skýrslunnar.
Ennfremur munu fréttir um að lík-
amsleifar tveggja fórnarlamba IRA
hefðu fundist við uppgröft í Monagh-
an-sýslu, hafa komið á besta tíma og
bætt mjög andrúmsloft og trúnaðar-
traust manna í millum í stjómar-
byggingunum við Stormont-kastala
þar sem viðræðurnar fara fram.
IRA lét í té upplýsingar í síðasta
mánuði um hvar líkamsleifar nokk-
urra „týndra" fórnarlamba hersins
frá því á áttunda áratugnum væri að
finna en þegar ekkert fannst við
uppgröft fóra margir að halda að
markmið hersins hefði einungis verið
að valda aðstandendum hinna látnu
sársauka. Með fundi líkamsleifanna í
gær fæst hins vegar staðfest að upp-
lýsingar IRA vora veittar í góðri trú.
Sæti í heimastjórn gegn
loforði um afvopnun
Fréttaskýrendur sögðu að í við-
ræðunum í gær hefðu þeir Blair og
Ahern mjög lagt að Gerry Adams,
leiðtoga Sinn Féin, og Martin McGu-
inness, aðalsamningamanni flokksins,
að hætta öllum undanslætti og gang-
ast við því að Sinn Féin talaði fyrir
hönd IRA þegar leiðtogar flokksins
segðu að þeir myndu halda í heiðri öll
ákvæði friðarsamkomulagsins; líka
það sem kveður á um algera afvopn-
un öfgahópa fyrir maílok 2000.
Tækist þeim að fá Adams og
McGuinness til að lýsa slíku yfir - en
þeir félagar hafa ávallt sagt að þeir
geti ekki skipað IRA fyrir verkum -
myndu líkurnar aukast á því að hægt
yrði að fá David Trimble, leiðtoga
stærsta flokks sambandssinna
(UUP), til að samþykkja að setja
heimastjórnina á laggirnar án þess að
IRA hefði í raun byrjað afvopnun.
Trimble myndi þó gera kröfu um að
fyrir lægi nákvæm tímaáætlun um
hvenær og hvemig IRA hagaði af-
vopnun sinni og er ljóst að hann
myndi ekki sætta sig við neitt hálfkák
í þeim efnum, enda leggur Trimble
höfuð sitt að veði samþykki hann að
haga málum með þessum hætti.
Bæði era margir innan UUP sem
alls ekki vilja samþykkja myndun
heimastjórnarinnar nema IRA byrji
afvopnun fyrst - og þessir menn eru
reiðubúnir að velta Trimble úr sessi
gangi leiðtoginn of langt - og síðan
minntu öfgahópar sambandssinna
óþyrmilega á sig í gær þegar „Verj-
Með blaðinu
á sunnudaginn
52 síðna ferðahandbók,
Sumarferðir ‘99,
fylgir Morgunblaðinu
sunnudaginn 4. júlí.

endur rauðu handarinnar“ (Red Hand
Defenders) og „Sjálfboðaliðar Óran-
íu“ (Orange Volunteers) lýstu því yfir
að þeir yrðu í viðbragðsstöðu frá og
með miðnætti í kvöld til að koma í veg
fyrir að stjómmálamenn „seldu fóst-
urjörð sína í hendur andstæðingnum".
Taldi ófært að láta
áfram reka á reiðanum
Mai’gir hafa gagnrýnt þá ákvörðun
Blairs að setja 30. júní sem „endan-
legan“ frest til að leysa deilur um af-
vopnun og myndun heimastjórnar.
Hafa menn í því sambandi bent á að
þótt vissulega valdi tímafrestur því
að menn starfa markvissar að lausn
vandamálsins er jafnframt hætta á
að deilendur grafi sig einfaldlega of-
an í skotgrafir sínar þegar slík tíma-
mörk nálgist, og neiti að láta þoka
sér í málamiðlunarátt.
Blair varð hins vegar að hafa í
huga að 1. júlí munu bresk stjómvöld
framselja hluta valda sinna í Wales
og Skotlandi í hendur heimastjórnar-
þingum þar, sem kosið var til í maí,
og eðlilegt var að breski forsætisráð-
herrann vildi að N-írland fylgdi þar
einnig með. Þar fyrir utan taldi Blair
ófært að láta áfram reka á reiðanum,
það var einfaldlega kominn tími til að
leiðtogar stjórnmálaaflanna gerðu
upp við sig hvort þeir hygðust leysa
deilumál sín og koma á heimastjórn á
N-írlandi, eins og ákvæði friðarsam-
komulagsins kveða á um, eða hvort
áfram yrði flotið að feigðarósi.
Ögnrstund runnin upp
Náist árangur í viðræðunum í dag
eða í kvöld mun það sennilega ekki
vekja eins mikla athygli og þegar
skrifað var undir friðarsamkomulag í
fyrra en enginn vafi leikur þó á að
samkomulag um afvopnun IRA og
myndun heimastjórnar á N-írlandi
markar umtalsverð tíðindi. Jafn-
framt standa vonir til að samkomu-
lag nú myndi draga úr líkum á að til
átaka komi við Dramcree um helgina
og í Belfast um aðra helgi, þegar
göngutíð Óraníumanna nær árlegu
hámarki sínu.
Leikur varla nokkur vafi á að
Tony Blair rataðist satt orð á munn í
gær þegar hann mætti til viðræðn-
anna í Belfast, en hann sagði þá að
ögurstund væri runnin upp á N-Ir-
landi. Kvaðst Blair telja að fólk
myndi ekki geta skilið eða fyrirgefið
það ef deilendur létu þetta tækifæri
fram hjá sér fara til áð binda endi á
vargöldina í héraðinu. „Við skulum
vona að okkur beri gæfa til að feta
stíginn til framtíðar en ekki þann
sem liggur aftur til fortíðar," sagði
Blair í gær.
KRISTALL
■sýfilhqt árval buidkauptyjafn
Draumavél
heimilanna!
Vegleg brúðargjöf!
ísaumuð svunta
með nöfnum og
brúðkaupsdegi fylgir!
5 gerðir - margir litir
60 ára frábær reynsla.
Einar
Farestveit&Cohf
Borgartúni 20 - sími 562 2901 og 562 2900
Þú bara rennir skálmunum af og á allt eftir þörfum. 100%
bómull, léttar og þægilegar. Kr. 5.990.-
►Columbia
SportwcarCompany, ÍE lT l
ÆFINGAR - ÚTIVIST - BÓMULL
------- Skeifunni 19-S. 5681717 -
Þú þarft ekki einu sinni
skæri til að stytta þær
Convertible buxur
Opið mánud.- föstud. kl. 10 - 18, laugard. kl. 10 - 16