Skírnir - 01.01.1892, Blaðsíða 59

Bókmenntir.
59
sjónleiki. Lagði Strindberg ])á aptur af stað til Uppsala með hálfum hug,
en herti sig nö hetur en fyr, þraukaði við lestur dag og nótt. Varð hann
mjög vel að Bér í málfræði nýju málanna og fagurfræði, en las þó aldrei
prófiestur. Á þeim árunum ritaði hann leikrit þrjú; tvö þeirra voru leikin
á konunglega leikhúsinu í Stokkhólmi. Varð þetta til þess, að hann fór
aptur til Stokkhólms og lifði nú á því, að rita í blöðin um sjónleiki og
fagrar listir. Ekki var blaðamennskan heldur að skapi hans, en þyngst
af öllu féll honum, að hið ágæta leikrit hans „Mester Oiaf“ (meistari Ó-
iafur) var get apturreka af konungl. leikhúsinu. Var þetta hið mesta ó-
happ fyrir þjóðina, því sú heíir reyndin orðið á, að enginn sænskur höf-
undur hefir komizt i hálfkvisti við Strindberg í leikritasmiði. Nærri má
geta, að ekki hefði hann átt svo þröngt uppdráttar og orðið að vinna baki
brotnu, hefði leiksmíði hans verið leikin, og hann getað sinnt því einu,
sem honum lét bezt. „Leiður á lygum og hræsni blaðanna", sem hann
sjálfur segir, tók hann sér enn nýtt starf. Hann varð aðstoðarmaður við
konunglega bókasafnið í Stokkhólmi 1875. Gaf hann sig þá við vísindum,
fornöld og miðöld Svíþjóðar, kínversku, handritaútgáfum, o. s. frv. Hann
ritaði lærðar ritgjörðir og skrifaðist á við frönsk vísindafélög.
Hann kvongaðist 1878 leikkonunní frú von Essen, er hafði skilið við
mann sinn. Næsta ár, 1879, kom út skáldsaga eptir hann „Böda Bum-
met“ (rauða herbergið). Bituðu þeir Edvard Brandes í Danmörku og
Alexander Kielland í Noregi honum bréf út af þeirri bók og luku lofs-
orði á hana. Skáldsagan segir æfi blaðamanna og listamanna í Stokkhólmi,
napurt og nepjulega flettir hann ofan mörgum ábreiðunum, sem breiddar
eru yfir til að hylja, því opt er flagð undir fögru skinni. Sú bók er talin
að byrji nýtt tímabil í bókmenntum Svía.
Næsta ár, 1880, kom út eptir hann Oillets Hemlighet, leikrit frá mið-
öldunum, og rit mikið um „hinn gamla Stokkhólm“, sem hann gaf út með
Claes Lundin. Næsta ár byrjaði að koma út í „Krig och fred, hemma och
ute“ mikið rit eptir hann „Svenska folket i helg och söken" (Svíar í helgi
og rúmhelgi), nokkurs konar menntunar- og menningarsaga Sviaríkis
(1881—82).
Árið 1882 gafst hann upp við konunglega bókasafnið og sagði af sér.
Kom þá þegar um haustið út eptir hann „Nya Biket“. Lýsti hann í þeirri
bók alvöruleysi, orðmælgi og hræsni tímans og var biturorðari en nokkru
sinni áður. Ibsen ritaði honum bréf út af bókinni og sagði meðal annars:
„ég get ekki betur lýst hug minum um þessa bók yðar en með því, að