Skírnir - 01.01.1908, Side 23

Móðurmálið,
23
til fyrstu mennina og nefni þá, sem færastir eru í móður-
málinu og fúsastir að vinna því gagn; en upp frá því
kjósi þessir málvarnarmenn, ef svo má segja,
sjálfir í skarðið, þá er einhver deyr félagsmanna.
Við köllum beztu skáldin þ j ó ð skáld. Við gætum
•eins kallað beztu höfunda þjóðhöfunda. Þeir, og þeir
e i n i r ættu að fá rúm í þessum flokki, sem í það og það
sinni eru taldir ritfærastir og bezt að sér í málinu.
Það á að vera sómi, er tímar líða, mikill sómi, að
eiga sæti með þessum mönnurn. Og allir ungir efnismenn
meðal mentamanna munu þá gera sér far um að t a 1 a
og r i t a sem bezt — til þess að geta komist í tölu þjóð-
höfundanna. Eða: vilja ekki öll skáld verða þ j ó ð -
skáld'?
Hins vegar ber að heimta af þessum mönnum, þessu
félagi, hvað sem það yrði nú kallað, að þeir vinni móður-
málinu alt það gagn, sem þeir geta. Þeir eiga sjálfir að
semja, eða gangast fyrir því, að samdar séu góðar
k e n s 1 u b æ k u r, til að kenna ungum mönnum móður-
málið; þeir eiga að vinna að því, að útrýma, sem
mest iná verða, útlendum kenslubókum úr
skólunum, en fá í þeirra stað íslenzkar kenslubækur;'þeir
eiga að gera sér alt far um að reka á flótta allan þann
urmul af útlendum orðum og setningum, sem nú eru á
reiki í daglegu t a 1 i, og þar eiga þeir að ganga berserks-
gang.
jVieðal annara þjóða er enginn haldinn með mentuð-
um mönnum, sem ekki t a 1 a r móðurmál sitt lýtalaust.
Þ v í eiga þessir málvarnarmenn að koma til leiðar, smátt
og smátt, að enginn Islendingur sé heitinn mentaður
maður, ef hann talar ekki íslenzku lýtalaust. 1 einu orði
sagt: þetta félag á að verða máttarstoð íslenzkrar menn-
ingar.
Þótt ótrúlegt megi virðast hefi eg heyrt utan að mér,
að ekki muni verða til 12 menn, því síður fleiri, er séu
fúsir og færir til slíks starfs.
Eg trúi því ekki.