Skírnir - 01.08.1909, Blaðsíða 53

Betur má ef duga skal.
245
Og þau eru eftirtektarverð vísuorðin þau arna, er
sungin voru eitt sinn á grískri leikstefnu.
öldungarnir kváðu:
„Yér vorum eitt sinn ungir menn með af) og dug“.
Þá svöruðu þeir, er voru í blóma aldurs síns:
„Nú erum vér það; reyni hver sem reyna vill“.
Og loks tóku ungmennin undir:
„En langtum fremri munum vér þó verða brátt“,
Að því stefndi leikfimi Grikkja að þroska þjóðina
ættlið eftir ættlið, svo að niðjarnir stæðu ætíð feti framar
en feðurnir.
Næstir Grikkjum að almennri atgjörvisprýði ganga
forfeður vorir á Norðurlöndum í fornöld, víkingakynslóð-
irnar. Sama atgjörviskrafan lýsir sér glögt í sögu þeirra
og kveðskap. Og þess vegna er lika uppeldisstefnan hin
sama. Enda þroskast manngildi þeirra kynslóða að sínu
leyti ekki minna en Grikkja um það skeið, er þær njóta
sín og halda fast við hinar fornu atgjörvishugsjónir sínar.
En þroski þeirra var meira einhliða en Grikkja, og hlaut
að verða það. Grikkir voru nær miðju heims; frá alda
öðli runnu því margar stoðir undir menningu þeirra hvaðan-
æva frá öðrum þjóðum; þá skorti aldrei mikinn og fjöl-
skrúðugan efnivið til viðfangs andlegri atgjörvi sinni. En
forfeður vorir bjuggu á útjaðri veraldar, við óblíð náttúru-
kjör og sífeit líkamsstrit, fjarlægir fornhelgum stöðvum
vísinda. og lista. Hin andlega menningarauðgi þeirra hlaut
því að veiða fáskrúðugri. En að iíkamsmenningu og þeim
sálaieigindum, er öflugri líkamsmentun fjdgja að jat'naði:
þreki, hugprýði og athyggjuviti, stóðu þeir svo framar-
lega, er fram á víkingaöldina kom, að þeir báru í því
efni ægishjálm yfir öllum þjóðum álfunnar; lof þeirra fór
um lönd öll og fer það enn til þessa dags. Hvar sem
þeir áttu fjandþjóðum að mæta, hvarflaði karlmönnum
hugur í brjósti, er þeir litu kappasveitina norrænu, en
konum hitnaði um hjartarætur. Þar stóðu þeir háir og
beinvaxnir, bringubreiðir og faguiiokkaðir, bláeygir og