Skírnir - 01.08.1916, Síða 52

276
BenrögD.
[Skírnir.
daga, hefir verið kepst við að finna ný og betri vopn,
hvert öðru ægilegra og óhappadrýgra fyrir mótstöðu-
manninn.
Takmarkið er og hefir verið, að finna vopn, er geti
ekki að eins steindrepið einn mann á svipstundu, heldur
sem allra fyrirhafnarminst eytt lífi fjölmargra manna í
einu. Þessi djöfullega hugsun vakir enn í brjóstum margra
manna og ekki sizt þeirra, sem mestu ráða meðal helztu
menningarþjóðanna. Fyrir þeim vakir enn þá sviplík
grimdarhugsjón og' gjört hefir Caligula keisara illræmdan
og óþokkaðan í veraldarsögunni. Hann óskaði sér, að
höfuð ailra Rómverja sætu á einum hálsi til þes3 að hann
gæti hálshöggvið þá alla einu höggi. —
»Ekki er gaman að guðspjöllunum, því enginn er í
þeim bardaginn*, sagði kerlingin; og sú kerling var eins
og fólk er flest. Flestum — karlmönnum að minsta kosti
— þykir bragðlítið eintómt friðsamlegt guðsorð og sækjast
eftir að lesa um styrjaldir og bardaga. Unglingar eru
yfirleitt sólgnir í að lesa svakalegar bardagasögur. Margir
munu kannast við það frá æskuárunum, er þeir lásu forn-
aldarsögur þær, sem mest útmáluðu vígaferlin. Þá var
sem eitthvert óhræsis ránfygli hlakkaði innan í oss við
lesturinn,
„sem átfrekir Oðins hankar
es vals vitu
varmar hráðir11.
Svona er rándýrið ofarlega í okkur á 20. öld, þrátt
fyrir kristindómsfræðslu og margra alda menningarfram-
þróun. Sennilega kemur þetta af því, að menningartim-
inn er svo örstuttur, borinn saman við þann óratíma, í
»örófi vetra«, sem forfeður vorir hafa átt í eilífum ófriði
og blóðugum bardögum, er gagntóku þannig huga þeirra
að útsýnið náði sjaldan út fyrir vígvöllinn.
Vopn og verjur.
Þó vafasamt þyki, að fornmenn hafi nokkurn tíma
kunnað að sjóða eins gott stál og nú þekkist, þá má þó