Gefn - 01.01.1874, Blaðsíða 53

53
fiskur] (Gunellus) verður varla 2 kvartil. g) Armfiskar
(Pediculati) hafa brjóstuggana á lengri kögglum en aðrir
fiskar, skríða mest á mararbotni: blágóma (Lophius picca-
torius), ljótur og ginvíður. — [Skriðdýr eru engin á
íslandi; í nöfnunum »Snóksdalur« og »snókahvönn« felst orðið
»snókur« = snákur, höggormur, sem annars hittist í Noregi,
og þaðan gætu þessi nöfn verið komin] —. II. Fuglar
(Aves): heitt blóð, fjaðraðir, vængjaðir, anda með lúngum,
verpa allir eggjum og byggja hreiður. A. Sundfuglar
(Natatores): fæturnir aptursettir, fitjaðir; þéttfjaðraðir og
feitlagnir; flestir eru hjá oss allt árið (standfuglar). 1.
Álkur (Alcida); nefið mjótt, opt hátt og hnífmyndað, engin
apturtá; vængir stuttir, opt óhæfilegir til flugs; eiga allir
heima í norðurhöfunum og eru svartir og hvítir að lit:
geirfugl (Alca impennis), er orðinn sjaldgæfur; álka (Alca
torda); lundi (Mormon fratercula); teista (Uria grylle)',
svartfugl (JJria troile) haftirðill (Mergulus alle). — 2.
Lómar (Colymbida): nefið beint og hvast, lítil apturtá,
stuttir vængir, fæturnir heilfitjaðir eða fitkleyfðir: a) sefandir
(Podiceps), með kleyfðri fit, gljáandi fjöðrum og fjaðurskúf
á höfði; koma í apríl, fara í október: sefönd (P. cornutus);
flórgoði (P. auritus.) — b) eiginlegir lómar (Colymbus),
með heilli fit: lómur (C. rufogularis); brúsi, himbrimi
(C. glacialis). — 3) Máfar (Larida): nefið lángt og beint,
hvelft eða bogið fremst og hvast, þrjár tærnar heilfitjaðar.
vængir lángir og mjóir, og vel lagaðir til flugs; sumir eru
farfuglar og halda suður eptir á vetrum. — a) kjóar
(Lestris): nefholurnar við nefrótina; þeir elta aðra máfa svo
þeir æla upp fæðunni: skúmur; kjói. — b) eiginlegir máfar
(Larus) nefholurnar á miðju nefinu; karlinn er stærri en
konan, úngarnir dekkri. rita, máfur, grámáfur, svartbakur
(veiðibjalla, kaflabríngur). — c) kríur (Sterna) eru minni og
grannvaxnari. beinnefjaðri og vængjalengri: kría (Sterna
hirundo). — 4) Fýlúngar (Procellarida): vængjalángir,
nefholurnar eins og pípur, apturtáin lítil eða engin; spúa