Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1913, Side 42

44
eða ekki þá er það víst, að upp frá þessu ráku þeir þar stöðugt
að kalla verzlun í hálfa aðra öld, ýmist með góðu eða illu.1)
Þessi verzlun Englendinga var því miður að mestu leyti í
óleyfi konungs vors, er þá hafði lokað verzluninni fyrir erlendum
kaupmönnum, sér til egin liagsmuna, og í óleyíi konungs þeirra sjálfra
sömuleiðis, og þvert ofan i verzlunarsamninga milli ríkjanna. Af
þessum 5 skipum, er til eyja komu 1413, hafði eitt að sögn meðmæli
Englakonungs (Hinriks 5), en Noregs konungs og vors bréf hafa
þau ekki haft, eins og eitt enskt kaupskip hafði, er kom í Hafnar-
fjörð sama sumar; það hafði konungsbréf til að mega verzla á
Eyrarbakka, en þar mun skipstjóra ekki hafa þótt hafnlegt og vildi
hann ekki lenda þar.2) Sama sumarið kom út bréf konungs vors,
Eiriks af Pommern, »að hann fyrirbauð öll kaup við útlenda menn,
þá sem ei var vanalegt að kaupslaga með«, og auðvitað þá aðra,
er ekki höfðu sérstakt leyfi frá honum til verzlunar hér. — Tveim
árum síðar (1415) »lágu 6 skip í Hafnarfirði frá Englandi« og »reyf-
aði eitt af þeim 6 nokkurre skreið bæði frá Rosmhvalnesi og s ro í
Vestmannaeyjum«. A einu þeirra tók sér fari utan Vigfús bóndi
Ivarsson Hólmr, er hér var skömmu áður hirðstjóri, »og hafði með
sér 40 lesta skreiðar og mikit brent silfur«, sem hann gaf þá um
haustið til bænahalds í Kantaraborg fyrir sér og sínum.3) Sama
haustið sendi Eiríkur konungur 2 sendiherra til englakonungs, til
þess að fá hann til að banna þegnum sínum hina óleyfilegu verzlun
og fiskveiðar við Island, og gaf Henrik konungur þá út bréf til
forráðamanna margra borga og verzlunarstaða á Englandi, þar sem
hann bannar þegnum sínum að fara á næsta ári til fiskveiða eða í
öðrum erindum til Islands, öðruvísi en forn vani hefir verið. Er
þetta sýnilega gert rétt til málamynda.4) Þó munu ekki sagnir af
því að Englendingar hafi verið hér við land næsta ár, en ekki leið
á löngu áður sókti í sama far eða enn frekar Sendi Eiríkur kon-
ungur aftur sendimenn til englakonungs með umkvartanir yfir fram-
ferði Englendinga hér, og englakonungur ítrekaði forboð sitt aftur
og aftur (1420, 1425, 1429, 1430 o. s. frv.) Árið 1419 kom á skir-
dag (13. apríl) »svo hord hrid med snio at vida j kringvm landit
hafdi brotid ensk skip, eige færri cnn lialfur þridi tugur. forust
*) Sjá hér um ritg. Finns próf. Magnússonar, Om de Engelskes Handel og Eærd
paa Island i det 15de Aarhundrede; Nord. Tidsskrift for Oldkyndighed, 2. B., bls.
112—169, og ennfr. ritg. Konr. Maurer i N. Fjelagsr., 22. ár, bls. 115 o. s. frv.
2) Lögm. ann., Isl. ann., 290; sbr. Safn II, 638
s) ísl. fornbrs. III, bls. 764—05
*) ísl. fornbrs. III, bls. 766—70.