Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1996, Blaðsíða 62

66
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
grafir kvenna en karla, en tilheyrðu engu að síður þeim hópi hversdags-
hluta sem bæði karlar og konur notuðu til daglegra þarfa. I kamba og
kambslíður var oftast notað hjartar- eða elgshorn, en bein í einstaka
hluta, svo sem oka og endastykki á slíðrum.
Kamburinn úr Hrólfsstaðakumlinu er með nokkrum almennum ein-
kennum sem þekkt eru á kömbum víkingaaldar, eða heldur yngri kömb-
um. Hann er stuttur miðað við að kambar gátu verið allt að 25-30 cm á
lengd. Hrólfsstaðakamburinn er einraða eins og algengast var á þeim
tíma, með sveigðum okum og í slíðri, sem einnig var mjög algengt.
Þegar kambar frá Skandinavíu eru skoðaðir eru nokkur atriði öðrum
fremur sem geta gefið vísbendingar unr aldur. Þannig er sporöskjulaga
þversnið oka talið eldra en kantað þversnið3. Þríhyrningslag á endastykkj-
um er talið eldra en tungu- eða laufamynduð endastykki4, en
hvorttveggja á við um kamba sem taldir eru frá fyrri hluta 11. aldar.
Munstur á kömbum samanstóð af strikum sem mynduðu þríhyrninga
eða tigla. Á víkingaöld tíðkaðist að láta strikin rnynda bandfléttuskraut á
miðjum okurn eða slíðrum. Deplamunstur sem algengt var á víkingaöld
tíðkaðist einnig bæði fyrr og löngu síðar. Á kömbum frá upphafi 11. ald-
ar er skraut gjarna sett í flöt afmarkaðan með þverstrikuin á miðjum oka
eða kinn. Einnig var algengt að línur væru dregnar meðfram brúnum oka
og kinna og er það ýrnist talið heldur yngra einkenni, eða til marks um
mismunandi framleiðslustaði kamba.5 Hægt er að líkja Hrólfsstaðakamb-
inum við þá kamba sem hafa sporöskjulaga þversnið gegnuni oka og
munstur á þeim miðjum. Munstrið felur ekki í sér bandfléttu.
Karnbar með einfaldri tannaröð voru algengastir alla 11. öldina. Þegar
á leið urðu þeir minna skreyttir en áður, skrautið aðeins röð af nöglum
eftir endilöngu í stað grafins munsturs.Tvöfaldir kambar með grófum og
fínurn tönnum urðu algengari gerð þegar kom fram á 12. öld.6
Haugfé kumlbúans á Hrólfsstöðum var ekki sérlega ríflegt að vöxtum.
Hvers vegna haugféð virtist ósnert þó að hvert einasta bein væri úr lagi
fært skal ósagt látið.
Lega kumlbúans og umbúnaður
Staðsetning beinanna í kumlinu gaf ekki til kynna hvernig maðurinn
hefur snúið við áttum. Lengd leggjabeina bendir til að kumlbúinn hafi
verið u.þ.b. 1,72 m á hæð og hefur hann því verið jarðsettur með kreppt
hné. Haugféð hefur þá annaðhvort legið við upphandleggsbein eða fót-
leggi, þó algengt hafi verið að leggja slíka smáhluti í pússi nálægt mittis-
stað.