Sunnanfari - 01.03.1896, Blaðsíða 4

68
meiningu. J>eir hafa aldrei skipt sér af að kenna,
og þekkja ekkert til þess hér brúkaða máta. Mér
sýndist þið íslendingar, sem eruð í Höfn, og annars
eru(ð) svo politiskir, ættuð að setja eitthvað í blöðin
og ekki láta Directionen1) svo aldeiiis einhlíta um
að velja den forste den bedste2) . . .«
Um ieið og Bjarni getur um vist sina í París
víkur hann og að skólamálefnum og kveðst sækja
f>ar af kappi fyrirlestra:
V. París 11 /4 1845 . . . »Eg heyri ýmsar
Forelcesninger3) 5 á 6 tíma um daginn, og býsna
ólíkur er kenslumáti professora hér þeim, er tiðk-
ast hjá oss, og eptir því sem eg hefi vit á í vissu
tilliti miklu betri ... I byrjun Júnímánaðar fer eg
til Lundúna, kanske i Maí . . . Eg vil bæta því
við, að Gaimard4) er sá af Frönskum, sem hefir
verið mér mest til nota, þó eg eiginlega ekkert
anbefalingsbréf1') hefði til hans . . .«
1 öðru bréfi frá Paris getur hann þess að
skólastjórnin muni ekki ætla sér rektorsembættið,
og þykist þá gera sig ánægðan með það :
VI. París 14/e 1845 . . . »Allan Mai hefi eg
heldur lasinn verið, þyngsli í höfðinu og svefn-
leysi; samt slæpist eg á forelæsningarnar3)...........
Eg sé af bréfi þínu, að ekki er talað um í Direc-
tioninni að gera mig að rektor. Eg slæ mér til
ró; eg vil öllu heldur vera Overlærer3) í Alaborg
en rektor á íslandi, sér í lagi þar eg vonast eptir
að geta þénað dálítið á parti við mina aptur-
komu . . .«
I öðru bréfi er hann þó ekki enn vonlaus um
rektorsembættið:
VII. Alaborg 30/10 1845 . . . »og þetta alt
því heldur sem Directionin varla útnefnir mig i
þessu qvartali7), ef hún annars ætlar að senda mig
til Islands, því nú hafa þeir skipað mér að kenna
frönsku hér við skólann . . . Heilsaðu Jóni Sig-
urðssyni frá mér og biddu hann um að skrifa mér
hans meining um hverninn honum nú lítist á
Skolens ajfairer8) heima, því eg held ekkert komi
út af því eins nú horfist á . . .«
Sveinbjörn Egilsson var um þessar mundir í
Höfn, og spyr Bjarni nú hvort vinur sinn hafi talað
við hann (um skólann);
VIII. Alaborg 17/i 1846 . . . »Eg sé Grímur
hefir haldið ræðu í Skandinavisk Forening. Tal-
arðu nokkurn tíma við Egilsen? . . .«
í næsta bréfi er Bjarni búinn að fá vissu um,
að ekki verði hann rektor:
IX. Álaborg 7/6 1846 . . . »Eg kom ekki
til Islands, eins og þú veizt, en þar á móti er
mér lofað annaðhvort Friðriksborg eða hér að
verða yfirkennari, og vænti eg Afgjerelsen der paa[>)
með hverjum pósti . . .«
‘) skólastjórnina. s) hvern sem vera skal, hvernig
sem hann er ’) o: fyrirlestra. 4) Páll Gaimard hafði
ferðast á íslandi á milli 1830 og 1840. 5) o: meðmælabréf.
‘) yfirkennari. T) o; þessum ársfjórðungi. 8) 0: efni
skólans. *) 0; úrslita á því.
f>ó að Bjarni sé áður búinn að segja, að hann
kærði sig ekki um rektorsembættið »þykir
honum það nú ilt«, að hann fékk það ekki, og sést
nú, að hann hefir ætlazt til að landar hans í Höfn
skrifuðu í dönsk blöð um að hann ætti að verða
rektor:
X. Álaborg 28/6 1846 . . . »Hvað segja
landar um skólabesetninguna?1) F.g tók feil í að
þeir vildu helzt að eg kæmi þangað; í svo falli
hefðu þeir skrifað eitthvað í blöðin. Eg sé Grímur
hefir feingið Reisestipendium2). f>eir ætla honum
liklega pláss við skólann. . . . Annars fykir mér
ílt, að eg ekki kom heim; eg innbirla mér, að eg
hefði getað orðið föðurlandinu til gagns, ef ekki
með kenslu, þá með að koma landinu í Forbindelse3)
með Enskum og Frönskum. Aldrei kemur landið
sig undir Dönum, það er fullprófað . . .«
I næsta bréfi minnist Bjarni á málalærdóm
sinn og gerir þar lítið úr kunnáttu í málunum
tómum út af fyrir sig:
XI. Alaborg u/t 1846 (á dönsku) . . . »J>að
borgar sig ekki að vera að læra mál; i fyrsta lagi
er það svo, þegar maður lærir mörg mál í senn
að þau grautast svo saman í höfðinu á manni, að
maður kann að lyktum ekkert mál; og við hvað
er í öðru lagi hægt að líkja þeim, þegar maður
hefir lært þau? Við peningabuddur, sem til einskis
eru, ef ekkert er til féð i þær að láta. Er meira
gagn i málunum tómum, þegar eingin hugsun eða
hugmynd er samfara? Eg er nú farinn að trénast
upp á þessu . . .«
Nú er hann kominn að Hrossanesi næst, og þykir
fyrir, að tveir íslendingar hafi fallið í gegn við
háskólann fyrir latínskan stýl:
XII. Hrossanesi 16/n 1846 . . . »Fádæmi
eru, að fslendingar nú gangi reject fyrir latínskan
stýl. Hver var hinn? Eru þeir báðir frá skólan-
um? Hvað taka þeir nú fyrir? . . .«
XIII. Hrossanesi 7/s 1847 . . . »Hvernig
stendur á því, að Konráð adjunkt við Reykjavíkur-
skóla er einlægt i Höfn? Hefir hann kanske sagt
embættinu af sér? Heyrist nokkuð frá Grími? . . .«
í næsta bréfi minnist Bjarni á 30 dala skuld;
hatði hann tekið þá peninga til láns hjá öðrum manni
til þess að svalla þá upp með honum:
XIV. Hrossanesi 16/e 1847. »Loksins sendi
eg þér þá Anvisning upp á 50 rd., hvaraf 30 eru
handa sjálfum þér, sem eg bið þig að borga svo
fljótt þú getur N. N.4) eða hvað hann kallar sig;
eg lánaði þá af bróður hans séra N.4) til að svíra
þá upp saman með honum, þegar við fundumst
seinast í Höfn, en N. N.4) kvaðst í fyrra hafa full-
makt til að krefja þá af mér, þó akkorðið væri,
að þeir ekki skyldu borgast fyrr en eptir hentug-
leikum. N. N.4) er einn af þeim mönnum, eg
*) o: veitingu rektorsembættisins. 3) ferðastyrk
3) samband, 4) Nöfnin standa í bréfinu, en þeim er hér
slept.