Kvennablaðið - 21.02.1906, Blaðsíða 2

10
KVENNARLAÐIÐ
Thorvaldsensféiagið.
I skýrslu þeirri, sem hér er í blaðinu,
frá Thorvaldsensfélaginu, er skýrt frá, hvern-
ig salan á íslenzkri handavinnu hefir gengið
ðll þessi ár, sem félagið heíir staðið fyrir
lienni. Það er vissulega mikið ánægjuefni
að sjá, hve salan hefir aukist margfald-
lega, einkum síðastliðið ár. Fyrir konur og
aðra smælingja, sein sjaldan hafa aura
liauda milli, má það kallast allmiklar fjár-
uppliæðir, sem þannig hafa horist fólki í
hendur, fvrir vinnu, sem oftast heíir verið
unnin í tómstundum, án þess nokkrum
stærri störfum væri slept við það.
Thorvaldsensfélagið liefir hér tekið sér
sama ætlunarverk og »Handarbetets-ven-
nercc í Svíþjóð, »Kunstflidsforeningen« í
Noregi og »Husílidsforeningen« í Danmörku.
l’elta ætlunarverk er: að styðja innlenda
heimavinnu, safna saman tómstundavinnu
iðnu smælingjanna, og hreyta henni í pen-
inga handa þeim. Önnur lilið af ætlunar-
verki þessu er einnig sú, að varðveita gaml-
ar liannyrðir og ýmiskonar lieimilisiðnað
frá gleymsku, og vekja rækt og virðingu
fyrir þeim, með því að útvega mönnum
góðan markað fyrir vel unna muni, og vekja
atliygli og virðingu útlendinga íyrir ýms-
um af þessum iðnaðargreinum, sem hér á
landi geta oft fullkomlega staðið útlendum
alþýðu-heimilislðnaði jafnfætis i ýmsum
greinum.
Alt þetta gera þessi íjelög hjá frænd-
þjóðum vorum. Þau liafa setl upp útsölu,
eins og Tliorvaldsensfélagið, í höfuðhorgun-
um, og jafnvel víðar, fyrir þennan innlenda
lieiniilisiðnað. En nú eru þau mestmegnis
farin að kaupa sjálf vinnuna á hlutunum,
en Ieggja ýmist til efni eða þau kaupa sjálf
hlutina og selja þá svo aftur. Tilgangur
þeirra er, að bæta smekk alþýðuunar um
leið og þau hvetja lil vinnusemi og dugn-
aðar. Þegar þau kaupa sjálf vinnuna, þá
geta þau séð um, að ln'in vcrði vönduð og
sómasamleg í alla staði. Með því móti fær
þessi iðnaður meira álit, og hækkar jafn-
framt mikið í verði.
Bæði í Svíþjóð og Noregi fá forstöðu-
konurnar ýmsa helztu listamenn, sem hafa
geíið sig við að »stúdera« gamlan iðnað
og siði, til að búa Lil uppdrætti til að sauma,
vefa, eða skera út eftir. Alt slíkt má sjá
á söfnunum. Svo geta þeir sem vilja, keypt
uppdrættina í útsölu félagsins. Þannig heíir
helzta Aefnaðarkenslukona Norðmanna ofið
veggtjald, sem hangir i fordyrinu í norsku
konungshöllinni, í gamal-norrænum stil,
sem sýnir innreið Sigurðar Jórsalafara inn
í Miklagarð, þegar hann kom úr Jórsala-
förinni. Og svo mikið álit hafa öll þessi
félög áunnið sér, að allir, sem vilja fá veru-
lega vandaðan handgerðan hlut, sækja hann
helzt til þeirra,
Þetta ætlunarverk er Thorvaldsens-
félagið búið að taka upp hér á landi, með
mjög góðum árangri. En það hefir enn þá
ekki átt því að fagna, að fjárveitingar-
valdið eða einstakir menn hafi styrkt það.
Norska fjelagið fær 10 þús. krónur ár-
lega af fjárlögunum til húsaleiguslyrks. —
Bæði þjóð og stjórn viðurkenna þar nyt-
semi þess og þýðingu fyrir land og lýð, í
fjárhagslegu og menningarlegu tilliti. Og
livervetna um endilangan Noreg kunna
menn að nota sjer það, og sumstaðar eru
margir, sem lifa algerlega á því, að vinna
fyrir félagið.
Thorvaldsensfélagið beinir þeirri ósk
til sveitafólksins, að það noti milligöngu
þess belur en liingað til. Það ætti ekki að
þurfa að minna fólk á það. En út um landið
eru rnargir svo ókunnir öllu hér, að þeir
gleyma þessari útsölu, þótt þeir hafi eitt-
hvað, sem þeir vildu selja, sem einmitt ælli
þar að seljast.
Það er merkilegt, að blöðin, sem eiga
að fylgja öllum framförum með vakandi
auga, og flytja mönnum allán fróðleik og
leiðbeiningar í öllu tilliti, skuli nær þvt
aldrei hafa minst á starfsemi Thorvald-
sensfélagsins. Hún hefir þó fullkomlega
getað jafnast á við margt, sem þau hafa
sungið um lof og dýrð. En það er lík-
Iegt, að af því það eru einungis konur, sem
hér hafa átt hlut að máli, þá hafi blaða-