Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1885, Blaðsíða 29

29
þá fyrst slátrað, er þau höfðu náð 7, 8 og 9 vetra
aldri.
Svo lítr út sem það hafi ekki verið almenn venja
í fornöld, að reka stóðhross á afrétt; að minnsta kosti
geta sögurnar þess opt, að stóðhrossin gengu í búfjár-
og heimahögum að sumrinu til. Freyfaxi, sem Hrafn-
kell Freysgoði hafði mestar mæturnar á, og sem þó
varð undirrót ófara hans fyrir Sámi, gekk í sömu
högum og ærpeningr hans að sumrinu. Stóðhross J>or-
leiks, sem Eldgrímr vildi taka á brottu, þá er Rútr
drap hann, stóðu í engjum Rúts, og var það um sum-
ar. Ekki vóru stóðhross Harðar langt frá bæ, þá er
Helgi Sigmundarson fór til þeirra með sveininum Sig-
urði Auðssyni, sem hann drap, en það var upphaf til
útlegðar og ógæfu Harðar1. Fornmenn lögðu meiri
þýðingu í að hafa stóðhross sín fráskilin annara hross-
um, til að geta gætt góðs kynferðis, heldr en að spara
hagana, — en það er þó eitt hið mesta tjón búnaðar-
ins hér á landi, að hafa óþörf hross í heimahögum —
og fyrir því vildu þeir hafa stóð sitt jafnan svo nálægt,
að gætur yrði á því hafðar. Hrossageymslan og hrossa-
meðferðin var ýmisleg, eptir því hver hrossin vóru.
Hús þau, er hrossin vóru hýst í, kölluðust hrossahús;
með reiðhesta var, eins og við var að búast og enn
tiðkast, farið bezt; þeir vóru bæði teknir snemma inn
og einnig gefið gott fóðr, svo sem taða, og þess eru
einnig dæmi, að ágætum reiðhestum var gefið korn.
Vóru menn vandlátir að þvi, að vel væri með reiðhesta
farið, og það sýnir bezt byrgðir fornmanna, bæði af
heyjum og húsum, að geta tekið á móti hestum höfð-
ingja, er þeir riðu milli þingmanna sinna opt með 20
til 30 manna, og sátu á stundum viku á hinum sama
1) Hrafnkels saga, bls. 7—8. Laxdæla saga, kap. 37. bls. 96—7.
Harðar saga, kap. 20. bls. 63.