Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1885, Blaðsíða 116

116
eyða þeim með öllu. Veiðimenn hafa smátl og smátt
fundið yms ráð til að sigrast á bæði ljónum, tígrisdýr-
um, úlfum og öðrum óarga-dýrum; en baráttan við
smákvikindin, sem eru miklu fieiri að tölunni, og sem
eru oss til meins og ama, baráttan við þau hefur orð-
ið langvinnari og sigurinn seigunnari. Vjer eigum enn
í baráttu við mörg skaðleg skorkvikindi, engisprettur,
o. fl., og þá ráðum vjer enn eigi við mýs og rottur í
húsum vorum ; en þó verður baráttan við bakteríurnar
svo miklu örðugri, að enginn samjöfnuður er á, þá er
þær sækja að oss í kóleru, bólu, miltisbólgu o. s. frv.,
til að vinna oss mein. Bakteríurnar eru hættuleg-
ir óvinir mannana, en á þeim geta þeir og sýnt,
hverju þeir megna; því að bæði er fjöldi þeirra svo
afarmikill, að engar eru það ýkjur, þótt sagt sje, að
þær sjeu óteljandi, og líka eru þær svo víða, bæði í
lopti og vatni, að með sanni má segja, að þær sjeu
alstaðar; þær þola að frjósa að ís og vera í sjóðandi vatni,
og lifa þó; auk þess sem þær eru svo smáar, að heita
má að þær sjeu ósýnilegar, og það hafa liðið svo marg-
ar þúsundir ára, að oss mönnunum hefur eigi tekizt
að sjá þær. ]?að má sýna það með ýmsu móti, að
kvikindi þessi eru því nær alstaðar í loptinu; en ein-
hver einfaldasta og haganlegasta aðferðin til þess er
sú, að setja á ýmsum stöðum flöskur með ófræju efni
í, en þó þess konar, að kvikindi þessi geti vel lifað
þar og fjölgað. Meðan á því stendur, að verið er að
gjöra efnið í flöskunum ófrætt, verður að loka þeim
svo, að ekkert lopt geti niður i þær komizt; en síðar
skal með gætni opna þær aptur, nær sem rannsaka
skal loptið, svo að loptið geti leikið um það, sem í
þeim er, um lengri eða skemmri tima, og því næst
skal loka þeim aptur með baðmullartappa. Ef bakterí-
urnar berast niður í flöskuna með loptinu, sem
einungis var látið leika um það, sem í flöskunni er,