Dagblaðið Vísir - DV - 14.06.1986, Qupperneq 10

10
DV. LAUGARDAGUR 14. JÚNÍ 1986.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaðurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JONAS HARALDSSON og Ó'SKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLT111, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLT111
Prentun:ÁRVAKUR HF.-Askriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð í lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Afturhaldið allsráðandi
Tilraunir Landssambands sauðfj árbænda til að
breyta hefðbundnum viðhorfum ráðamanna bænda báru
engan árangur á aðalfundi Stéttarsambands bænda í
þessari viku. Tillagan um að lækka verð á kindakjöti
til að auka söluna náði ekki fram að ganga.
Allra stærst af fjölmörgum vandamálum hins hefð-
bundna landbúnaðar er framleiðsla á kindakjöti fyrir
neytendur, er kaupa minna magn með hverju árinu, sem
líður. I fyrra voru framleidd 12.215 tonn, en aðeins 9.405
tonn seld. Óseldar birgðir námu 6.820 tonnum 1. apríl.
Fráfarandi formaður Stéttarsambandsins viður-
kenndi í setningarræðu sinni, að seljendur kjötsins
kvörtuðu yfir, að það væri of dýrt í samanburði við
annan mat og sömuleiðis of feitt. Hvort tveggja er síð-
búin hugljómun, en samt sem áður þakkar verð.
Stjórnendum landbúnaðarins fínnst fráleitt að leysa
vandann með því að lækka verðið, nema þá að ríkið
taki að sér að reyna að auka söluna með því að hækka
niðurgreiðslurnar, sem bændastjórarnir segja raunar
sífellt, að séu ekki fyrir bændur, heldur neytendur.
í hvert sinn, sem frá landbúnaðinum heyrist imprað
á hugmyndum um að leysa vandamál í greininni með
auknum eða nýjum niðurgreiðslum, er rétt fyrir neyt-
endur að rifja upp, að niðurgreiðslur búvöru eru
framkvæmdar í meinta þágu bænda en ekki neytenda.
Þegar ríkissjóður rambar á barmi greiðsluþrots eins
og um þessar mundir og getur ekki orðið við kröfum
um niðurgreiðslur, hafa bændastjórar séð aðra leið í
málinu. Hún er falin í auglýsingaherferð, þar sem neyt-
endur eru hvattir til að kaupa dýrt og feitt kjötið.
Neytendur, sem kaupa dilkakjötið dýrum dómi og
skera utan af því þykka fitukeppi, geta reynt að telja
sér. trú um, að lömb séu fjalladýr, en ekki feitir fóður-
kálsþegar. Samt er hætt við, að þeir hlaupi ekki upp
til handa og fóta vegna auglýsinga einna saman.
Sumir hefðu talið skynsamlegra að leysa fyrst vanda-
mál verðs og fitu og fara svo í auglýsingaherferð. En
gallinn er, að enn er grunnt á hinu gamla sjónarmiði í
landbúnaði, að neytendur eigi að gera svo vel að haga
sér eftir óskum framleiðenda, en alls ekki öfugt.
Landssamband sauðfjárbænda vildi koma á samstarfi
bænda og milliliða um að lækka verð á kjötinu til að
það seldist betur og að síður yrði þörf á framleiðslu-
skerðingunni, sem nú er yfirvofandi. Það kom auðvitað
í ljós, að milliliðunum líkaði þetta stórilla.
Fráfarandi formaður Stéttarsambandsins hræddi að-
alfundarmenn með þeim tíðindum, að tillaga sauðfjár-
bænda hefði skotið milliliðunum slíkan skelk í bringu,
að búvörudeild Sambands íslenzkra samvinnufélaga
hefði hreinlega stöðvað alla kjötsölu sína.
Fundarmenn spurðu ekki, hvort í þessu fælist óviður-
kvæmileg hótun af hálfu búvörudeildarinnar, heldur
slátruðu þeir tillögunni um lækkun kjötverðs. Þess
vegna verður nú tekin upp jafngrimmileg ofstjórn á
framleiðslu dilkakjöts og komin er í mjólkinni.
Bændur munu eins og neytendur finna fyrir, að of-
stjórnin eykur vandann, en leysir ekki. Enda má af
samanburði sjá, að óseljanlegar birgðir hlaðast ekki
varanlega upp í búgreinum, sem ekki er stjórnað að
ofan, - í framleiðslu eggja, nauta-, fugla- og svínakjöts.
Á aðalfundi Stéttarsambands bænda vann aftur-
haldið fullan sigur. Bændastjórarnir hafa í raun ekkert
lært og ætla áfram að vera höfuðbyrði þjóðfélagsins.
Jónas Kristiánsson
Innan sjóndeildar-
hringsins
I vetur hafa staðið yfir réttarhöld
í máli ríkissaksóknara gegn Þor-
geiri Þorgeirssyni rithöfundi.
Ákæra saksóknara á hendur Þor-
geiri kom í kjölfar svonefnds
Skaftamáls sem átti upptök í fata-
geymslu Þjóðleikhúskjallarans í
Reykjavík sem frægt varð á sínum
tíma. Við rannsókn þess máls og
síðan dómsúrskurð þótti bert að
Iögreglumenn hefðu beitt almenn-
an borgara óverjandi harðræði og
misþyrmingum.
Þorgeir Þorgeirsson rithöfundur
tengdist því máli gegnum greina-
skrif um framferði lögreglunnar í
starfi. Þorgeir tók nokkrum sinn-
um þannig til orða, að Lögreglufé-
laginu fannst ástæða til að kæra
hann fyrir meiðandi ummæli - og
að lokinni rannsókn á kæruatrið-
um stefndi ríkissaksóknari rit-
höfundinum.
Á mánudaginn kemur klukkan
10 árdegis verður kveðinn upp
dómur í máli lögreglunnar á hend-
ur Þorgeiri.
Hér er eina ferðina enn á ferðinni
mál sem byggir á meintum brotum
á íslenskri meiðyrðalöggjöf. Það
er löggjöf sem hlýtur að snerta alla
skrifandi menn, en einkum þó rit-
höfunda og blaðamenn. En þann
tíma, sem málaþras þetta gegn Þor-
geiri hefur staðið, hefur varla
nokkur sála sýnt þessu máli áhuga
eða talið það einhvers virði fyrir
þá sem hafa atvinnu af að skrifa í
fjölmiðla að fylgjast með. Eigi að
síður er hér á ferðinni ákaflega
þýðingarmikið tilfelli sem væntan-
lega mun geta sett mark sitt á frelsi
manna til að tjá sig opinberlega
hér á landi í framtíðinni.
Rætur málsins
Þorgeiri var stefnt fyrir að tala
um „fómardýr löggæslunnar í næt-
urlífi Reykjavíkur" og „...hvar-
vetna hitti ég fólk sem kunni sögur
af mönnum sem lent höfðu jafn illa
eða ver í þessum einkennisbúnu
óargadýram. Sumir höfðu jafnvel
verið sendir afturá vitsmunastig
bemsku sinnar með kyrkingatök-
um sem lögreglumenn og útkastar-
ar kunna en fara ekki með af
skynsamlegu viti heldur fautaskap
og hugsunarleysi. Sögur þessar eru
I talfæri
Gunnar Gunnarsson
svo gjörsamlega samhljóða og
margar að það verður æ örðugra
að vísa þeim frá sér eins og hverjum
öðrum uppspuna“.
Saksóknari tilgreindi fleiri um-
mæli Þorgeirs af sama tagi og
stefndi vegna þeirra. Hugsanlegur
dómur vegna þessa mun vera
þriggja ára fangelsi.
Það mun mála sannast að sögur
af vinnubrögðum lögreglu kann
fólk margar. Þær eru reyndar sum-
ar með því móti að birtist þær á
prenti hlýtur passasamur saksókn-
ari að eiga léttan leik og getur
eflaust stefnt og fengið dæmdan
hvern þann sem lætur sig hafa það
að lýsa venjulegu haustaki og þeim
kverkaskít sem því fylgir.
En ef málið snerist um það eitt
að hreinsa æra lögreglunnar þá
væri það varla þess virði að fjalla
um það. En rætur málsins teygja
sig dýpra en svo.
Hvað má segja á prenti?
Ef lögreglulið eins bæjarfélags
þykir ganga hrottalega fram og
jafnvel misþyrma borgurunum, því
fólki sem löggan á í raun að vernda
og leiðbeina, er það í raun aðeins
framkvæmdaatriði að kenna lög-
gæslumönnum skynsamlegri
vinnubrögð, efla víðsýni þeirra og
draga úr fordómum. En vandinn
sem við blasir vegna þessarar máls-
höfðunar á hendur Þorgeiri
Þorgeirssyni er margfaldur á við
þetta. Það er augljóst að þurfi að
betrambæta vinnurútínu lögregl-
unnar þá þarf ekki síður að senda
saksóknaraembættið í endurhæf-
ingu - og róta þaðan út hofmóði
og mannfyrirlitningu, sveifla því
niður úr þessum fílabeinsturni sem
hlaðinn er úr frímúreríi íslenskrar
samtryggingar. Glámskyggni yfir-
valda í öllu því þrasi sem fylgdi í
kjölfar Skaftamálsins og nú sak-
sóknaramáls gegn Þorgeiri er með
þeim endemum að góðir mehh
verða nú að hlaupa til og hjálpa
vesalings yfirvöldunum.
Harðorð ummæli um handhafa
ríkis- og lögregluvalds kvikna
sjaldnast af engu. Þorgeir Þor-
geirsson er ekki valdur að neinum
vanda í þessu þjóðfélagi. Ef ein-
hvers staðar þarf illt út að reka þá
er það í húsakynnum dóms-, ákæru-
og lögregluvalds. Tilgangur sak-
sóknara með málshöfðun á hendur
rithöfundinum er augljós: hann vill
berja niður með tiltækum ráðum
umræðu um hvaðeina það sem mið-
ur kann að fara í starfsháttum
löggæslunnar. Það apparat þolir
nefnilega ekki nema takmarkaðan
skammt af dagsbirtu. Það er bann-
að að styggja lögregluna, hún vill
fá að fara sínu fram í friði.
Kannski má með góðum vilja
skilja það að lögreglumenn þoli
ekki harkaleg ummæli Þorgeirs -
eins og þau standa á prenti. En
viðbrögð þeirra og saksóknara við
skrifunum eru viti bornu fólki
óskiljanleg. Auðvitað á að rann-
saka þær ástæður sem liggja að
baki ummælunum. Sérstaklega
vegna þess að nýverið er búið að
fellá lögregluna fyrir hrottalega
framgöngu gegn Skafta Jónssyni.
En það er víst eftir öðra hjá þessum
mönnum að í stað þess að endur-
skoða sína starfshætti og skreppa
í stutta sjálfsskoðun, þá taka þeir
sig saman um að fara að atast í
rithöfundi sem blöskrar framferði
þeirra.
Og Blaðamannafélagið og Rit-
höfundasambandið láta sem málið
sé ekki til.