Alþýðublaðið - 18.04.1967, Blaðsíða 15

Ræða Björgvins
Frh. af. 7. siöu.
og ætlaöi að taka upp viðskipti
við annað olíuféiag. En fyrirtæk
inu var kurteisiega tilkynnt, að
þetta væri ekki leyfilegt.
Og því spyr ég ykkur Heimdell
ingar góðir sem málsvara frjálsr
ar samkeppni: Finnst ykkur þetta
ekki dágott frjálsræði í viðs'kipt
um. Er þetta ekki hin frjálsa sam
keppni. Eða finnst ykkur ef tii vill
eins og okkur jafnaðarmönnum,
að kominn sé tími til þess að setja
löggjöf til þess að sporna gegn
slíkum viöskiptamáta.
Það er oft mjög gaman að sjá
viðbrögð sjálfstæðismanna þegar
taká þarf afstöðu til frjáisrar sam
keppni — ekki á pappírnum lield
ur í raunveruleikanum. Gott dæmi
er afstaðan til nýrrar kassagerðar.
Hér á landi hefur verið starfandi
myndarleg kassagerð og jafnaðar
menn, sem fyigjandi eru skipu-
lagshyggju, Iharma það ekki þó
önnur kassagerð rísi ekki upp a.
m.k. ekki á meðan Kassagerð
Reykjavíkur er vel rekin. Hins
vegar gera jafnaðarmenn sér ljóst
að sé fyrirtækið aðeins eitt í á-
kveðinni starfsgrein getur það náð
einokunaraðstöðu og jafnaðar-
menn eru á móti einokun. Þegar
frystihúsaeigendur tóku að undir
búa nýja kassagerð, sem keppa
mundi á frjálsum grundvelli við
Kassagerð Reykjavíkur, mótmælti
mikill fjöldi sjálfstæðismanna.
Þannig var umhyggja þeirra fyrir
frjálsri samkeppni þá.
Hins vegar sögðu sjálfstæðis
menn ekkert, þegar leyft var að
stofna hvert skipafélagið á fæt
ur öðru til hófuðs gamaLgi-ónu
skipafélagi Eimskipafélagi Xslands
Þegar hin nýju skipafélög spruttu
hér upp fyrir nokkrum árum eins
og gorkúlur, versnaði hagur Eim
skipafélagsins skyndilega mjög
mikið. Nýju félögin fleyttu rjóm
ann af flutningunum til landsins
fluttu fyrst og fremst stykkjavör
ur, sem frjáls farmgjöld voru á,
en Eimskip sat eftir með sekkja
vöruna, sem háð var verðlagsá-
kvæðum. Og Jöklarnir fluttu nær
allan frysta fiskinn sem Eimskip
liafði flutt. Þetta var hin frjálsa
samkeppni í framkvæmd og Eim-
skip var að verða gjaldþrota. Síð
an voru verðlagsákvæðin á sekkja
vörunni afnumin og Eimskip fékk |
aftur freðfiskflutninga og hagur
þess vænkaöist á ný. En það mun
aöi svo sannarlega ekkl miklu, að
irjálsa samkeppnin dræpi þetta
gamla óskabarn þjóðarinnar. Og
það hefði áreiðanlega gcta farið
svo án þess að frjáLsræðispostul
arnir í Sjálfstæðisflokknum hefðu
haft af því nokkrar áhyggjur.
Frjálsa samkeppnin mátti drepa
Eimskip en hún má ekki koma
við Kasagerðina. Þannig er sam
ræmið.
Sjálfstæðismenn gagnrýna verð-
lagseftirlitið mikið. Þeir vilja taka
allar vörur undan verðlagsákvæð
um gefa álagninguna frjálsa og
leggja alla verðgæzlu niður. Frjáls
samkeppni er bezta verðlagseft
irlitið segja sjálfstæðismenn. Því
, miður lofar reynsla undanfarinna
ára ekki góðu í því efni. Hins veg
ar igerum við jafnaðarmenn okk
ur ljóst, að verðlagseftirlitið í nú
verandi mynd þess er haldlítið og
lítil vörn í þvi fyrir neytendur.
Rálðherra Afþýðuflokksins Gyifi
Þ. Gíslason, á nú frumkvæðið að
því að endurskoða verðlagseftirlit
ið og fara nýjar leiðir, er tryggi
betur hagsmuni neytenda.
Verðlagseftirlit 'hefur verið hér
á landi nær samfellt síðan 1937.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur oftast
verið í stjórn á því tímabili, og
farið með verðlags- og viðskipta
mál langtímum saman. Þess ættu
Heimdeilingar að minnast er þeir
gagnrýna verðlaigseftirlitið. Það er
einnig táknrænt að Alþýðuflokkur
inn en ekki Sjálfstæðisflokkurinn
skuli eiga frumkvæðið að endur
skipulagningu verðiagseftirlitsins
Á hinum Norðurlöndunum, þar
sem jafnaðarmenn hafa farið með
stjórn hafa verið farnar nýjar leið
ir í verðlagsmálum. í stað þess
að láta við það sitja að hafa há-
marksálagningu á vörum eins og
hér, hefur verið farið inn á þá
braut að rannsaka verðmyndunina
í hinum ýmsu vöru- og þjónustu
greinum. Leiði slík rannsókn í ljós
að álagningin sé óeðlilega há,
grípa verðlagsyfirvöldin inn í og
banna hina háu álagningu. Þetta
er hin nýja verðgæzla, sem jafn
aðarmenn hafa tekið upp á Norð
urlöndum, og viljum einnig fá hér.
Séu ísl. verzlunarfyrirtæki reiðu
búin að fá slíka verðgæzlu yfir
sig tel ég vissulega koma til greina
að taka allar vörur undan ákvæð
um um hámarksálagningu - þ.e.
að leggja niður verðlagseftirlitið
í núverandi mynd þess. Ég er ekki
fylgjandi gagnslausu verðlagseft
irliti. Ég tel að við þurfum raun
hæfa verðgæzlu — verðgæzlu sem
gætir hagsmuna neytenda og kem
ur í veg fyrir óeðlilega hátt vöru
verð.
Ókve$!n Ijóð
Frh. af 5. síðu.
í heilt sumar, nótt og dag.
Ég hvarf frá Ijóði mínu í vor
og lét mér nægja að hugsa um
það.
Ég gaf mér ekki tíma til aS
unna þvf
— ég hefði þó átt að lifa fyrir
það eitt.
Nú er Ijóðið mitt ókveðna týnt.
Þetta kvæðt, einnig komiff úr
Bréfum að austan, er ef til vill
alls ekki um „orð’’ heldur t.a.m.
um „ást”. Ef til vill bendir það
ásamt Flugvallarljóðunum til að
Ijóðræn gáfa Jóns Dan þurfi sam-
hengi frásögu til að njóta sín
réttilega, til að orð hans vaknl
af svefni. Hvað sem veldur virð-
ast mörg ljóð hans í þessari bók
með einhverjum hætti ófullnægð,
ókveðin, týnd. — Ó.J.
Barist viö verðb
Frh. af 5. síðu.
fyrr og lífskjör þjóðarinnar
hafa tekið stórstígum framför
um. Með því er þó ekki sagt
að öll vandamál almennings
hafj verið levst. Því fer fjarri.
í húsnæðismálum er í undirbún
ingi stórfelldar framkvæmdir
um byggingu íbúða með sérstök
um kjörum fyrir meðlimi verka
lýðssamtakanna, sem ætla má
að hafi áhrif til lækkunar á sölu
verð íbúða og lán húsnæðis-
málastjórnar hafa verið stór
hækkuð, en enn þarf mikilla
átaka við í þessu efni einkum
um lækkun byggingarkostnað-
ar.
Þegar þessi hagstæða efna
hagsþróun og hin stórfellda
uppbygging atvinnuveganna er
hofð í huga, er varla ástæða til
þeirrar svartsýni og þess áróð
urs, sem stjórnarandstaðan hef
ur 'haft í frammi. Að vísu er
það vissulega rétt, að verðbólgu
þróunin er stöðug ógnun við
útflutningsframleiðsluna, sem
verður að sætta siig við verðlag
á erlendum markaði. Engum
hefur verið ljósara en ríkis-
stjórninni, að boginn hefur ver
ið spenntur til þess ítrasta hvað
þetta snertir. En það er nú einu
sinni svo, að verðbólga fylgir
gjarnan miklum framíörum,
miklum framkvæmdum og mik
ilU eftirspurn eftir vinnuafli.
Verðbólgan er í sjálfu sér
tákn velgengni, mikillar fjár
festingar og mikillar neyzlli
hjá þjóðinni. Vandinn er bara
sá að hún stöðvi ekki útflutn-
ingsframleiðsluna. Aðferðir til
þess að draga úr eða stöðva
verðbólgu eru vel kunnar og
sömu aðferðirnar eru notaðar
itil þess um allan (hinn menntaða
heim. Vandinn er bara sá, að
allar koma þær meira og minna
illa við skammsýna stundarhaigs
muni hinna ýmsu stétta þjóðfé
lagsins og eru meira og minna
óvinsælar meðan að allt getur
slarkað. Og það er einmitt þetta
sem að óábyrg stjórnarandstaða
notar sér til þess ýtrasta. Rík
isstjórnin hefur beitt ýmsum
ráðstöfunum af þessu tagi og
þó aldrei harkalegri, en nauð-
synlegt hefur verið hverju sinni
vegna útflutningsframleiðsl-
unnar. En í öllum tilfellum hef
ur stjórnarandstaðan, eða
|«.mJkA Framsc)J:narflokkurinn
beitt sér gegn þeim af öllu því
afli og með allri þeirri ósvífni
sem hann hefur haft yfir að
ráða.
Tekið hefur verið undir alla
kröfugerð — hvaðan sem hún
hefur komið, jafnt frá atvinnu
rekendum sem launþegum og
ekki sízt þeirra tekjuhæstu.
Þetta er að vera allra vinur
en engum trúr. Tilgangurinn
hefur verið sá einn að torvelda
stjórn landsins, hvað sem það
kostaði þjóðina, og komast á
ný í stjórnarandstöðu. Baráttan
við verðbólguna hefur fyrst og
fremst verið barátta við stjórn
arandstöðuna og má segja að
þar hafi stjórnarandstöðunni
orðið töluvert ágengt.
Útflutningsframleiðslan hef-
ur nú orðið fyrir talsverðu á-
falli, vegna verðfalls á erlend
um markaði, sem vonandi er
þó tímabundið. En þjóðin var
betur undir það áfall búin en
nokkru slnni. Hún er vel bú
in að framleiðslutækjum, af
koma ríkissjóðs hefur vefið
mjög góð vegna mikils innflutn
ings og mikillar neyzlu oig hún
á 2 þúsund millj. kr. gjaldeyr
isforða. Þessar aðstæður gerðu
. verðstöðvunarstefnuna fram-
kvæmanlega án þess að leggja
á nýja skatta eða skerða lífs
kjör þjóðarinnar.
Þjóðin stendur vörð um verð
stöðvunanstefnuna og verkalýðs
Ihreyfingin og foi'ystumenn
hennar hafa tekið henni rel
og drengilega, en hlotið snupr
ur fyrir hjá framsóknarmönn
um. Það ábyrgðarleysi verður
þjóðin að muna í kosningunum
í vor. Það er öllu öðru nauðsyn
legra að kveða niður ábyrgð-
arleysið í íslenzkum stjómmál
Nýjar vélar
Efnalaugin Lindin
nýr hreinsilögur, sem reynisl
frábærlega vel. Fatnaðurki*
verður svo hreinn oa áferðar-
fallegur, sem nýr værl. —
Hreinsum og pressum allam
fatnað á 45 mínútuHi. —
Góð bílastæði.
Efnalaugin Lindin
Skúlagötn 51.
Auglýsing
um bótagreiðslur !
vegna laga um ;
hægri handar umferð. I
Aíhygli skal hér með vakin á eftirfarandi á- í
kvæðum á lögum nr. 65. 13. maí 1966 um
hægri handar umferð.
6. gr.
Bæta skal kostnað vegna eftirtalinna fram
kvæmda:
1. Kostnað við nauðsynlegar breytingar á
vega- og gatnakerfi landsins, þar með tald‘
ar breytingar á umferðarljósum og um-
ferðarmerkjum.
"*>***.
2. Kostnað við nauðsynlegar breytingar á bif- ;
reiðum og öðrum vélknúnum ökutækjum.
3. Annan óhjákvæmilegan beinan kostnað,
sem leiðir af breytingu umferðarlaganna.
Eigi skal bæta annað en beinan kostnað. Eigi
skal heldur bæta fyrstu kr. 1000.00 af kostn-
aði við breytingu á hverju ökutæki.
7. gr.
Bótarétt samkvæmt 6. gr. eiga veghaldarar,
skráðir eigendur ökutækja, svo og aðrir þeir,
sem eins stendur á um.
8. gr.
Hver sá, sem telur sig eiga rétt til bóta sam-
kvæmt 6. gr., skal, áður en framkvæmdir hefj
ast, senda framkvæmdanefnd nákvæma grein
argerð um þær breytingar, er framkvæma
skal,, ásamt sundurliðaðri kostnaðaráætlun.
Eigi skal bæta kostnað, nema framkvæmda-
nefnd hafi fallizt á nauðsyn breytingar ogl(
kostnaðaráætlun, áður en ráðizt er í fram-
kvæmd. ,
Þeir, sem telja sig eiga rétt til bóta sanr
kvæmt lögum þessum, verða að leggja fram
skriflega greinargerð fyrir bótakröfu og er
óskað eftir að bótakröfur berist skrifstofu
nefndarin’nar að Sóleyjargötu 17, Reykjavík,
hið allra fyrsta.
FR AMK V ÆMD ANEFND
HÆGRI UMFERÐAR.
18. apríl 1967
ALÞÝÐUBLAÐIÐ ^