Dagur - 29.03.1989, Blaðsíða 15

Miðvikudagur 29. mars1989—DAQUR -'15
greiddar eftir taxta.
Um 1940 fékk Aðalbjörn fyrstu
vindrafstöðina. Næstu árin komu
allmargar slíkar stöðvar í byggðar-
lagið. Það varð hlutskipti Aðal-
björns að setja þær upp og leggja
rafleiðslur um íbúðar- og útihús.
Hann varð þess aðnjótandi að verða
fyrstur manna að tendra rafljós á
mörgum bæjum í fæðingarsveit
sinni.
Á þessum árum gerði Aðalbjörn
ítrekaðar tilraunir heima í Hvammi
til að virkja bæjarlækinn en það
reyndist erfitt að ráða við vatnið í
lausum jarðvegi.
Árið 1946 fékk Aðalbjörn fyrsta
Willýs jeppann, sem kom hér í
sveitina. Voru það mikil viðbrigði
fyrir mann, sem vildi vera og þurfti
að vera fljótur í ferðum.
Sumarið 1947 fór Aðalbjörn á
landbúnaðarsýningu í Reykjavík.
Þar sá hann grænt og vel verkað
súgþurrkað hey. Fór hann þá upp í
Mosfellssveit á tvo bæi, þar sem
súgþurrkunartæki voru í gangi og
fékk að skoða þau vandlega og ræða
við bændurna. Þegar heim kom
byrjaði hann strax á því að ganga frá
súgþurrkunartækjum í hlöðu sinni
og lét gömlu dráttarvélina drífa
blásarann. Varð hann fyrstur manna
hér í sýslu til þess að nota sér þessa
mikilsverðu nýjung. Allmargir sveit-
ungar hans og nágrannar fengu sér
súgþurrkun næstu árin og hjálpaði
hann mörgum að ganga frá tækjun-
um.
Árið 1947 keypti Aðalbjörn sam-
komuhúsið Sólbakka á Þórshöfn af
Ungmennafélagi Langnesinga. Rak
hann þetta hús þar til 1954 að það
brann. Byrjaði hann fljótlega að
sýna þar kvikmyndir, fyrstur manna
á Þórshöfn.
Um 1950 verða þáttaskil í lífi
Aðalbjörns. Þau hjónin skilja og
hann flytur til Þórshafnar og vinnur
þar ýmis störf næstu árin, en María
hélt heimili fyrir börn sín og tengda-
föður á Hvammi við vinsældir og
myndarskap eins og áður, og Ari
sonur þeirra sá um þúskapinn.
Árið 1952, 7. maí giftist Aðal-
björn Gyðu Þórðardóttur Oddgeirs-
sonar prófasts á Sauðanesi og Þóru
Ragnheiðar Þórðardóttur konu
hans. Bjuggu þau sér vistlegt heimili
að Vesturvegi 3, Þórshöfn. Gyða
hefur lengi unnið við afgreiðslu hjá
Kaupfélagi Langnesinga og um skeið
deildarstjóri í vefnaðarvörudeild.
Um þessar mundir voru flugsam-
göngur að hefjast við ýmsa staði á
landinu. Svo sem vænta mátti hafði
Aðalbjörn brennandi áhuga á því að
flugvélar gætu haft viðkomu í hérað-
inu. Hann leitaði að flugvallarstæði
og valdi sjávarbakkana norðan við
Sauðanes, þar sem flugvöllurinn er
nú. Mældi hann og merkti fyrir
flugbraut, tíndi burtu grjót og jafn-
aði brautina svo að flugvélar gátu
lent. Þessa vinnu lagði hann fram án
endurgjalds.
Það var 1952 eða 1953 sem Björn
Pálsson flugmaður varð fyrstur til
þess að lenda á þessum velli í
sjúkraflugi. Næstu árin lenda þarna
flugvélar öðru hvoru.
Aðalbjörn vann af kappi að því að
fá opinber framlög til að endurbæta
aðstöðuna á vellinum. Árið 1955,
16. júní lenti flugvél frá Flugfélagi
íslands á Sauðanesflugvelli og var
það upphaf að reglubundnu áætlun-
arflugi, fyrst einu sinni í viku. Það
kom af sjálfu sér að Aðalhjörn varð
flugvallarstjóri og gegndi því starfi
þar til Jón sonur hans tók við því
1978.
Aðalbjörn var félagsmálamaður,
sérstakur áhugamaður um öll þau
mál, sem hann taldi horfa til umbóta
og framfara. Hann var með afbrigð-
um hugmyndaríkur, fljótur að átta
sig á málum og mynda sér ákveðnar
skoðanir á þeim, og skýra þær fyrir
öðrum, óragur að halda þeim fram
hvar og hvenær sem var, málefnaleg-
ur og samvinnufús, átti létt með að
tala á fundum, var ágætur hagyrðing-
ur og flutti bundið mál við ýmis
tækifæri.
Aðalbjörn var lengi í stjórn Klak-
félags Þistilfjarðar, sem starfaði á
árunum 1933 til 1948. Hann var í
stjórn Búnaðarfélags Þistilfjarðar á
árunum 1945 til 1952. Hann var
nokkur ár í stjórn Fiskiðjusamlags
Þórshafnar, félagsmaður í Kaupfé-
lagi Langnesinga frá unglingsárum
til æviloka, lengst af fulltrúi á aðal-
fundum og stjórnarnefndarmaður
frá 1948 til 1984 eða lengur en
nokkur annar.
Við þessi leiðarlok koma í hugann
margar ánægjulegar minningar frá
löngu liðnum dögum þegar þeir
feðgar Arngrímur og Aðalbjörn
komu í heimili foreldra minna og
Þorsteins frænda míns. Þegar Arn-
grímur kom röðuðum við okkur í
kring um hann og hlustuðum á sögur
hans. Tungutakið var rammíslenskt
og þróttmikið, svo að unun var á að
hlýða.
Það kom oft fyrir í góðu færi að
vetri að Aðalbjörn kom gangandi
beint yfir ásana frá Hvammi að Holti
og gekk hratt. Hann var þá ungur
maður. Léttur hressandi blær fylgdi
gestinum í hlað. í stofu hófust lífleg-
ar viðræður um margvísleg efni,
hugsjónir og framfaramál, félags- og
samvinnumál, stjórnmál og nýja
véla- og tækniöld, sem var að keyra
í garð. Aðalbjörn sá þá fyrir sér
ýmsa þá hluti, sem nú eru orðnir að
veruleika.
Það skiptast á skin og skúrir í lífi
manna. Laust eftir fermingaraldur
missti Aðalbjörn móður sína og
bæði tvíburasystkinin Guðrúnu
Ragnhildi myndarstúlku aðeins 14
ára 1944 og Ara bónda í Hvammi
1986, vinsælan hæfileikamann, sem
allir harma.
Síðustu árin átti Aðalbjörn við
vanheilsu að stríða og kona hans
hjúkraði honum heima af alúð og
þolinmæði þar til hann fór á Fjórð-
ungssjúkrahúsið á Akureyri og
dvaldi þar á þriðja ár uns yfir lauk
23. janúar s.l.
Útför fór fram að Sauðanesi 31.
janúar s.l. að viðstöddu fjölmenni.
Um leið og ég minnist nágranna
og vinar með þakklátum huga sendi
ég Gyðu og öðrum aðstandendum
sainúðarkveðjur.
Að lokum tökum við undir bæn,
sem Aðalbjörn flutti á ættarmóti í
Hvammi 5. júlí 1980.
„Lýs drottins Ijós
of lífsins þrautaveg
að Ijóssins strönd.
Rís mildust rós
svo ung og yndisleg
við ættarbarm.
Brosir frá himnum sælust
sálnahjörð.
Þar sjálfur Ijóssins faðir
stendur vörð. “
Þórarínn Kristjánsson.
ekki og urðu ekki varir við. Má af
þessu vera ljóst, að þessi kona lifði í
tveim heimum og að hálfu utan
skynjunarmarka venjulegs fólks.
Áður en Margrét náði tíu ára aldr-
inum vildi svo til að móðir hennar
veiktist mjög og var ekki hugað líf.
Var telpan sorgmædd og óskaði þess
af barnslegum innileika, að hún gæti
eitthvað gert fyrir móður sína. Þá
birtist henni maður í hvítum sloppi.
Margrét taldi að hann myndi vera
læknir og bað hann að hjálpa móður
sinni. Hann svaraði aðeins þessum
orðum: „Ég vil reyna það.“ Sá hvít-
klæddi var framliðinn maður, Friðrik
huldulæknir. Þau höfðu síðan dag-
legt samband til æviloka, því hann
tengdist öllu lækningastarfi hennar.
En það er af Þuríði húsfreyju að
segja, að hún hlaut ótrúlega skjótan
bata og var fyrsti sjúklingur Margrét-
ar. Þessi skjóta og góða lækning varð
brátt á vörum sveitunganna og fólks í
næstu sveitum. Ekki leið á löngu þar
til sjúkir fóru að leita til Margrétar
og sögur um hinar dulrænu lækningar
þóttu margar með ólíkindum, enda
varð þessi unga, eyfirska kona
landskunn á skömmum tfma.
Leiðir óteljandi fólks lágu heim í
Öxnafell og óteljandi bréf bárust
með hverjum pósti. Margir voru
langt að komnir, er þá lögðu land
undir fót fram í Öxnafell og allir áttu
það erindi að biðja sjúkum hjálpar.
Sérstaklega var það gert þegar önnur
úrræði þraut. Ég minnist orða skip-
stjóra eins, sem átti báða foreldra
sína í sjúkrahúsi. Hann sagði: „Allir
treysta læknunum vel, en trúa á Mar-
gréti.“ Þetta viðhorf var algengt, að
ég hygg.
Frá æsku til elli lagði Margrét frá
Öxnafelli fram krafta sína við að
lækna þá sem sjúkir voru og hugga
syrgjendur. Hvar sem hún var í
vinnu eða við húsmóðurstörf, eftir að
hún sjálf eignaðist fjölskyldu, tók
hún daglega á móti gestum, fjölda
fólks, viku eftir viku og mánuð eftir
mánuð. Flestum var það ráðgáta
hvernig hún öðlaðist þrek til alls
þess. Við ræddum það einhverju
sinni. Hún sagði, að þegar hún fann
til þreytu hefði hún rétt fram hendur
sínar nteð lófana upp og orðið
afþreytt og sem endurnýjuð á örlítilli
stundu. Var hún þá tilbúin að halda
störfum sínum áfram.
Enginn veit tölu þeirra þúsunda,
sem leituðu lækninga hjá skyggnu
konunni frá Öxnafelli og enginn get-
ur um það sagt, hve margir af sjúkl-
ingum hennar hlutu bata og verður
það aldrei rannsakað. En það er ég
viss um, að hafi tími kraftaverka ein-
hvern tíma verið til, er hann það
enn.
Aldrei verðlagði Margrét störf sín
í þágu sjúkra, en tók við þá goldið
var. En þakklæti fólksins sem hún
gat veitt aðstoð, var æðsta hamingja
hennar.
Eiríkur Sigurðsson skólastjóri á
Akureyri ritaði tvær bækur um Mar-
gréti frá Öxnafelli og hétu þær
„Skyggna konan“. Komu þær út hjá
Fróða árið 1960 og 1963. Er þar
margt að finna um ævi og störf hinn-
ar skyggnu konu, til viðbótar við aðr-
ar ritaðar heimildir.
Seytján ára gömul flutti Margrét
úr föðurgarði, dvaldi þá meðal ann-
ars einn vetur hjá Einari H. Hvaran
og Gíslínu konu hans, en hann
rannsakaði þá hina miklu, dulrænu
hæfileika stúlkunnar. Um eins árs
skeið þurfti Margrét að dvelja á
Kristneshæli vegna sjúkleika, á
Akureyri vann hún verslunarstörf í
Kaupfélagi verkamanna um þriggja
ára skeið og á Akranesi vann hún við
saumaskap um skeið.
En haustið 1937 flutti Margrét til
Reykjavíkur, vann á Saumastofu
Gefjunar, en giftist Bergsveini
Guðmundssyni byggingameistara
1940. Settu þau saman heimili sitt í
Reykjavík og áttu þar heima til 1947.
Fluttu þau þá til Akureyrar, áttu þar
heima næstu tíu árin en hurfu til
Reykjavíkur á ný árið 1957, en
skildu 1962.
Börn þeirra hjóna eru þessi: Kristín
Þuríður, gift Hjörleifi Kristjánssyni
fiskimatsmanni. Þau reka sumargisti-
hús á Arnarstapa á Snæfellsnesi og
eiga tvö börn. Næstur er Guðmundur
Jón skipasmiður, kvæntur Ásgerði
Ágústsdóttur frá Patreksfirði og eiga
þau þrjú börn. Fjölskyldan býr á
Akureyri. Þriðji er Friðrik húsasmið-
ur, kvæntur Sigrúnu Olgeirsdóttur,
ættaðri af Snæfellsnesi. Þau búa í
Reykjavík og eiga fjögur börn.
Yngst er Greta Berg hjúkrunar-
fræðingur, gift Stefáni Kristjánssyni
rafsuðumanni. Þau eiga fjórar dætur
og eiga heima á Akureyri.
Eftir skilnað þeirra Margrétar og
Bergvins lá leið hennar til Hafnar-
fjarðar, þar sem hún dvaldi næstu tvo
áratugina. Leiðin lá síðan til Akur-
eyrar 1982 og þar átti Margrét heinta
til dauðadags.
Snemma á Hafnarfjarðarárunum
flutti Þórður Halldórsson frá Dag-
verðará á Snæfellsnesi á heimili Mar-
grétar. Hann var henni og fjölskyldu
hennar síðan hin mesta stoð og stytta
og hlýtur ástúðarþakkir fjölskyld-
unnar við þessi tímamót.
Svo vildi til, að fæðingardagur
Margrétar frá Öxnafelli var pálma-
sunnudagur. Andlátsdagur hennar
bar einnig upp á pálmasunnudag.
Þann morgun horfðu menn á tæra,
næstum himneska fegurð yfir fram-
Eyjafirði, æskuslóðum Margrétar,
svo orð var haft á því.
Að leiðarlokum minnast menn
Margrétar frá Öxnafelli ungrar. Hún
var fríð, hlédræg og traustvekjandi
og dag hvern umsetin af sjúkum.
Með aldrinum varð hún einnig tígu-
leg, en ætíð jafn hlý í viðmóti við
hvern sem að garði bar.
Ævi hinnar eyfirsku konu var
umvafin fegurð. Ævistarf hennar var
eitt af undursamlegustu ævintýrum
samtímans.
Erlingur Davíðsson.
AKUREYRARB/íR
bæjarfulltrúa
Fimmtudaginn 30. mars 1989 kl. 20-22 veröa
bæjarfulltrúarnir Freyr Ófeigsson og Heimir Ingi-
marsson til viötals á skrifstofu bæjarstjóra,
Geislagötu 9, 2. hæö.
Bæjarfulltrúarnir munu svara símaviðtölum
eftir því sem aðstæður leyfa.
Síminn er 21000.
Bæjarstjóri.
Aðalfundur
Aðalfundur Alþýöubankans hf. verður hald-
inn í Sóknarsalnum, Skipholti 50A, Reykjavík,
laugardaginn 8. apríl 1989 og hefst kl. 13.30.
Dagskrá:
a) Venjuleg aöalfundarstörf í samræmi viö
ákvæði 32. gr. samþykkta bankans, þar á
meöal breytingar á samþykktum og ákvöröun
arös.
b) Tillaga um heimild til bankaráðs um útgáfu
jöfnunarhlutabréfa.
c) Tillaga um heimild til bankaráös um nýtt hluta-
fjárútboö.
Aögöngumiöar aö fundinum og atkvæöaseölar
veröa afhentir í aðalbankanum, Laugavegi 31,
dagana 5., 6. og 7. apríl næstkomandi.
F.h. Bankaráðs Alþýðubankans,
Ásmundur Stefánsson, formaður.
Móðir okkar,
SNÆBJÖRG SIGRÍÐUR AÐALMUNDARDÓTTIR,
Aðalstræti 76,
lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri, mánudaginn
27. mars.
Börnin.
Útför móður okkar, tengdamóður og ömmu,
MARGRÉTAR J. THORLACIUS,
frá Öxnafelli,
Þórunnarstræti 115, Akureyri,
ferfram frá Akureyrarkirkju miðvikudaginn 29. mars kl. 13.30.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur samúð og vin-
arhug við andlát og útför bróður okkar,
JÓNATANS BENEDIKTSSONAR.
Guð blessi ykkur öll.
Guðmundur Benediktsson,
Jón Benediktsson,
Sigmar Benediktsson,
Sigurbjörg Benediktsdóttir.
Þökkum auðsýnda samúð við andlát og útför,
GUÐRÚNAR JÓNSDÓTTUR,
Dvalarheimilinu Skjaldarvík.
Brynhildur Jónsdóttir,
Dýrleif Jónsdóttir
og aðrir vandamenn.