Dagur - 06.07.1989, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - Fimmtudagur 6. :)úlí 1989
tvtVo:':-.ou;f «>. I'!•;>!»

Landsfundur Útvarðar, samtal
Samþjöppun ríkisvaldsins og mið
„Landsfundur Útvarðar, hald-
inn að Reykjum í Hrútafírði
dagana 1. og 2. júlí 1989, varar
sérstaklega við þeirri alvarlegu
byggðaröskun sem orðin er og
þeirri hrikalegu þróun sem
framundan virðist vera, ef ekki
er við brugðist af mikilli
festu.“ Svo byrjar cin ályktun-
in sem samþykkt var á fyrr-
greindum fundi um síðustu
helgi hjá Útverði, samtökum
áhugafólks um jafnrétti milli
landshluta. Fundurinn var eigi
fjölsóttur en þótti gagnlegur og
fróðlegur mjög. Stórn samtak-
anna var endurkjörin og for-
maður Útvarðar er Hlöðver Þ.
Hlöðversson, bóndi á Björgum
í S-Þingeyjarsýslu.
Áfram segir í ályktuninni sem
byrjað var á að vitna í: „Funtlur-
inn kallar stjórnvöld landsins til
ábyrgðar í því efni að núverandi
óheillaþróun verði snúið til betri
vegar og bendir í því sambandi á
eftirfarandi atriði:
Fjölbreyttum landbúnaöi
verði viðhaldið
I. Góð afkoma grundvallarat-
vinnuvega þjóðarinnar hefur
úrslilaþýðingu fyrir viðhald og
eflingu landsbyggðarinnar.
Trygging góðrar afkomu þeirra
er öruggust aögerð í byggðamál-
um. Því bendir fundurinn á eftir-
farandi: a) Gengisskráning hins
íslenska gjaldntiðils sé þannig
hagað á hverjum tíma að tryggð
sé góö afkoma sjávarútvegs og
annarra útflutningsgreina og
fjármagnskostnaöur taki mtö at
afkomu atvinnuveganna. b) Fjöl-
breyttum landbúnaði sé viðhald-
ið til þess að fullnægja a.nt.k.
innlendunt markaði. Efling hcfð-
bundinna og nýrra búgreina er
eitt stærsta byggðamálið við
núverandi aðstæður og um fyrir-
sjáanlega framti'ð. I því sam-
bandi mótmælir fundurinn mjög
ákveðið áróðri gegn landbúnað-
inum og öllum hugmyndum um
innflutning búvara. Innlend
gæðaframleiðsla er nauðsynlegur
þáttur í að treysta og viðhalda
ímynd landsins með hreina og
ómengaða náttúru.
Ákvarðanataka er alltof
fjarlæg framkvæmdastað
2. Samþjöppun ríkisvaldsins
og miðstýring er komin á hættu-
legt stig. Ákvarðanataka er alltof
fjarlæg framkvæmdastað. Þróun
þjóðfélagsins útheimtir aukna
valddreifingu. Fundurinn leggur
því höfuðáherslu á eflingu raun-
verulegs valds í heimabyggð, sem
fái til meðferðar hluta þess fram-
kvæmdavalds sem nú er hjá rík-
inu.
3. Nauðsynlegt er að efla þjón-
ustugreinar á landsbyggðinni,
sem nú eiga undir högg að sækja.
Þetta er lykilatriði til þess að
auka þar fjölbreytni í atvinnulífi
og mannlífi. Hvetur því fundur-
inn forráðamenn fyrirtækja sem
þar starfa, að nýta öll möguleg
tækifæri til eflingar atvinnu í
heimahéraði."
Meðan gengið er
rangt skráð,
mun landsbyggðin alltaf
standa höllum fæti
Fyrri fundardagur hófst með
hefðbundnum aðalfundarstörf-
um. Reikningar samtakanna fyrir
síðasta ár voru lagðir fram og þar
koma fram að tekjuafgangur árs-
ins varð rúmar 380 þúsund
krónur. Tekjur Útvarðar á síð-
asta ári urðu kr. 1.753.199, á
móti gjöldum upp á kr.
1.372.682.
Áður en framsöguerindi byrj-
uðu var sr. Guðni Þór Ólafsson,
prófastur á Melstað í Miðfirði,
með hugvekju. Erindi um
byggðantál fluttu Vilhjálntur
Egilsson, framkvæmdastjóri
Verslunarráðs, og Gunnar Sænt-
undsson, formaður Búnaðar-
sambands V-Húnvetninga. í
erindi sínu lagði Vilhjálmur
mikla áherslu á það að gengið
væri rctt skráð og sagðist Vil-
hjálmur vera á móti föstu gengi.
„Við búum við miklar sveiflur,
háðar undirstöðuatvinnuvegun-
um, og eigum að útbúa hagkerfið
þannig að við getum lifað við
sveiílurnar. Fólk þarf að vera
undirbúið áföllunum, það er
betra að lagast að sveiflum með
því að lækka lífskjörin þegar illa
árar og hækka þau í góðæri.
Þetta er hagkvæmast fyrir okkur,
heldur en að hafa atvinnuleysi og
loka fyrirtækjum. Meðan gengið
er rangt skráð, þá mun lands-
byggðin alltaf standa höllum fæti
og ekki skila hagnaði til
fólksins,“ sagði Vilhjálmur m.a.
„Vörnin er besta sóknin“
Vilhjálmur sagðist vera fylgj-
andi markaðsskráningu gengis og
Seðlabanki og stjórnvöld hættu
að skrá gengi, og bankar sem
versla mikið með gjaldeyri
myndu skrá gengið í staðinn.
„Það skiptir miklu máli fyrir
efnahagslíf að gengi sé rétt skráð.
Þá er hægt að fá trú á því að það
sé hægt að reka gott fyrirtæki,
jafnt á landsbyggðinni sem höf-
uðborginni,“ sagði Vilhjálmur í
lok erindisins.
Gunnari Sæmundssyni var
tíðrætt um stöðu undirstöðuat-
vinnuveganna í landinu. Gunnar
sagði að ungu fólki þætti ekki
lengur fýsilegt að vinna við land-
búnað og sjávarútveg. „Það eru
biðraðir í arkitektaskóla á meðan
vantar nemendur í Fiskvinnslu-
skólann og bændaskólana. Þetta
er áhyggjuefni," sagði Gunnar.
Gunnar vék að nýafstöðnum
aðgerðum ASÍ og BSRB og sagði
það hafa verið hreina og klára
aðför að bændum. „Menn vildu
ekki sleppa bílnum, en mjólkinni
gátu menn sleppt undanbragða-
laust,“ sagði Gunnar. Gunnar
endaði erindi sitt eins og hann
hóf það, með orðum sr. Róberts
Jack, „Vörnin er besta sóknin“,
þegar hann fór suður sem þáver-
andi stjórnarformaður Sjúkra-
hússins á Hvammstanga að ná í
fjármagn fyrir sjúkrahúsið.
Ríkið er alltaf að
keppa við sjálft sig
Á eftir Gunnari talaði Ólafur
Oddsson, héraðslæknir Norður-
Vilhjálmur Egilsson, framkvæmdastjóri Verslunarráðs, flytur erindi um byggðamál. Á hans hægri hönd situr Gunn-
ar Sæmundsson, form. Búnaðarsambands V-Húnv., og hinum megin við púltið sitja Magnús B. Jónsson, fundar-
stjóri, Þórarinn Lárusson, og fundarritararnir Bjarni Harðarson og Rósmundur G. Ingvarsson.
- stiklað á stóru frá fundinui
Magnús Guðmundsson, kvikmyndagerðarmaður, í ræðustól.
„Erum e
aski svei
Hlöðver Þ. Hlöðversson frá
Björgum í S-Þingeyjasýslu var
endurkjörinn formaður
Útvarðar á landsfundinum,
svo og stjórn samtakanna.
Hlöðver fékkst í stutt spjall um
samtökin og var fyrst spurður
um sögu þeirra.
„Það voru menn eins og Pétur
Valdimarsson, Akureyri, Örn á
Gauksmýri og Árni Steinar,
garðyrkjufræðingur á Akureyri.
sem tóku 1982 upp starf er var í
raun og veru gamalt, en unnu
geysilega mikið áhugamannastarf
í því að fá upp félagsmannatölu
víðs vegar um landið. Við síðustu
kosningar brugðu þeir á það ráð,
Pétur Valdimarsson og hans nán-
ustu samstarfsmenn, að bjóða
fram. Það hefur ekki verið sam-
þykkt á aðalfundum þessara sam-
taka, neitt annað en það að starfa
þverpólitískt. Þarna tóku þeir sig
út úr og fóru í framboð. Við
þessu var ekkert að segja, það
getur hver og einn skipað sér í
stjórnmálaflokk þar sem honum
sýnist.
Eigum ágæta stuðnings-
menn í öllum flokkum
Hvað snertir þessi samtök,
Útvörð, þá teljum við okkur hafa
þreifað mjög rækilega á því að
þetta er ekki leiðin til þess að ná
almennum hljómgrunni. Það
spurðu margir þarna fyrst á eftir
hvort samtökin væru ekki dauð,
hvort ekki varð bræðrabylta með
samtökunum og Þjóðarflokknum
við kosningarnar síðast. Við tók-
um þarna upp merkið, þverpóli-
tískt. Það tók nokkurn tíma og
skilgreiningar að leggja áherslu á
það að við tilheyrðum ekki nein-
um sérstökum stjórnmálaflokki,
við styðjum engan sérstakan
stjórnmálaflokk. Einstakir félag-
ar í Útverði skipa sér þar í stjórn-
málaflokk sem þeim sýnist, en
samtökin sem slík eru þverpóli-
tísk. Þetta er forsenda fyrir því,
og skýring jafnframt, að við eig-
um viðmælendur og félaga í öll-
um stjórnmálaflokkum. Þó
flokkarnir hafi lagt mismunandi
áherslu á t.d. þriðja stjórnsýslu-
stigið, sem við höfum tekið upp
sem megin áhersluatriði, þá höf-