Dagur - 04.05.1991, Blaðsíða 12

12 - DAGUR - Laugardagur 4. maí 1991
Kom þekking Dogonanna
frá fomum geimfórum?
Eitt af því sem menn rekast fyrr
eða síðar á ef þeir hafa áhuga á
að velta fyrir sér leyndardómum
og dularfullum málum sem
stangast á einhvern hátt á við þá
heimsmynd sem við búum við í
dag eru kenningar um það að
einhvern tímann fyrir óralöngu
hafi geimfarar heimsótt jörðina.
Þessar hugmyndir eru frá því á
nítjándu öld og hafa fengið mis-
mikinn byr undir vængi sína frá
því þær komu fram. Þegar skrif-
að hefur verið um þessar kenn-
ingar hafa menn lagt á borðið í
æsifréttastíl alls kyns „sannan-
ir“ sem þeir telja fyrir víst
komnar frá fornum geimförum.
Oft hafa styttur og manna-
myndir verið álitnar vera af
geimförum og menn hafa til
dæmis fullyrt að borgirnar
Sódóma og Gómorra hefðu
orðið fyrir kjarnorkuárás og
hljóðfráar orustuþotur áttu að
hafa þotið um loftin yfir Ind-
landi.
Svo margt hefur verið lagt í
þennan sjóð umræðunnar um
geimfarahugmyndina að margt
af því er hreinn og beinn upp-
spuni á meðan annað er hins
vegar þess virði að skoðast
betur. Uppi eru kenningar um
að okkur hafi verið „plantað“
hérna í „vísindalegum tilgangi"
eins og einn komst að orði sem
aðhyllist þessar kenningar, Þá
fylgir einnig sögunni að geim-
fararnir telji það tilgangslaust
að hafa samband við okkur, þar
sem þeir eru of háþróaðir til að
eiga nokkuð sameiginlegt með
okkur. Rétt eins og við kærum
okkur ekki um að lifa meðal
dýra frumskógarins og finnst
öruggast að horfa á þau í gegn-
um rimlabúr dýragarðsins í
ákveðinni fjarlægð. Þessu til
stuðnings hafa menn ýmsar
heimildir sem verða að teljast
mis vafasamar. En sumar eru
þó athyglisverðar þó einhver
myndi segja að það væri spurn-
ing um túlkunaratriði hvernig
þær eru metnar. Oft líta menn
til dæmis til Biblíunnar til að
benda á tilvist „geimfara" í
fornöld en það virðist vera
nokkurs konar sport að vitna
sífellt í hana þar sem hún er eitt
af þeim fornu ritum sem menn
treysta nokkuð á. Ekki var nú
ætlun mín að láta þessa grein
snúast algerlega um „geimfara-
hugmyndina" en áður en ég sný
mér að nokkuð merkilegri sögu
sem ætti að valda mörgum
heilabrotum bendi ég lesandan-
um á að lesa bók Esekíels spá-
manns í Gamla Testamentinu.
Þar gefur að líta ein sterkustu
rök „geimfarasinna“ fyrir því að
um geimfar hafi verið að ræða á
þeim tíma. Það er efni í aðra og
lengri grein að gera grein fyrir
þeim kenningum sem snúast um
„geimfarahugmyndina“ og mun
ég bíða með það til betri tíma
en í tengslum við það langar
mig að segja frá þjóðflokki sem
bjó í Malí í Norð-vestur
Afríku. Hann var kallaður
Dogonættflokkurinn og bjó
hann í um 500 km fjarlægð suð-
ur af Kimbuktu á mjög hrjóstr-
ugum stað.
Á fyrri hluta þessarar aldar
voru mannfræðingar í kappi við
tímann og útþenslustefnu hinn-
ar vestrænu menningar að reyna
að rannsaka lífshætti fólks sem
fram að þeim tíma hafði verið
ómengað af hinni vestrænu
menningu. Það voru mann-
fræðingarnir Germaine Eiererlen
og Marcel Griaule sem lögðu
upp í leiðangur til Dogonætt-
flokksins árið 1931. Þessi
„leiðangur“ var þó svolítið
meira en leiðangur þar sem þau
bjuggu hjá Dogonunum í 21 ár.
En einmitt vegna þess hve lengi
þau tvö bjuggu meðal Dogon-
anna fékk hinn vestræni heimur
að kynnast hinni leyndardóms-
fullu menningu Dogonanna. Eft-
ir nokkur ár meðal Dogonanna
hlotnaðist Marcel sá heiður að
fá að taka þátt í helgisiðum
dogonprestanna. Þannig fékk
hann innsýn inn í heimsmynd
Dogona sem átti eftir að valda
miklum heilabrotum svo ekki sé
meira sagt!
Dogonar sögðu að fyrir æva-
löngu hefðu Nommóar sem
voru sérkennilegar verur, kom-
ið til jarðar frá plánetu sem
snérist um stjörnuna Emme Ya.
Sögu Dogona fylgdi að Nom-
móarnir hefðu komið til jarðar-
innar til að innleiða hér menn-
ingu. í ljós kom eftir þessa frá-
sögn að þekking dogonprest-
anna á stjörnufræði var með
ólíkindum! Þeir vissu að plánet-
urnar snúast um sólina og að
jörðin snýst um sjálfa sig. Og
ekki var þar með öll sagan sögð.
Þeir vissu um hringa Satúrnusar
og einnig um fjögur af stærstu
tunglum Júpíters og það sem sló
öllu út var það sem þeir vissu
um fastastjörnuna Síríus. Þeir
sögðu að Síríus væri bjartasta
stjarnan af þremur stjörnum
sem saman mynduðu þrístirni.
Aðra dimmari stjarnanna
nefndu þeir Po Tolo og sögðu
að efniviður hennar væri mun
þyngri í sér en efniviður jarðar-
innar og að hún snérist eftir
ílangri braut um Síríus.
Dulspeki
Umsjón: Einar Guðmann.
Umferðartímann sögðu þeir
vera 50 ár. Hina stjörnuna sem
fylgdi Síríusi sögðu þeir snúast
eftir nokkurn veginn hringlaga
braut um Síríus og að hún væri
léttari en Po Tolo. Þá stjörnu
kölluðu þeir Emme Ya og sögðu
hana vera heimasól Nommó-
anna.
Það þarf ekki að hljóma
undarlega að fastastjarnan í Sírí-
us skipi veglegan sess í heims-
mynd og goðafræði Dogona þar
sem hún er svo björt, en hvaðan
höfðu þeir fengið vitneskju um
hina ósýnilegu förunauta Síríus-
ar? Þegar upp var staðið stóðst
nefnilega það sem þeir héldu
fram.
Fylgistjarna Síríusar fannst
fyrst af Bandaríkjamanninum
Alvan Clark árið 1862 þegar
hann var að prófa nýjan stjörnu-
sjónauka. Hún var því nefnd
Síríus B. Hins vegar vissu menn
á þessum tíma ekki hvers vegna
þessi litla stjarna hefði svo mikil
aðdráttaráhrif á Síríus A. Þá
kom fram kenningin um hvíta
dverga frá Sir Arthur Edding-
ton sem fól í sér að sumar litlar
stjörnur hafi óhemju eðlis-
massa. Eddington gerði grein
fyrir þessu árið 1928 en það var
þremur árum áður en frönsku
mannfræðingarnir fóru til Dog-
onanna. Stjörnufræðingarnir
komust að því að Síríus B snýst
um Síríus A á 49.9 jarðárum.
Þar var greinilega komin stjarn-
an Po Tolo. En stjarnan Emme
Ya hefur ekki fundist ennþá. Á
þriðja áratugnum töldu reyndar
nokkrir stjörnufræðingar sig
hafa orðið varir við Síríus C,
sem átti að vera rauðleit stjarna
en það fékkst ekki staðfest.
Menn hafa lengi reynt að
finna raunhæfa lausn á því
hvernig Dogonarnir gátu hafa
öðlast þessa þekkingu. Óhugs-
andi er talið að þekking þeirra
sé uppsprottin af hreinni tilvilj-
un og einnig stenst ekki að þeir
hafi á einn eða annan hátt feng-
ið þekkingu sína frá Egyptum
þar sem þeir vissu engu betur
þó miklir stjörnuathugunar-
menn hafi verið. Einnig gerðu
menn sér í hugarlund að þessi
þekking hafi borist til þeirra
með trúboðum en eftir athugun
stóðst það ekki heldur meðal
annars þar sem einungis þrjú ár
liðu frá því að þessi þekking
varð opinber þar til mannfræð-
ingarnir komu til Dogonanna.
Þess vegna erum við engu
nær. Ráðgátan heldur ennþá
velli og ekki þykir tilhlýðilegt
að álíta þetta vera sönnun á
sögu Dogonanna um að vits-
munaverur frá öðrum hnetti
hafi heimsótt jörðina. En hvert
svo sem svarið er þá eru heila-
brotin ennþá óleyst.
Kristinn G. Jóhannsson skrifar
Um gullregn með rætur í bónuslausum Einingarjarðvegi
kartöflur í annarlegu sjóðaflagi
og gjaldþrota
Heiftin
Það er með vorið eins og svo
margt annað að það var miklu
betra forðum. Mér finnst líka
það hafi verið stundvísara í
þann tíð. Þegar óg horfði út um
gluggann minn að kvöldi ann-
ars dags í sumri var hríðarveð-
ur og hvltt yfir að líta. Mér
fannst þá ættu þýðvindar að
leika um tjarnir og blár með
fuglasöng og dirrindíi enda hafi
það verið svoleiðis alltaf í æsku
minni. Getur verið að mig
misminni svona hrapalega?
Vorboðarnir voru líka léttfleyg-
ari þá fannst mér þegar ég
horfði á Steingrim og þó eink-
um Ólaf Ragnar á skjánum
þetta sama kvöld. Steingrímur
að syngja sitt exitum til vonar
og vara en Ólafur að efla
bræðraböndin við Jón Baldvin
með sínum hætti. Það var
glannalegur söngur sem lýsti
máttvana heift hans, þ.e. Ólafs
Ragnars og vonbrigðum með
að lýðræðið skuli geta bægt
honum frá ráöherrastólnum. Og
það er svo sem rétt hjá honum,
blessuðum manninum, að lýð-
ræðið er býsna gott þangað til
þaö fer að veita manni sjálfum
úr stóli.
Flestir taka þessum vankönt-
um lýðræðisins samt með
sæmilegu jafnaðargeði og
reyna jafnvel að sætta sig við
kosningaúrslit og aðra stóru-
dóma kjósenda. A þessu eru þó
undantekningar og ósköp getur
orðið dapurt og holtavörðuheið-
arlegt að horfa upp á menn gef-
ast svona upp fyrir sjálfshyggju
sinni eða brostnum metnaðar-
draumum eins og gerðist í
þessu dæmi.
Gullregn
En það er vorið sem við fögnum
nú vegna þess að þrátt fyrir
hretið á dögunum þegar sem
verst lét í fyrrum ráðherrum hef-
ur það nú numið Norðurland
fyrir alvöru og er önnum kafið
ásamt vinkonu sinni lóunni að
helga sér bústað hjá okkur.
Nú er þetta búinn að vera
ögn undarlegur vetur. Hann
kunni ekki að klæða sig og var
einatt að striplast snjólaus um
byggðir og ekki síður upp um
fjöll þar sem fólk hafði góð
áform um að renna sér á skíð-
um en var torsótt vegna skorts
á hvitum klæðum vetrar. Svo
fékk hann þessi óskaplegu geð-
vonskuköst, veturinn. Þetta
náttúruleysi hljóp svona svaka-
lega í suðvestanáttina í honum
eins og þið munið og ætlaði þá
allt að brjóta og rífa upp. Það
ber honum t.d. ekki vel söguna
gullregnið sem býr hérna hjá
mér við húsvegginn. Eftir síð-
ustu rokur var það komið I
hálfhring og nam toppurinn við
jörð. Það kvartaði svo sáran yfir
heilsuleysi sínu og bæklun að
ég fór að hjúkra því eitt kvöldið
með fáfengilegum árangri er ég
hræddur um. Ég setti við það
eins konar spelkur og stoðir svo
nú er það dálítið snældublesa-
legt til fótanna svo losaði ég
það við nokkrar greinar llka til
að létta á því og eins og stend-
úr er eiginlega ekki sjón að sjá
það. Vorið sem komið var líka i
garðinn þegar ég vann að
þessu lofaði þó að lesa sér til
um bæklunarlækningar og
aöstoða við endurhæfinguna.
Ég tók það á orðinu og 'það
hýrnaði strax yfir sjúklingnum,
gullregninu, sem gladdist yfir
því að ég yrði ekki einn við
hjúkrunarstörfin. Gullregniö lét
þess þó getið að það hefði ekki
vitað hvers vegna það eitt þurfti
að vera í þessari þjóðarsáttar-
stellingu meðan önnur tré í
landareigninni virtust sperra sig
óstudd og teygðu sig þó langt
upp yfir skattleysismörk vetrar-
vinda, hélt kannski að tekju-
stofninn sinni væri of grannur
eða ræturnar í bónuslausum
Einingarjarðvegi,
Kartöflugarður
Ég ætla ekkert að reyna að lýsa
fyrir ykkur kartöflugarðinum.
Hann er ægilegur yfir að líta og
er fullur með kartöflum frá i fyrra
sem aldrei náðu neinum árangri
( þeim jarðvegi sem þeim var
búinn. Þær eru satt að segja
hálf gjaldþrotslegar til augn-
anna. Svo eru þarna líka visn-
aðar sjóðaleifar af ýmsum gerð-
um en ræturnar út um allt og
afleitt að uppræta. Garðinum
veitti satt að segja ekkert af
stjórnarskiptum vegna þess að
núna er hann rétt eins og tólf
milljarða ríkissjóðshallaleirflag
og greinilegt að nú þegar þarf
að drepa I honum óæskilegan
sjálfsprottinn gróður og síöan
að reyna að koma á hann ein-
hverju lagi án þess hann verði
mér ofjarl fjárhagslega og and-
lega. Það er þó þegar Ijóst að
það eitt að hafa hann fyirr aug-
unum er talsvert álag á geð-
heilsu mína svona svipað, get
ég ímyndað mór, eins og upp-
hlaðinn skuldasöfnunarhaugur,
halli og bitlingagróður í öðrum
og stærri flögum sem nú koma
undan Ólafsvetri hafa á þjóðar-
fjárhaginn.
Framsóknarmenn
Við framsóknarmenn fögnum
auðvitað nýju ríkisstjórninni
eins og við fögnum hverju því
sem Davíð á frumkvæði að
hvort sem það eru nú hitaveitu-
perlur eða tjarnarráðhús og
okkur er líka einkar hlýtt til Jóns
Baldvins þótt honum hafi orðið
það á aö taka alvarlega það
sem við sögðum í kosningabar-
áttunni. Hann á þó aö vita að
fenginni reynslu að það er
aldrei neitt að marka sem við
segjum og allra síst þegar við
segjum þaö sem við meinum
sem er þó sjaldan. Kr. G. Jóh.