Dagblaðið Vísir - DV - 01.09.1995, Blaðsíða 6

6
FÖSTUDAGUR 1. SEPTEMBER 1995
Neytendur
Skiptibókamarkaðir:
Nú þegar skólarnir byrja fara
framhaldsskólanemar í bókabúðir og
kaupa sér skólabækur. Kostnaður
gétur verið mjög mikill ef menn
kaupa einungis nýjar bækur. Á
fyrsta ári í framhaldsskóla getur
kostnaður farið upp fyrir 40 þúsund
krónur. Hins vegar er hægt að koma
honum niður fyrir 20 þúsund krónur
með því að versla á skiptibókamörk-
uöum og spara á annan máta. Til
dæmis er hægt að athuga hvort ætt-
ingjar og vinir geta lánað bækur.
Hægt er að spara mjög í bókakaupum með þvi að
nemar bókalista og hefja bókaleit á skiptibókamörkuðum.
versla á skiptibókamörkuðum. í dag fá margir framhaldsskóla-
Við skiptibókamarkað Pennans í Kringlunni.
DV-mynd BG
Penninn lægstur
Söluverð á nýjum bókum er nánast
alltaf hið sama hjá bókaverslunum
þar sem útgefandi ákveður verð.
Hins vegar er verðið mismunandi á
skiptibókamörkuðum. Það er sama
hvert maður fer með bækurnar sínar
maður fær ávallt inneignamótu upp
á jafn háa prósentu af upphaflegu
verði bókarinnar, 45%. Hins vegar
er álagning bókaverslana mismun-
andi. Penninn leggur minnst á og
selur bækurnar á 65% af verði nýrr-
ar bókar. Mál og menning og Ey-
mundssop selja bækumar á 70% af
verði nýrrar bókar.
Samkeppnin
Ekki hagnast bókaverslanir mjög á
skiptibókamörkuðunum sjálfum.
Hins vegar nota þær markaðina til
þess að auka önnur viðskipti, t.d. á
ritfóngum og nýjum skólabókum.
Þess vegna er nokkur samkeppni í
þessum viðskiptum. Gengur sam-
keppnin út á að hafa úrval mikið og
láta bókalista standast. Mikil læti og
troðningur fylgja oft mörkuðum
þessum og því er einnig eftirsóknar-
vert að láta viðskiptin ganga sem
þægilegast fyrir sig. Nemendur
ganga oft á milli áður en þeir byrja
að versla og skoða úrval, bæði á bók-
um og öðrum vörum. Uppstilling og
verð á skólatöskum, svo dæmi sé tek-
ið, gætu því haft áhrif á viðskipti á
skiptibókamörkuðum.
markaði er hægt að nota til kaupa á ■
hvaða vöru sem er í verslununum.
Séu námsmenn t.d. að hætta námi
er hægt að selja inneignarnótur þeim
sem þurfa hvort sem er að kaupa
ritfóng og fá þannig peninga fyrir
bækurnar.
Lægst í Pennanum
- skiptibókamarkaðir kaupa á s vipuðu verði
Kjör á skiptibókamarkaði
- verö á bók sem kostar 1000 kr. ný -
□ Innkaupsverö E3 Söluverö
Penninn Mál og menning Eymundsson
ÍDV;
Orkuspamaður
Við íslendingar njótum þess að íslensk orka er að miklu
lejrti hrein. Slíku er því miður ekki að heilsa víða erlendis.
Því er mikilvægt að hún sé ekki notuð að óþörfu á
ferðalögum í útlöndum. Þegar við spörum orku spörum við
líka verðmæti svo að eftirfarandi leiðir til orkusparnaðar
geta að vissu leyti nýst hér á landi.
Svona getum við sparað orku:
Matseld er orkufrek. Kveikið ekki á ofni fyrr en sett hefur
verið í hann. Afþíðið frystar vörur í kæliskáp, þá nýtist
kuldinn til orkusparnaðar.
Hafið ljós slökkt í herbergjum þar sem enginn er.
Hafið glugga ekki opna nema þess sé þörf. Best er að lofta
út með því að galopna glugga í dálitla stund en loka þeim
svo aftur áður en íbúðin nær að kólna niður.
Þegar við erum stödd erlendis megum
við yfirleitt búast við að mengandi orka
hafi farið í að hita upp vatnið sem við j*
notum. Þess vegna er til dæmis ráð-
legt að fara í stutta sturtu fremur
en bað.
Æskilegt er að þvottur sé þurrkaður
utan dyra ef hægt er. Tauþurrkari
gleypir mikla orku.
Heimild: Græna bókin um neytendur og umhverfi eftir Garöar
Guðjónsson. Gefin út af Neytendasamtökunum, Norræna félaginu og
grænu fjöiskyidunum í Kópavogi.
DV
Hægt er að lækka
kostnað mjög
Ungt fólk er farið að nota skipti-
bókamarkaði meira en áður. Undan-
farið hafa starfsmenn bókaverslana
tekið eftir því að námsmenn fara
betur með bækur sínar með það í
huga að selja þær að notkun lokinni.
Skiptibókamarkaðir geta minnkað
útgjöld töluvert. Svo dæmi sé tekið
er hægt að kaupa bók sem kostar
venjulega 1000 krónur á 650 krónur
í Pennanum og selja hana svo að ári
á 450 krónur. Afnotin á einu ári þurfa
því ekki að kosta meira en 200 krón-
ur í því tilviki. Inneignarnótur sem
fást fyrir gamlar bækur á skiptibóka-
Hvar eru skiptibókamarkaðir?
Eymundsson starfrækir sex skipti-
bókamarkaði: við Suðurströnd,
Austurstræti, Hlemm, í Kringlu,
Borgarkringlu og Mjódd. Mál og
menning rekur skiptibókamarkaði
viö Síðumúla og Laugaveg. Penninn
rekur slíka markaði í Kringlu og við
Hallarmúla. Einnig eru reknir skipti-
bókamarkaðir í mörgum framhalds-
skólum. Er réttast að athuga kjör á
þeim þar sem þau geta oft verið góð.
Ekki er þó fjallað nánar um þá hér
þar sem úrval á slíkum mörkuðum
er mjög takmarkað. Tveir skipti-
bókamarkaðir eru starfræktir í
bókaverslunum á Akureyri.
Laxveiöar:
Veiðin snöggsteikt
Veiðimenn hafa verið að toga lax
upp úr ám um allt land í sumar. Nóg
er af laxinum en nú þarf bara að
matreiða hann. Kemur nú í ljós hvort
menn eru jafn góðir matreiðslumenn
og veiðimenn. Ingvar Sigurðsson,
matreiðslumeistari á Argentínu, gef-
ur okkur hér uppskrift að snögg-
steiktum laxi á pesto tómötum. Segir
Ingvar að þetta sé ekki matreiðsla
af gamla taginu, rétturinn sé af allt
öðrum toga en menn hafi séð hingað
til. Uppskriftin er fyrir fjóra og er
svona:
800 g roð- og beinhreinsaður lax
8 tómatar
1 rauðlaukur
Ólífuolía
1 matskeið pesto
Svartur pipar
1/2 græn paprika
Safi úr 1/2 sítrónu
Salt
Skerið laxinn í u.þ.b. 100 g bita,
veltið upp úr krydduöu hveiti og
snöggsteikið á einni mínútu í olíu á
vel heitri pönnu. Takið fiskinn til
hhðar af pönnunni. Skerið tómatana
í eins sentímetra þykkar sneiðar og
leggið í smurt eldfast form. Smyrjið
pestoinu yfir. Saxið rauðlaukinn og
paprikuna og stráið yfir tómatana.
Kreistið sítrónuna yfir, skvettið
nokkrum dropum af ólífuolíunni á
Ingvar Sigurðsson, matreiðslumað-
ur á Argentínu, kennir hér veiði-
mönnum að matreiða lax.
og kryddið með smásalti og nýmulda
piparnum. Setjið fatið undir grillið í
ofninum í tvær mínútur. Takið það
þá út og raðið laxabitunum ofan á
tómatana og setjið aftur undir grillið
í þrjár til fjórar mínútur. Berið fram
með fallegu salati.
DV
Bókalistar koma oft seint til
verslana frá skólum.
Bókalistar
komaseint
Margir framhaldsskólar hafa
gert bókaverslunum erfitt fyrir
og ekki enn skilað þeim listum
yfir bækur sem nota á við
kennslu í vetur. Gerir þetta það
að verkum að ýmsar bækur sem
nota á verða ekki til í verslunum
fyrr en skólaárið er hafið.
Betri blýantarhjá
Eymundssyni
í verðkönnun á ritföngum á
neytendasíðunni á þriðjudag var
verð á blýöntum boriö saman í
mismunandi verslunum. Munu
blýantarnir ekki alltaf hafa verið
sambærilegir. Gerði þetta það að
verkum að Eymundsson kom
verr út en skyldi. Voru góðir blý-
antar þar með strokleðri á endan-
um bornir saman við lakari teg-
und hjá Pennanum. Einnig ber
að taka fram að Eymundsson sel-
ur ekki lengur þær skólatöskur
sem fiallað var um í könnuninni
og var verðið þaðan gamalt.
Tilboð hjá
Eymundssyni
Eymundsson býður upp á sér-
tilboð á ritföngum í tilefni þess
að nú eru skólar að hefjast. Ekki
eru þetta í öllum tilfellum tilboð
á ódýrustu vöru hverrar gerðar
vegna þess að gæðin eru mjög
mismunandi. Til dæmis eru 3,5
tommu disklingar seldir á 570
krónur í stað 630. Endurunnar
gormastílabækur með rifgötun
og 160 blöðum kosta 288 í stað
325. Glósubækur kosta 98 í stað
120. 500 vélritunarblöð kosta 380
í stað 411. 100 vinnubókarblöð
kosta 136 í stað 158.
Hægt er að kaupa aðstoð í gegn-
um sima frá Tæknivali.
Símaþjónusta
Tæknivals
Tæknival býður nú upp á þá
nýjung að gefa fólki kost á að
hringja og fá ráð og upplýsingar
er það lendir í vandræðum með
tölvurnar sínar. Þessi þjónusta
kostar 500 krónur fyrstu fimmtán
mínúturnar og fer greiðsla fram
með kreditkorti. Einnig bjóðast
viðskiptavinum þrjú símtöl á
fyrstu 60 dögunum eftir að þeir
eru búnir að kaupa sér nýja tölvu
hjá Tæknivali.
Tæknival réð tvo starfsmenn í
vor til þess að sinna þessari þjón-
ustu og hafa þeir verið í þjálfun
eftir það. Aldrei hefur slík þjón-
usta boðist áður þótt fólk hafi
getað hringt og beðið um hjálp. í
slíkum tilvikum var þjónusta
aldrei tryggð því tæknimenn eru
oft uppteknir við viðgerðir og út-
köll. Þessa þjónustu er t.d. hægt
að nota þegar fólk bætir við vél-
búnaðinn, setur minniskubba og
disklingadrif í tölvurnar. Einnig
er hægt að nota hana er menn
eiga í vandræðum með hugbúnað
sinn, Windows, Excel o.fl.
Getur þetta sparað mikla pen-
inga þar sem menn þ’urfa síður
að fara með tölvur á staðinn að
fá hjálp.