Þjóðviljinn - 22.12.1946, Blaðsíða 32

30
1
ÞJÓÐVILJINN
Jólin 1946
rakningasaga Axeis Péturssonar
skrlfucl aí Slgursteliei Maguússyul CHafsfirili
Það er þriðjudaginn 26. febrúar á því herrrans ári 1946.
Axel Pétursson, sjómaður í Ólafsfirði gengur frá heimili
sínu til sjávar, hrindir báti sínum á flot, f jögurra tonna
opnum trillubáti og hyggst að fara til Siglufjarðar eftir
10 pokum af kolum. Og allt gengur sinn vana gang, Bát-
ur Axels, nýlegur, sterkur og vel af Sveinbirni Zophanias
syni gerður, heldur út Ólafsfjörðinn, þessa leið, sem hann
svo oft og mörgum sinnum hefur farið áður.
Nú sem oftar er Axel einn á báti sínum. Þegar út úr
firðinum kemur er norðan garri, dumbungsloft og hríðar-
útlit til hafsins, og dálítið undiralda. En allt gengur vel.
Áfram miðar jafnt og þétt. Bjargið, Hvannadalir, Reyðar-
áin, Siglunesið, allir hverfa þeir að baki, þessir gömlu
kunningjar, og Siglufjörðurinn blasir við.
Báturinn er bundinn við bryggju og Axel hefur hraðan
á við að koma kolunum um borð. Hann stanzar örlítið
hjá kunningjum sínum, drekkur*þar kaffi og heldur svo
af stað aftur til Ólafsfjarðar. Hann hefur ásett sér það
á leiðinni vestur að reyna að liomast frá Siglufirði kl. 5,
til þess að hafa birtuna sem lengst af leiðinni, þar sem
veðurútlit var tvísýnt og við öllu mátti búast á þessum
tíma árs. Og það tekst. Rögnvaldur, en svo nefnist bát-
ur Axels, skríður út Siglufjörðinn, fyrir nesið og á rúm-
sjó út á leið til Ólafsfjarðar. Vindur er kominn norðvest-
an og talsvert kul með þéttri undiröldu. Það byrjar að
birta og hríðarkólgan í lofti færist nær. Axel stendur við
stýrið, rólegur og ókvíðinn að vanda. Ef til vill berast
hugsanir hans þá að þessum dygga kunningja, sem fleyt-
ir honum svo léttilega yfir öldurnar á þessu svala djúpi,
e. t. v. þykir honum vænna um hann nú, í einverunni og
náttmyrkrinu en nokkru sinni fyrr, e. t. v. hefur hann
aldrei fundið það eins vel og nú hve báturinn hefur stórt
hlutverk að vinna að skila honum aftur að landi til konu
og margra barna sem bíða heima.
— Allt í einu kemur hnykkur á bátinn, hann rís upp
að framan eins og honum væri rennt á sker. Um leið heyr-
ir Axel brothljóð. Hann hendist úr stýrishúsinu fram í
og sér þegar hvers kyns er: báturinn hefur rekizt á eitt-
• hvað, sennilega tréhnyðju, og brotnað. Sjór streymir inn
og pallarnir fara á flot í einu vetfangi. Vélin smáhægir á
sér unz hún stöðvast. Án allra umsvifa þrífur Axel kola-
pokana hvern af öðrum og fleygir þeirn fyrir borð, hleyp-
ur fram í lúkar og sækir gamalt segl til að stöðva með
Axel Pétursson
lekann. Hann finnur fljótt að kjalsíðan er rifin frá kjöln-
um á löngum kafla. Treður hann nú svo fljótt sem hann
má seglinu í rifuna og tekst þannig að stöðva mesta
innrennslið. Að því loknu er hann orðinn stígvélafullur
og blautur allur að neðan og upp fyrir axlir að ofan. Tók
hann þá til að ausa og jós með fötu allt hvað af tók, þar
til svo mikið var ausið að hann gat gefið sig að því að
koma upp seglum. Tókst honum það. Setti hann upp
hvorttveggja, stórsegl og fokku og lét nú berast fyrir
vindi og sjó, því aldrei gat hann farið að stýri vegna
austurs.
Tók nú að syrta í lofti og fyrr en varði var komin
kafaldshríð. — Náttmyrkur færðist yfir og sá nú vart út
yfir borðstokkinn.
Þannig liðu klukkutímar, einn af öðrum. Vindstaðan
virtist óbreytt, norð-austan, og taldi Axel víst að bátinn
myndi reka inn og austur undir Gjögra og gerði sér vonir
um að hann bæri allt inn undir Látur, en það er eyðiþýli,
og var yzta byggð austan Eyjafjarðar. Þannig líða 9
klukkustundir, þá rofar fyrir landi. Svartir, gínandi bakk-
ar með hvítri brimröst undir.
En hér verður ekki snúið frá landi. Hvernig sem land-
takan reynist, hvort sem hún kostar líf eða dauða verð-
ur hún ekki umflúin. Og Axel hugleiðir málið, rólegur
og ókvíðinn. Honum er það Ijóst að mesta hættan liggur í
því að hann verði undir bátnum, sérátaklega ef honum