Þjóðviljinn - 19.04.1958, Blaðsíða 9

4) — Óskastundin
Konstantín Tsjolkovskí var fyrstur til að
koma fram með hugmyndina um langdrægar
eldflaugar og gervihnetti, sem mætti skjóta
út í geiminn. Þetta frímerki er gefið út af Ráð-
stjórninni til minningar um að 100 ár eru
liðin frá fæðingu hans.
FRlMERKJAÞÁTTUR
Maáurinn á frímerkinu
um blöðru fyllta af gasi
eins og loftbelgir eru,
það hefur ef til vill orðið
Laugardagur 19, apríl 1958 ■— 4. árgangur —- 13. tölublítð.
Ritstjóri: Vilborg Dagbjartsdóttir — Útgefandi: ÞjóSviljinn
Lífsins tré
Konstantín Tjsolkovskí
var í æsku reglulegur
strákur í þess orðs
fyllstu merkingu, hann
var til með að gera öl)
þessi venjulegu stráka-
pör, sem enn tiðkast. Á
sumrin lék hann sér að
því með félögum sínum
að byggja smá hús úr
sprekum og kvistum og
klifraði í trjánum. Hann
vildi helzt leika sér úti
og var hrifinn af íþrótt-
um. Oft lék hann sér að
þvi að búa til flugdreka
og lét þá bera litla öskju
með farþega í. Farþeginn
var þá skordýr, sem
hann hafði klófest í eld-
húsinu heima hjá sér.
Þegar veturinn kom var
Kotnstantín duglegur á
skautum.
Þegar hann var átta
ára gaf móðir hans hon-
til þess að hann fór að
brjóta heilann um geim-
flug.
Hann sagoi frá því, að
sem drengur hafi hann
haft gaman af að lesa og
láta sig dreyma. Hann
sagði svo sjálfur frá: Eg
ímyndaði mér að, þar
sem ég og bróðir minn
vorum litlir væru allir
hlutir umhverfis okkur
líka litlir. Og í dag-
draumum mínum gat ég
stokkið hærra en nokkur
annar, klifrað upp síma-
staura eins og köttur og
gengið á línu. í draum-
um mínum var þyngdar-
lögmálið ekki til“.
Þegar hann var níu
ára gamall varð hann al-
Framhald á 3. síðu
HVAÐ MERK-
IR NAFNIÐ
Við höfum birt nokkur
karlmannanöfn í blað-
inu og útskýrt merkingu
þeirra. Nú ætlum við að
útskýra fáein kv’en-
mannsnöfn, vissulega
langar stúlkurnar líka til
að vita hvað félst í nafni
þeirra.
Kósa er komið úr lat-
ínu og merkir rós.
Stella er einnig komið
úr latínu og merkir
stjarna.'
Soff iá ér grís'kt og
merkir vizka.
Vera er rússneskt nafn
og merkir trú.
Víktoría úr latínu og
merk|r sigur.
IliMur og Guiuiur eru
norræn nöfn og merkjá
bæði orústa.
Ödýrar
góðgerðir
Umrenningur einn tók
það ráð, til þess að vekja
meðaumkvun, að hanu
lagðist niður fyrir fram-
an glugga frúar einnar
mjög auðugrar, og fór að
bíta gras.
Frúin kom þjótandi út
að glugganum og sagði:
„Ósköp er að sjá tjl
þín maður, ertu svona
svangur, að þú þurfir að
bíta gi-as?“
„Já“, sagði betlarinn
og hélt áfram að naga.
„Komdu þá að bakdyr-
unum“, sagði frúin, „það
er miklu meira gras
þeim megin við húsið.“
Frá því hinir níu
hnettir í • sólkerfi okkar,
köstuðust út frá sólinni,
hefqr líf þróast á einum
þeirra, okkar eigin hnetti,
jörðinni. í byrjun voru
hinar smæstu lífverur,
aðeins einfrumungar, en
þróunin hefur haldið á-
f ram og útkoman er
homo sapiens þ. e. mað-
urinn.
Félagslega er maðurinn
langsamlega þroskaðasta
dýr jarðarinnar, þótt
hann sé stundum grimm-
ari en nokkurt villidýr-
anna.
Maðurinn hefur glímt
við og leyst margar gát-
ur tilverunnar, en ein er
þó sífellt að ónáða hann
og er ekki enn leyst til
fulls. Það er hin mikla
gáta um iífið sjálft.
Hvernig varð það til?
Hvað var það í upphafi,
sem kom öllu þessu af
stað? Hver var hinn
fyrsti neisti, sem kveikti
líf á jörðinni?
Kristnir menn trúa því
að lífið hafi orðið til fyr
ir tilverknað almáttugrar
veru, sem þeir kalla
Guð. En visindamennirn-
ir eru smátt og smátt að
nálgast lausn, sem verð-
ur allt önnur. Þeir hafa
þegar komizt að raun um
það, að við ákveðnar
efnafræðilegar aðstæður
getur dautt efni breytzt
í lifandi.
Þróun lífsins má likja
við tré, sem hefur rætur
sínar langt aftur í forn-
öld (í Kambríutímabil-
inu), þegar heimurinn
var allur eitt glóandi eld-
haf. Stofninn táknar hið
stig hækkandi líf frá ein-
frumungum til risavax-
inna skriðdýra krítar-
tímabilsins og greinunum
<*g kvistunum má líkja
við stökkið frá skriðdýr-
um til spendýra og loks
yfir til mannsins.
Við munum í nokkrum
greinum reyna að lýsa
fyrir ykkur vexti þessa
trés, frá myndun jarðar
til nútímans. Við munum
á nokkrum mínútum
leiða ykkur gegnum
tímabil sem telja mill-
jónir ára. Dýr smá og
risavaxin hafa lifað og
liðið undir lok, lönd risið
og sokkið, fjöll myhdazt.
og hrunið, ís hefur breitt.
sig yfir jörðina frá heim-
skautunum og halcjið
henni í frostgreipum, en
lífið hefur haldið áfram
að þróast.
Næsta grein heitir
„Jörðin verður til“*.
SKRÍTLUR
Kennarinn: Hver var í
illu skapi þegar glataði
sonurinn var kominn
heim?
Kobbi: Það var alikálf-
urinn.
Frænka: Þykir kennar-
anum ekki vænt um þig
Jói litli?
Jói: Það held ég hljóti
að vera, því hann vill
alltaf að ég sé kyrr eftir
hjá honum, þegar hin
börnin fara.
Laugardagur 19. apríl 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (9
Ágústa og Guðmundur setíu sitt meiið hvort
Á þriðjudaginn var fór fram
í Sundliöll Hafnarf jarðar sund-
mót sundfélagsins þar og var
þátttaka mikil eða nær 60
manns. Gekk mótið vel og var
hið skemmtilegasta. Ágústa
Þorsteinsdóttir setti íslandsmet
í 50 m skriðsundi kvenna á
30.2 sek. en eldra met hennar
var 30.8.
Guðmundur Gíslason setti einn-
ig met í 50 m baksundi karla,
og var tími hans 30.9. Hann
átti sjálfur eldra; metið sem var
31.9.
Úrslit urðu annars þess:
50 m skriðsund kvenna
Ágústa Þorsteinsdóttir Á 30.2
Inga Helen ÍBK 37.5
Jóhanna Sigurjónsd. ÍBK 37.8
100 m bringusund kvenna
Ágústa Þorsteinsdóttir Á 1.29.0
Hrafnhildur Guðmundsdóttir ÍR
1.31.1
Sigrún Sigurðardóttir SH 1.34.2
Hf-met
200 m bringusund karla
Einar Kristjánsson Á 2.49.9
Torfi Tómasson Æ 2.54.5
Birgir Dagbjartsson SH 3.05.7
50 m baksund karla
Guðmundur Gíslason ÍR
Guðm. Sigurðsson IBK
100 m skriðsund karla
30.9
36.0
Guðmundur Gíslason ÍR 1.00.7
Guðm. Sigurðsson IBK 1.04.3
50 m bringusund telpna
Hrafnhildur Guðmundsd. ÍR
42.0
Sigrún Sigurðardóttir SH 44.0
Erla Friðriksdóttir Á 45.1
100 m skriðsuiul dreugja
Erling Georgsson SH 1.07.3
50 in bringusund drengja
12—13 ára
Þorsteinn Ingólfsson ÍR 41.0
Karl Jeppesen Á 45.0
Sigurður Sigurðsson SH 45.6
öO m baksund drengja
jKristján Stefánsson SH 35.5
Hf-met
iSólon Sigurðsson Á 36.4
|Vilhjálmur Grímsson KR. 38.6
50 m bringusund drengja
14—16 ára
Reynir Jóhannsson Æ 39.2
Erlingur Georgsson SH 40.4
Árni Waage KR 31.0
3x50 m þrísund tetpsui
A-sveit Ármanns 2.01.6
B-sveit Ánnanns 2.10.2
A-sveit SH 2.13.7
4x50 m skriðsund tTtengja
A-sveit SH 2.03.7
j B-sveit SH 2.14.2
I A-sveit KR 2.15.0
Urslitaleikir handknattleiks- ]
mótsins um þessa helgi
Um þessa helgi fara fram ■
síðustu leikir handknattleiks-
mótsins og er úrslitaleikur í 2.
fl. karla A í kvöld.
Ennfremur keppa í 1. fl.
karla KR og FH.
I meistaraflokki verður einn
leikur en það er leikur milli
Vals og Aftureldingar og gæti
það orðið nolckuð jafn leikur.
Þó eru meiri líkur til þess að
Afturelding vinni, ef lið þeirra
verður allt. Þeir hafa átt það
jgóða leiki í mótinu.
Á morgun, sunnudag, fer
fram úrslitaleikur í meistara-
flokki kvenna og keppa þar
Ái-mann og KR og eru Ár-
mannsstúlkurnar líklegri til
sigurs. Þær hafa átt góða leiki
og eru heilsteypt kvennalið.
I meistaraflokki er svo kom-
ið að markatala getur haft úr-
slitaþýðingu í mótinu, þ.e. ef
FH vinnur KR. Með tilliti til
þess munu iRingar gera sem
þeir geta til að skora hjá Ár-
manni og bæta markastöðu
sína, og vafalaust vinna þeir
með nokkrum mun, en Ármenn-
ingar hafa stöðugt verið að
harðna og því ekki að vita
hvernig ÍR tekst að skora.
Sjálfur úrslitaleikurinn milli
FH og KR verður vafalaust
skemmtilegur og jafn. Báðir
eru leikvanir og hafa staðið í
ströngu fyrr. Sennilega munu
Hafnfirðingar taka upp lirað-
an leik og neyta allra bragða
til að opna hina sterku vörn
KR. Það er því erfitt að spá
hvernig leikar fara en eins og
allt hefur gengið til undanfar-
ið er ekki ósennilegt ef FH
tækist vel upp að þeir vinni
með litlum mun.
KR vasm ÍR 20:18
Leikirnir á fimmtudaginn í
hélt aðalfund sinn 15. þ.m. Þór-
oddur Guðmundsson baðst uftd-
an endurkjöri í formannsstarf.
Stjóm félagsins skipa nú: Stef-
án Júlíusson, formaður, Gísli
J. Ástþórsson, ritari, Ingólfur
Kristjánsson, gjaldkeri og með-
stjómendur: Sigurjón Jónsson
og Þóroddur Guðmundsson.
Varamenn: Axel Thorsteinsson
og Indriði G. Þorsteinsson. t
stjórn Rithöfundasambands ís-
lands voru kosnir: Guðm. G.
Hagalín, Indriði Indriðason og
, - iStefan Juliusson. Til vara:
meistaraflokki foru þanmg að “r, ____
Þóroadur Guðmundsson.
KR vann ÍR 20:18 og Fram
vann Víking með 20:14. Ár-
mann vann 3ja flokksmótið,
vann FH í úrslitaleik 13:11.
jVerður nánar sagt frá þeim
leikjum á morgun.
r/fbreiSiS
bfóðvi/ionn
Börn off unalmgar
sem kunna að vilja bera Þjóðviljaim til kaupenda
í sumar, hafi samband við afgreiðslu blaðsins sem
fyrst.
Atgieiðsla MðSVILIABS. sími 17SC0.
Skemmtun
Nokkrir óseldir aðgöngumiðar að skemmtuninni í
Silfurtunglinu í kvöld verða seldir kl. 4—6 e.h. í
Silfurtunglinu.
Félag bifvélavirkja.