Þjóðviljinn - 07.05.1964, Blaðsíða 2

2 SlÐA
ÞfóÐVILJINN
Fimmtudagur 7. maí 1964
ATHUGASEMD VIÐGREINUM
SÓLARHRINGSHLUT SKIPSTJÓRA
í Morgunblaðinu 5. þ. m.
er grein, þar sem rætt er um
aflahlut eins síldarskipstjóra
yfir einn sólarhring. Tilgangur
greinarinnar virðist vera sá
einn að nota ummæli skip-
stjórans. sem komu fram í við-
tali við dagblað s. 1. sunnu-
dag, til þess að réttlæta verð-
ið á vorsíldinni núna til
bræðslu. Þetta verð var á-
kveðið með dómi á móti at-
kvæðum seljenda í marzmán-
uði s.l. og gildir fram til 15.
júní.
Það fer ekki leynt. að út-
vegsmenn og sjómenn eru
mjög óánægðir með verð á bol-
fiski og síld á yfirstandandi
vertíð. En þrátt fyrir óhæfi-
lega lágt verð er annað verra
og hættulegra, en það er sú
túlkun laganna, að aðeins
einn maður hafi vald til þess
að ákveða verðið til sjómanna
og útvegsins. Undanfarnar
verðákvarðanir hafa verið
mjög ónákvæmlega undirbún-
ar og verðlagsgrundvöllurinn
alls ekki nægilega traustur til
viðmiðunar. Sem dæmi um
handahófið í verðlagningunni,
má nefna verðið á 1. fl. gotu,
sem var ákveðið kr. 8,18 með
uppbótum, en gangverð til
frystingar var frá kr. 12—14,00
pr. kg. Einnig er fituprósenta
síldarinnar mjög misjöfn á
tímabilinu og ef viðmiðun á
að vera við fituna, ber að
fitumæla farmana og greiða
samkvæmt því misjafnt verð
eftir gæðum síldarinnar. Það
er vitað. að fitan getur verið
frá 5 — 14°/n á tímabilinu og
enn liggja ekki fyrir nægileg
gögn, sem sýna „rétta” með-
alfitu. Það, sem útvegs- og
sjómenn vilja, er að sannvirði
sé grundvöllur við verðlagn-
ingu en ekkert handahóf og
kák. En núverandi verð er
m'ðað við 3% nýtingarfitu eða
6% búkfitu.
Mörgum er tíðrætt um tekj-
ur síldarsjómannsins og um
leið hörmungarvæl útgerðar-
mannsins. Umrædd grein mun
enn auka á slúðrið um útgerð-
ina og sjómennina. I greininni
var sagt, að skipstjórinn hafi
verið með um kr. 19.885.00 á
einum sólarhring og hann hafi
samt sem áður talið sig vera
að vinna í ,.þegnskyldu”. Rétt
er að benda á þá staðreynd, að
veiðiferðum báðum lauk á
tæplega tveimur sólarhringum
og er því hér krítað liðugt um
sólarhringstekjur. Ennfremur
er rétt að benda á það, að enn
eru sárafá skip á veiðum og
vonandi er að svo verði í mót-
mælaskyni við verðið. Vær'
hins vegar svo, að allur flot-
inn stundaði veiðar og afli
væri sæmllegur, þá kæmi þeg-
ar í stað til löndunarstöðvun-
Fráleit-
ar staðhæfinear
Það er háttur sumra fs-
lenzkra blaðamanna að birta
hinar fráleitustu staðhæfing-
ingar í trausti þess að þeir
þurfi ekki að færa sönnur á
mál sitt og standa við um-
mæli sín. Séu fullyrðingar
af þvílíku tagi hraktar, eru
þær ekki leiðréttar og þáð-
an af síður beðizt afsökun-
ar á þeim, heldur eru þær
aðeins endurteknar af meiri
áfergju en fyrr. Dæmigerð
firra af þessu tagi eru svo-
felld ummæli hjá Hannesi á
hominu í Alþýðublaðinu í
gær: ,,Það er staðfest, að
lægst launuðu verkamennirn-
ir hefðu á síðastliðnu ári
getað fengið meiri hækkun
en raun varð á, ef gengið
hefði verið frá þeirra mál-
um fyrst. En því var neitað
og því fór sem fór“.
Manni er auðvitað spurn
hver hafi staðfest þessa sögu;
hverjir hafi boð'ð verka-
mönnum meiri hækkun en
þau 15°/n sem um var sam-
ið í desember- og hverjir
hafi neitað því boði? En auð-
vitað verður þeim spuming-
um aldrei svarað. fjarstæð-
an aðeins endurtekin af
meri áfergju en nokkru
sinni fyrr.
Beðið
um staðfoct-íncm
Annars er það hámark
blygðunarleysis þegar Al-
býðubiaðið þykist bera sér-
staka umhyggju fyrir kjör-
:m ófaglærðra verkamanna.
því viðreisnarstjórnin hefur
lagt einstakt kapp á það að
koma í veg fyrir að þau yrðu
bætt. Þegar vísitölugreiðslur
á kaup voru felldar niður,
gerði viðreisnarstjómin al-
mennt kaupgjald Dagsbrún-
armanna að einskonar vísi-
tölu. I hvert skipti sem sá
taxti hækkaði, einatt eftir
hörð verkföll, taldi ríkis-
stjórnin sjálfsagt að allir
aðrir fengju sömu hlutfalls-
hækkun fyrirhafnarlaust. Og
þar er ekki aðeins átt við
launþega allt upp í kaup-
hæstu embættismenn, heidur
og atvinnurekendur, heild-
sala og kaupmenn; fraktir
hafa meira að segja verið
hækkaðar með þeirri röksemd
að Jón Jónsson við höfnina
hafi fengið 5% kauphækk-
un. Á þennan hátt hefur við-
reisnarstjórnin svarað hverri
kauphækkun verkamanna
með því að hækka alla aðra
liði f bjóðarbúskapnum, þar
til verkamenn stóðu f sömu
sporum og áður — ef ekki
lakar settir. Með þessu hugð-
ist viðreisnarstjórnin „sanna“
Dagsbrúnarmönnum að kjara-
barátta væri vonlaus og til-
gangslaus.
En við skulum gera ráð
fyrir því, f trássi við langa
reynslu og almenna skyn-
semi. að hin skyndilega um-
hvggja Alþýðublaðsins sé
vottur um óvænta hugarfars-
breytingu. Þá þurfa ráðherr-
ar Alþýðufiokksins aðeins að
„staðfesta" hana með tilboði
um séi-staka kauphækkun
láelaunafólks í samningavið-
ræðum þeitn sem nú eru
hafnar milli viðreisnarstjórn-
arinnar og verklýðssamtak-
anna. — Austri.
ar og ekkert skip hefði þá
möguleika á að fylla sig tvisv-
ar á sólarhring. Einnig er það
margreynt, að eins mánaðar afli
er varla yfir 10000 tunnum, en
umrætt skip fékk 3500 tunn-
ur á mjög stuttum tíma. Það
er því ljóst. að ágæt mánaðar-
veiði gefur um kr. 670,000,00.
Af þessari veiði verður út-
gerðin að greiða minnst 50%
til skipshafnar með aukahlut-^
um. Það er því ekki stórt, sem
kemur í „hlut” skipsins eftir
mánuðinn. Verðmæti venjulegs
skips í dag með góðri síldar-
nót er 11 — 12 miljónir. Það
er því svo augljóst, sem nokk-
uð má vera, að ekkert óhapp
má koma fyrir, ef nokkur
minnsti möguleiki á að vera
til þess að standa í skilum.
Það er athyglisvert hvað
verðlag á síld er hér á landi
miklu lægra en t.d. í Noregi.
Engin viðunandi skýring hefur
verið gefin á því, en alkunna
er, að síldarverksmiðjur hér
hafa undanfarið mokað inn
pen'ngum. Þetta er eðlilegt.
því að hin mikla aukning skip-
anna hefur sem betur fer auk-
ið heildaraflamagnið verulega
og verksmiðjurnar hafa feng-
ið miklu lengri vinnslutíma og
þar með getað dreift miklum
fastakostnaði á miklu meira
magn og lengri tíma. Rétt er
að benda sérstaklega á, að vor-
síldarveiðin kemur hreinlega
inn sem auka-innlegg fyrir
verksmiðjumar og ætti það að
vega mikið í verðlagningu á
vorsíldinni.
Við sjáum ekki ástæðu til
þess að fjölyrða meira um
sfldarhlutina og verðið, en allt
er þetta mikið mál og væri
vel þess vert að þetta væri
gaumgæfilega rætt og athugað
frá grunni af hæfum mönnum.
Reykjavík, 6. maí 1964.
Jón Árm. Héðinsson.
Baldur Guðmundsson.
Sigurður Pétur»»on.
Fundur um gildi
auglýsinga hér
Félagið Sölutækni efnir til
hádegisfundar á Hótel Sögu á
morgun föstudaginn 8. þ.m. kl.
12.15.
Tilefni fundarins er að próf-
essor Max Kjær-Hansen, sem
hér er staddur í boði Háskóla
Islands, hefur góðfúslega orðið
við tilmælum félagsins um að
flytja erindi sem hann nefnir
„Reklamens betydning og dens
vilkár i Island“
Max Kjær-Hansen er einn
þekktasti fræðimaður á Norð-
urlöndum á þessu sviði, en
hann er prófessor við Verzlun-
arháskólann í Kaupmannahöfn.
Sölutækni er sérstök ánægja
að kynna þetta þýðingarmikla
umræðuefni fyrir íslenzkt við-
skiptalíf, enda hefur félagið á-
vallt talið það megin hlutverk
sitt að kynna nýjar skoðanir
og nýja tækni. sem ryður sér
til rúms á sviði verzlunar og
viðskipta.
AÐALFUNDUR
Þjóðdansafélags Reykjavíkur verður haldinn
þriðjudaginn 12. maí að Fríkirkjuvegi 11
kl. 20.30.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
S T J Ó R N I N .
Múrarar óskast
Til að múra stigahús utan og innan. Upplýsing-
ar gefur Guðmundur Bjömsson byggingarmeist-
ari sími 33526, 15605 og 3616C
Radíóviðgerðarmaður
Flugfélag íslands h.f. óskar eftir að ráða vanan
radíóviðgerðarmann sem fyrst.
Umsækjendur snúi sér til Aðalsteins Jónssonar
í síma 16600, sem gefur nánari upplýsingar.
TlMARIT
MÁLS 0G MENNINGAR
1. hefti 1964.
Ný smásaga eftir Halldór Laxness:
DÚFNAVEISLAN
Meðal annars efnis:
Persónulegar minnisgreinar um
skáldsögur og leikrit
eftir Halldór Laxness.
Grein um Davíð Stefánsson
eftir Kristin E. Andrésson.
Bandarísk bylting
eftir James Boggs
Bænaskráin
eftir Sverri Kristjánsson.
Umsagir um bækur eftir Herann Pálsson,
Jóhannes úr Kötlum, Jón frá Pálmholti,
Friðrik Þórðarson, Loft Guttormsson,
Björn Þorsteinsson, Jakob Benediktsson.
MÁL OG
MENNING
Laugavegi 18.
VINNUSKÓLI REYKJAVfKUR
Vinnuskóli Reykjavíkur tekur til starfa um mán-
aðarmótin maí — júní og starfar til mánaðar-
móta ágúst — september.
í skólann verða teknir unglingar, sem hér
segir: Drengir 13 — 15 ára incl., og stúlkur 14
— 15 ára incl., miðað við 15. júlí n. k.
Einnig geta sótt um skólavist drengir, sem verða
13 ára og stúlkur, sem verða 14 ára fyrir n.k.
áramót. Umsækjendur á þeim aldri verða þó því
aðeins teknir í skólann, að nemendafjöldi og aðr-
ar ástæður leyfi.
Umsóknareyðublöð fást í Ráðningarstofu Reykja-
víkurborgar, Hafnarbúðum við Tryggvagötu, og
sé umsóknum skilað þangað fyrir 20. maí n. k.
RÁÐNINGARSTOFA REYKJAVÍKURBORGAR.
TILKYNNING
Athygli innflytjenda skal hér með vakin á þvi, að sam-
kvæmt auglýsingu viðskiptamálaráðuneytisins í 1. tölu-
blaði Lögbirtingablaðsins 1964, fer önnur úthlutun gjald-
eyris- og/eða innflutningsleyfa árið 1964 fyrir þeim inn-
flutningskvótum, sem taldir eni í I. kafla auglýsingar-
innar, fram í júní 1964. Umsóknir um þá úthlutun skulu
hafa borizt Landsbanka Islands eða Útvegsbanka Is-
lands fyrir 1. júní næstkomandi.
Landsbanki íslands
Útvegsbanki Islands.
VERKAMENN
Rafmagnsveita Reykjavíkur óskar að ráða
verkamenn til starfa nú þegar.
Upplýsingar hjá verkstjórn Rafmagnsveitunn-
ar, Barónsstíg 4, kl. 10—12 f.h. daglega".
Rafmagnsveita Reykjavíkur.
VORSÝNING Myndlistarfélagsins í Listamannaskólanum opin fró klukkan 1-10 e.h.
P