Þjóðviljinn - 20.11.1969, Blaðsíða 9

Fímimtudiaigur 20. nóvemiber 1969 — Í>JÖÐVIUINN — SlÐA 0
Skipuleg áætlunarstefna
Framhald af 7. síðu.
svæðuim, seim þjóðíélaigið getur
sízt án verið.
Áætlanagerð
á afmörkuðum
sviðum
Á síðari árum . hefur verið
hafin nokikur vinna við áætl-
unargeirð á afmörkuðum svið-
um hérlendis og hefiur þá heilzt
verið fjállað um nokkra hætii
opinberra framkvsamda, eins
og vegagerð, sikóllabyggingar að
nokkru leyti, byggingar endur-
varpsstöðva sjónvarps, sim-
stöðvarhúsa o. fil., og er betta
allt þarflegt, svo langt sem
það nær.
í>á hefiur veirið unndð að því
að komast að niðui'sitööu um
þróun hedldarstæirða í þjóðar-
búinu, fylgjast með þedm og
spá um þær.
Einnig hefur noklcuð verið
unnið að samningu svaeðaáætl-
ana. í>ar hefur einkum verið
fijallað um samgöngumál, svo
sem vegi, hrýr og flugvelli, og
baffa verið teicin erflend lán til
slfkra framlkivaamdia á Vestfjörð-
uim> 1 Norðurlandsáætlun hef-
ur verið unnið að sömu máluna
og einnig hugað að sjúkraihús-
um» iðnsikóllum og jafnvel
dráttarbrautum. Einkenni þess-
ara áætilana er þaö, að reynt er
að taka til mieðferðar þá þætti
í innri skipan (infrastruktur)
svæðanna, scm ríkið leggur fé
til. Hins vegar heifiur ekki ver-
ið íjaíllað um efnahagslega
uftdirstöðu slMkra framkvœmda;
hún hefur verið eftirlátin miark-
aðsbúskapnum, þótt hann hafi
brugðizt hvað hrapallegast ein-
mdtt á þedm vettvangi. Þó hef-
ur vedkalýðssamtökunum tek-
izt að knýja fram nokkrar
undanteJiningar frá þessari
regllu síðustu árin. Launamenn
hafa að undianfömu krafizt
þess í vaxandi miæli, að einmitt
atvinnuskilyrði og efnaihags-
legar for,sendur þeirra séu
teknar föstum tökum; um allt
land eru nú bomar frarn kröf-
ur um- þygigðaáætlanir, eins Dg
tillllögur stjómarsinna á þingi
síðustu vikumar sýna. Á það
er nú lögð sérstök áherzla, að
áætlanir þessar nái sérstakJega
tál aitvinnumólla og segi tilum
þau hlutverk, sem svaeðunum
eru ætluð í þjóðarbúskapnum,
svo að unnt verði að fjailla á
raunsæjan hátt um eðlilegia
innri skipan byggðarinnar. —
Þannig njóta þau sjónarmiid nú
vaxandi fylgis, að atvinnu-
greinamar séu teknar föstum
tötoum og þróun þeiira skipu-
lögð.
„Utan valdsviðs
ríkisins"
Hvaða öfl em það þá, sem
halda vilja lífi í markaðsbú-
skap af þvi tagii sem nú tíðk-
ast? Þar er að finna innflytj-
endur og einkavei'zlun í tengsl-
um við þann hóp, sem stjómar
fjármagni landsmanna og á
innangengit í þann sjóð. Innan
þessa hrings spretta upp fræð-
in um bl'essunarrika hand-
leiðslu framboðs og eftirspum-
ar. Jafnframt spretta upp hjá
hinni hræddu valdastétt kenn-
ingamar um náttúmlö'gmólin,
sem róði regni og vindum og
jafnframt göngiuim fiska, at-
vinnuleysd, samdrætti og verð-
bólgiu. f framlhalldi af þvi boða
hinir þreklausu róðamenn . svo
frasðin um nauðsynina á er-
lendum ítökum, þar sem lands-
rnenn séu þess ekki umkomnir
að treysta undirsitöður íslenzks
efnahaigslífs.
í grein „Um áætilunargerð" í
14. hefti tímaritsins „Úr þjóð-
arbúskapnum“ kyninti þáver-
andi forstjóri Efinahagsstofnun-
arinnar, Jónas H. Haralz, þessi
fræðd- Hann ræðir þar m. o.
um þann gedra efnaihagsilífsins,
sem sé „utian valdsviðs ríkis-
ins“, og segir (á bls. 7): „Áhrif
áætlana hljóta á þessu sviði
fyrst og fremst að vera ótbein:
Þau geta í fyrsta lagi komið
fram í því, að áætilanir stuðli
að mótun stefnu ríkisvaldsdns í
efnahagsmiálum og þá eintoum í
peningamáluim, fjórmálum og
viðskiptaimiáflum ... 1 öðru
lagi geta áhrifin komdð fram
í því, að áætilanir veiti stjóm-
endum hinna ednstiöku eininga
upplýsingar uim þróun og horf-
ur í efnahagsmáilum". Steffna
viðreisnarstjómarinniar hefur
fylgt þessari skilgreiningu Jón-
asar H. Ilarailz og storf Efna-
hags&tolnunarinnar markazt af
henni- Beitt hefur verið ó-
beinum aðgerðum í peninga-
móilum, eri lítt sinert á ativinnu-
rmálum og þróun þedrra, held-
ur hefiur nátitúrumni verið
kennt um ástandiið á þeim
sviðum.
1 grein Jónasar segir einnig
svo (á bls. 6); „1 V-Evrópu hef-
ÚTBOÐ
Tilboð óskast í sölu á 600 stólum á á'horfendapalla
í Lauigardailslhötl.
Útboðssikilmáilar eru afhcntir í skirifstofu vorri.
INNKAUPASTOFNUN REYK]AVÍKURBORGAR
Fríltirkjuvegi 3 — Sími 25800
Eigdnmaður minn. faðir okkar, tengdaffaðir og tengdasonur
SKÚLI MAGNÚSSON,
vegaverkstjóri, Hvammstanga,
lézt á BongarspítaJanum mánudiaginn 17. þ.m. Jarðar-
förin aiuiglýst síðar.
Halldóra Þórðardóttir
Hólmfríftur Skúladóttir, Elín Þormóðsdóttir
Þorvaldur Böðvarsson, Þórður Skúlason
Þórður Þ. Líndal
EMANUEL JULIUS BJARNASON
trésmiður
lézt að Elliheimilinu Grund miðvikuidaiginn 19. þ.m.
Börn, stjúpdóttir,
tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn.
ur yfiiftedtt alls staðar verið
lögð höfiuðáherzila á hinn mik-
ilvæga þátt hdnna einstökuedn-
iniga efnahagslífsdns í áætJun-
argerðinni. Hlutverk þess að-
ila, sem um hedldaráætiunar-
gerðina sér, hefur verið að
saifna sarnan og samræma á-
ætlanir hinna einsitöku aðila.
Hér hafa menn hins vegair rek-
izt á það vandamél, að áætl-
anir hvers aðdlla um sdg verða
að byggjosit á áfcveðnum for-
sendum um heildarþróun efna-
hagsJífsins, forsendum, sem á
hinn bóginn er erfitt að gefa
sér, nema vitneskja sé fyrir
hendi um fyrirætlanir hinna
einstöku aðila“.
Forsendiur þær, sem Jónas
H. Haraiz telur torfundnar, má
engu að síður gefa sér eftir
könnun á málum í heild, ef
vilji er fyrir hendi- Þar sem
eitthvað hefur verið um áætl-
unargerð f V-Evrópu í almenn-
um efnahagsmólum, hefur hún
oftast verið framJcvæmd í þági'J
stórra aðila á miarkaðnum, að-
iia, sem hafa vald til að taka
sjálfstæðar ákvarðanir, en vilja
forðast mistök, veigna skorts á
heildaryfii'sýn. Þannig er til að
mynda unnið að þessum mál-
um í Frakklandi og HoIIandi,
en dæmi um virkari beitingu
áætlunargerðar og lærdómsrík'
ari fyrir oltkur er áætilún um
bróun Norður-Noregs.
Langsóttur
samanburður
Það, sem gerir almenman
samanburð við V-Evrópu lang-
sóttan, er, að rekstraredningar
hérlendis eru svo smáar, að þær
hafa ekki tök á að kanna
gaumigæfilega alla þróunar-
möguleika, svo að fyrirætlanir
þeirra eru helzt í ætt við hug-
boð. Eigi þessar einingar að
geta þróazt á eðlilegian oghag-
kvæman hótt, þarf heildar-
könnun að koma til. Að henni
lokinni gætu einstakir aðdlar
giímt við þau verkefni, sem
ráðast skal í.
Auk þessa mundi aðferð sú,
sem Jónas H. Haralz lýsir,
verða óhaigltvæm og röng mið-
að við okkar aðstæður af ýms-
um sökum öðruim:
1. Miðað yrði við reksitxarein
inguna, þröng viðhorf og tk-
mörk hennar. í stað þess
takmarks, sem verður að
setja atvinnugirédninni í
heild.
2. Aðeins yrði miðað við nú-
verandi ástand og þarfir
næstu stundar, en ekki fram-
tíðarmarkmið, svo að fjór-
munir mundu glatast vegna
s óforsjálná.
3. Miðað yrði við núveriaindi
eignaaffstæður og skipulag
atvinnugreinanna og einka-
fjánmiagnið látið ráða fterð-
inni, í stað þess að mdða
vdð það hieildiairfjóinmagn,
sem tiltækt er.
Rök þau, sem markaðsbú-
skapurinn er studdur, enu að
sjálffsögðu ektoi neiin óháð
frœðileg sitefna. Viðreisndn er
póllitísk steffna, hugsjómalegur
grundvöHIur einkagnóða og sér-
hyggju. f matd á slítoum stiefn-
um ber mönnum aðlótareyns]-
una skera úr. Það heflur' þeg-
ár sannazt, að marilcaðsbúskap-
urinn hefur, þrátt fyrir ýtrns-
ar tilraunir til lagfæringar,
etoki megnað að treysta undir-
stöðu íslenzks effnahagsfífs.
Því hefur þeirri stafnu safellt
vaxið fiylgi á undanifömum ár-
um, að beita þurfi heiDdarstjórn
og nútíinialegum áætlunairað-
feröum við þróun aitvinnulífe-
ins. | Er mjög mikilvægt, að
verfcalýðsfélögin hafia sérsitak-
lega fylgt þessard stefnu eftir
afi vaxandi þunga, beeðd í sam-
þykktum á þingium sínum og í
samnimgium við stjómarvöld.
Flókltoar sem ná til mitoils meiri
hluta aflþdnigismannai, hafiaednn-
ig lýst fylgi vdð áætlunarbú-
skap, þótt sá medrilhluti hafi
etóki enn siem toomð er nýtzt
tilþess aðknýjafiramþástefinu-
breytingui.
Bylting
tÍÁfÞö^ 'tfUMim;:*
Framhald af 4. sdðu.
sem mali skiptir er að efna-
bagssJdpun, siem garir eins
dauða að annars brauði verði
brotin niður.
Við sem byggjum hér á hjara
veraldar, munum ekki' hafia
áhrif á endialok Víetnam-sitríðs-
ins með því einu að byggja upp
óvirkt almenningsálit. Banda-
ríkjastjóm hefur mið af bví
einu, hvort styrjaldarrekstur
hennar í Víetnam styrkir bylt-
ingaröflin heimafyrir eða verð-
ur til þegs að skerða efnahags-
leg og hernaðarleg tök hennar
á öðmm heimshlutum.
Þessvegna eiga orð Hó-Sí-
Min um að bezti stuðningurinn
við Víetnama sé að gera bylt-
ingu í eigin föðurlandi. jafnt
við um ísland sem önnur lönd.
Ef við tengjum ekki toröfiuna
um tafarlausan brottflutninv
Bandarískjahers frá fslandi við
kröfiu dagsins um tafarlausan
bnottflutning alls bandarisks
hcrafla frá Víetnam þá verður
sú fjöldahreyfing sem ég vona
að þessi fundur verði upphafið
að etoki annað en panpírstítrris-
dýr í auígum Bandaríkjastjóim-
ar.
Innrásin á Völlinn
Framhald af 4. síðu.
fundi. fslenzka lögreiglan tínd-
ist brátt að og fylgdist fólk-
ið með henni niður á lögreglu-
stöð Keflavikur. eftir að hafa
baft sjónvarpsstöðina á sínu
valdi í hálftíma. Gáfu þeir upp
nöfn sín og heimilisföng og
kvöddu siðan með þökkum fyr-
ir kurteislegt viðmót flestra is-
lenzku lögreglumannanna.
Meðan á þessuxn aðgerðum
stóð, blasti svartur skermurinn
við augum sjónvarpsnotenda
Stöðvaðist útsending í 29 mín-
útur. Um hálf átta leytið
kviknaði líf á sjónvarpssikerm-
inum i noktorar mínútur, en þá
voru rofar teknir úr sambandi
á nýjan leik. Veðurfregnir féllu
niður í "útvarpinu og einhveri-
a,r fleiri truflanir munu hafa
orðið.
L. J.
Radíófónn
hinna
vandláfu
tNNH&MTA
löantÆ9tðvMp
wmm
mm
...d
Yfir 20 mismunandi gerðir
á verði við allra hæfi.
Komið og skoðið úrvalið
í siærsiu viðtækjaverzlun
landsins.
Klapparslíg 26, sími 19800
Frá umferðarskólanum
„UmiR VEGFARENDUR"
Umferðarmálaráð hefur yfirtekið starfsemi um-
ferðarskólanna „Ungir vegfarendur“ og „Umferðin
og ég“, og verður umferðarfræðsla fyrir böm und-
ir skólaskyldualdri framvegis rekinn undir nafn-
inu umferðarskólinn „UNGIR VEGFARENDUR“,
í samvinnu við sveitarfélög landsins.
Þar sem unnið er að sameiningu þessara skóla. svo
og verið að athuga hvaða sveitarfélög landsins
hafa áhuga á þátttöku, 'munu reglulegar útsending-
ar á verkefnum ekki hefjast fyrr en eftir 1. janú-
ar 1970. — Námari upplýsingar eru veittar í síma
14465.
Umferðarmálaráð.
ÚTBOÐ
Tilboð ós^kast í smíði 50 góma (containers)
til vöruflutninga, og skal afhending fara
fram sem fyrst, og jafnótt og smíði mið-
ár áfram. Hinir 20 fyrstu skulu þó afhentir
eigi síðar en 20. jan. n.k.
Nánari útboðsskilmálar verða afhen'tir á
skrifstofu vorri.
SKIPAÚTGERÐ RÍKISINS.
Buxur ■ Skyrtur - Peysur ■
*
Ulpur - o.m.fí.
Ó.L. Laugavegi 71 — Sími 20141
íslenzk frímerki
ný og notuð kaupir hæsta verði RICHARD RYEL,
Háaleitisbraut 37 (áður Kópavogi).
Sími; 84424. — (Bezt á kvöldin).
SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR
05 S XIX Kveninniskór Margir litir Gerið góð kaup Vinnubotinsur VÖRUSKEMMAN Allar stærðir
Mikið úrval Grettisgötu 2 9 litiir
Karlmannaskór Bamaskór i úrvali Ballerinaskór
§ Xfl Mitóð úrval GOTT VERÐ
SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR
SKÓR
O
hd
crx
C4
O
x/x
SÓLÓ-eldavélar
Framleiði SÓLÓ-eldavélar af mörgum stærðum og
gerðum. — Einkum hagkvæmar fyrir sveitabæi,
sumarbústaði og báta.
yarahlutaþjónusta.
Viljum sérstaiklega benda á nýja gerð einhólfa
eldavélar fyrir smærri báta og litla sumarbústaði.
ELDAVÉLAVERKSTÆÐI
JÓHANNS FR.
KRISTJÁNSSONAR h.f.
Kleppsvegi 62 - Síimi 33069.

KftfH