Þjóðviljinn - 14.10.1970, Blaðsíða 7

Miðvitoudagur 14. oikitíótoer 1970 — ÞJÓÐVHjJINN — SÍÐA ’J
Frá heimsókn forseta Uúmeníu og formanns kommúnistal'lokks landsins að Bessastöðum í fyrra-
I tilefni heimsóknar Rúmeníuforseta
kemiur orðið ,,'þjóðlegur“ ekki
einu sinni fyrir. Brésnef-kenn-
ingin varð þess vegna að engu
í sóttmáianum við Rúimena: „Ég
þekiki enga Brésnefkenningu,'‘
sagði Ceausesou iíka í viðtaili við
austurrískt dagblað í síðasta
mánuöi.
Allt sem máli
skiptir
borg Rúmeníu
Frá fundinum, er undirritaður var vináttusamningur Sovétríkj-
anna og Rúmeníu. Á myndinni m.a. Maurer forsætisráðherra
Rúmeniu — hægra megin borðsins — osr Kosygin forsætisráð-
herra Sovétríkjanna, vinstra megin.
Nikoilai Ceausescu forseti Rúm-
eníu og formaöur Kommúnista-
flokks Rúmieníu hefiur átt ann-
ríkt að undanfömu eins og lengi
síðan hann gieiklk í lið rúmcnskra
kommúnista: Hann hefiur ferð-
azt á síðustu vikum til ná-
grannarfkja siinna — Aust-
urríkis og Búlgaríu, hann
hefur tekið á móbi ótaflmörg-
úm erlendum sendinefindum
og í fyrradag bélt hann frá
IsHandi vestur uimi haf til þdngs
Sameinuðu þjóðanna. Rúmenar
leggja mikla áherzflu á erlend
saimiskipti sín — yfir sumairið er
látlaus straumur erlendra
sendinefnda í orlofsforðir og í
stjómmólaerindum till Rúmen-
íu. Fyrír nokkru divaldisiti til að
mynda í Rúmeníu sendinefnd
á veguirn AB í tooði rúmenska
kommúnistaiflldklksins. Daiginn
áður en þesisi siendinefnd kiom til
Rúmieníu kom þar siendineifind
finnskra sósíaldemókraita,
nokkru áður höffðu verið þar
fulltrúar vestur-þýzkra sósiíal-
demlókrata, flokks Willllys
Brandts. Þanniig er þetta ailllt
sumiarið og raunar allt árið. Og
á miflili þesis sem forseti Rúm-
eníu tekur á möti þúsundum er-
lendra gesta ferðast hann sjálf-
ur til annairra landa, eða toá um
land sitt. Það var til dœmds tii
hess telkið hvcrsu mjiög fiorset-
inn lagði sig firam um að kynn-
ast af eigin naun því tjóni
sem hræðiieg flláð ollu í Rúm-
eníu í vor. Erilend bdöð birtu
myndir af forsetanum þar sem
hann ferðaðist í herjeppa um
flóðasrvaeðin miiklu. Þessd fllóð
ollu Rúimenum gfflurlleigu tjóni,
en samt er talið af rúmönskum
forráðamönnum að þau muni
ekki teffja fimm ára áætiunina.
Ástæðan til þesis er geysileg
fiómifý&i þjóðarinnar sjálfrar og
stuðningur erilendra þjóða —
ekki sízt Kínverja. Þeigar það
fréttist í Rúmeníu að Kfnverj-
air hefðu sent Rúimenum áivísun
á upphæð sem saimsvarar 40
mdijónuimi ísfl. króna í vestur-
Ciaideyri, en þá var jafnframt
tifkynnt að unnt væri að standa
við fimm árta áætluniniai, fiór
fiagnaðarallda um Rúmeníu. Kínr
Enda þótt Rúmenar hafi
þannig formlega náð mikSlivæg-
um áfanga í samskiptum sínum
við Sovétrikin, er það engu að
síður staðreynd að þeir hafia
mjög slegið af gaignirýni sdnni
á Sovétríkin. Þeir haflda að vísu
mijög fast í grundivalllartatriði ut-
anríkisstefnu sinnar án þess að
nefna Sovétrfkin á naffn. Þannig
hefiur breytzt tónninn í yfiriýs-
inguim þéirra eftir 1968, en 21.
ágúst 1968, þegar innrásin hafði
verið gerð í Tékkóslóvakiíu,
gagrarýndi florseti Rúmeníu inn-
rásina mjög harðdega. Síðan
þetta gerðist, 1968, hefiur það
helzt borið til tíðinda í sam-
skiptum Rúmeníu og Sovétrílkj-
anna, að Rúmenar hafa nedtað
aðidd að fjárfestingartoanka
Komelöons, efnahaigstoaindalags
Austur-Evrópuríkja. Þeir hafa
neitað að fialiast á tidlögur um
verkaskiptingu innan Kómekons,
sem gerði ráð fyrir því að Rúm-
enía væri fyrst og fremst land-
búnaðarfland, halfia krafizt þess
að fiá að bygigja upp sína eigin
atvinnuvegi, að efla sjálflstæði
sitt á grundvelli eigin auðlinda
og betri nýtingar þeirra,
verjar eru vinir okkar í raun,
segja Rúmienar, en samitals nam
tjónið sam1 filóðin ollu í vor uim
270 mdijöröum ísflenzflcra króna.
Stuðningur Sovétríikjanna var
hins vegar hverffandi — en filjót-
lega efitir filóðin settust þeir nið-
ur Maurer ftarsiætisiróðlherra sem
fiulltriúi Rúmena og Ktasygin
fuUtrúi Sovótríkjanna og undir-
rituðu saimning ium vináttu og
samstarf. Það hafði þá di-egizt
um aílillanigan tilmia að endui'nýja
siíkan samndng ríifcjanna —•
einkum vegna innrásairinnar í
Tók'kóslóvaikíu, sem fiorseti
Rúmeníu gagnrýndi mjög harð-
lega á sffnum tílm®. Um allllan
heiim var beðið efftár þvi hvað
yrði offan á í framllengingu á
samningi Rúmena cig Sovét-
ríkjanna, en ndkkru fyrr haifói
verið giengið frá hliðstæðuim
samningi Sovótríkjanna og
Tékkósflóvaikíu. Og það kom í
Ijós að mdkiflvægaKita grundvalll-
aratriði í utaniríkisstefnu Rúlm-
ena var viðurkennt: Viðudkenn-
ing þjóðiegs sjálffstæðis og jafn-
réttis ríkjanna í samskiptumi. I
tókknesk-sovézka séttmálanum
SPJALL
UM
RÚMENÍU
Af hverju hefiur Rúmenum
liðizt að hailda uppi sjálfistæðri
stefnu út á við? Þessa spum-
ingu heyrir maðuir stundum —
síðast í fréttum útvarpsdns í
fyrrad. Spurningin er eðflileg, en
svarið við henni er það, að
Sovétríkjunum, sfcriffinnsku-
valldd þeirra, staffar eniginn hóski
af utanríkisstefnu Rúmiena. Ef
Rúmenar tækju upp söimu
staríshæitti innaniands og Duto-
cek-stjórnin var hindruð í að
framkivæimai, er kannsiki hugsan-
legt að Sovétrfkin fiæru að hafa
uimtailsverðar áhygKjur af Rúm-
eníu. Fyrr ekki. „Við erum sam-
málla umi alllt sem máli skiptir11
saigði gistivinur rílkdsstjói-narínn-
ar íslenzku Thodtar Zhivikov.
aðspurður uim fund þeirra
Ceausescus i Russe í Búllgairíu
dag: Á myndinni forsetar íslands og Rúmeníu.
fyrir nolkkru, en Todor Zhivkov
var eínn tillögumanna um inn-
rásina í Tékikóslóvakíu 1968,
þegar leiðtogar rffkjanna fimm
þinguðu í Varsjá.
Síðasta lestin til
siðmenningar
Enda þótt utanríkissteffna
Rúmena hljióti að velkja mesta
athyglli okkar ber að. hafla það
í huga að fleira er athyglisvert
ekki sízff fyrir íslendinga, en
afetaða þeirra tíl utanríkis-
mála. 1 ilandinu sjálfu á sér
stað efnaihagsleg uppbygging,
Rúmenía er ríkt land, odíuauð-
lindir þess eru gjöfular og
moldin frjósöm. Lamdtoúnaður
fær núorðið smiásaman á sig
iönaðarblæ, og sfföðugt ffleiri
taka til höndum við að breyta
auðlindum landsins og hráefn-
um í enn verðmætari efni með
fúllikominum nútímaiðnaði. Unga
fólkið vinnur í iðnaðinum — i
mdkiilli olíuhreinsunarstöð í Pi-
desti viinna þúsundir manna —
meðalalldur er 25 ár! Það siem
vekur einna mesta athyglli er
fjárfesting Rúmena í fieröamál-
um. Við Svartahaff hafa risið á
síðustu tveimur árum fimim
nýjar ferðaimannaiboagir. Þær
eru byggðar í sikemmitiflegum
byggingarstíl, þar som samein-
ast rúmensk hefð og nýtízkuleg-
asti byggingármáti. í þessum
nýju borgum einum geta Rúm-
enar hýst 500 þúsund gestí í
einu. En þrátt fyrir geysdhraða
uppbyggingu má enn sjá gamla
tímann á stöku stað: Bóndi með
uxa-pióg eða kerru, tvær kon-
ur gæta geitarinnar í vegarjaðr-
inuim, smali á asna. En Rúmen-
ar eru að filýta sér og þeir aka
fram hjá asnakerrunni og smai-
ainum á milduni hraða nýrra
bifiredða sem eru framlleiddar í
rúmensku Renauit-verksmiðjun-
um. Við verðum aö ná síðustu
lest til siðmenningarinnar, er
hafft efftir Rúmeníufforseita. Þess
vegna verðum við að spara oikk-
ur ýmsa hluti sem annars sitað-
íu, þegar grefriarböfiundur ikom
þar við á dögunum.
Rúmenía og
fsland
Heimsóikn Ceausescus til ís-
lands er engin tilvilljun. Sam-
skipti landanna hafa vaxið
verulega á sdöustu árum. Fyrr
á þessu ári heimsótti Emil Jóns-
son utanrífcisráðherra Rúmeníu
Þessi mynd var tekin á Bessastöðum í fyrradag, þegar rúm-
ensku gestirnir héldu frá Bessastöðum. Á myndinni eru Guð-
mundur Benediktsson ráðuneytisstjóri í islenzka forsætisráðu-
neytinu og Dumitru Popescu, sem sætí á í framkvæmdanefnd
rúmenska kommúnistaflokksins. Hann var talinn annar í virð-
ingarröðinni í rúmengka hópnum, sem koma að Bessastöðum,
næstur á eftir forsetanum sjálfum. Popescu var áður rit-
stjóri flokksblaðsins Scinteia, er liðlega fertugur að aldri og
hefur um tíma verið starfsmaður flokksins í Rúmeníu. Hann
er talinn hafa mótað nýja stefnu flokksblaðsins manna mest
— breytt blaðinu frá því að vera sifellt lofsyngjandi allt og alla
forustumenn Rúmena — til blaðs sem tekur við gagnrýni á
ýmis málefni og menn. Þó er forseti landsins að likindum und-
anþeginn oplnberri gagnrýni — honum er mikið hampað og
varla líður svo dagur að ekki birtist myndjr af honum á ein-
hverri síðu flokksblaðsins, sem kemur út alla daga vikunn-
ar, 4 til 8 síður
Frá Renault-verksmiðjunum rúmensku.
ar eru algengir. Við eiiguim eíkki
eins marga bólla, dtóki eins
rnarga ísskápa cng nágrannar
otófcar til dæmis í Austur-
Þýzkalandi. En við verðum að
fjárfesffa, fjórftesta tifl þess að
geta nóð árangri .Hvert er
markmiðið? Neyzluþjóðfféflag?
Þeirri spurningu var erfitt að
fá svarað viðunandi í Rúmen-
Og sendiinelfnd ffrá Alþingi var í
Rúmeníu síðasitíliðið vor. Mál-
gagn utanríkisráðherra Aflþýðu-
blaðið tók á mótí Ceausescu
með forustugrein á laiuigiamdag-
inn þar sem í fljós kemur á-
hugi ó því að fcomast „í betri
kynni við olíu- og olirueffnaiðnað
Rúmena.“ „Væri eikfc: úr veigi
að ráðgast við Rúmena um
Fraanhiald á 9. síðu.