Þjóðviljinn - 31.01.1980, Blaðsíða 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 31. januar 1980
Strídid um flúor
og tannskemmdir
Marteinn Skaftfells hefur sent
frá sér grein til svars viö
greinargerö s kólatannlækna
sem kom m.a. hér i blaöinu, en
þar var svaraö grein I blaöinu
Hollefni og heilsurækt sem
heils uhr ingur inn svonefndur
gefur út. Þar segir m.a.:
Ósk lœknanna
1 sambandi viö flúorinn og
krabbann, er í Hollefni og heilsu-
rækt vitnaö til visindamanna,
viökunnra fyrir rannsóknir
sinar á krabbameini.
Tannlæknarnir segja, að
„byggt sé á falskri rannsókn”.
bessir visindamenn eiga sem
sagt aö hafa fór naö vis indaheiör i
sinum fyrir einhvern loddara,
sem seldi „undralyf” gegn
krabbameini, til að hafa fé af
grandalausu fólki.
Ég skora á yfirlækninn að
færa rök fyrir þessum alvarlegu
staöhæfingum.
I greininni er ekki fariö dult
meö, aö ósk læknanna er flúor-
blöndun drykkjarvatns, þótt „ná
megi sama árangri með flúor-
töflum ”.Þaö er þvi sama, hvort
drukkiö er flúorvatn eöa teknar
töflur. En vatn er öruggara, þvi
aö vatn drekka allir, en töflur
geta gleymst. Flúorblöndun
vatns er þvi þaö, sem aö er
stefnt, 1 mg i litra , það er sá
skammtur, sem tekinn er
ábyrgð á, aö sé innan skaöa-
marka. En er hann þaö?
Tannskemmdir er almennur
og alvarlegur sjúkdómur hér á
Islandi. Hann kostar hiö opin-
bera mikiö fé. Einnig einstak
linginn. Annaö heilsutjón I
tengslum viö tannátuna veit
enginn hve mikiö og alvarlegt
kann aö ver a. Þaö var þvi ekki aö
ófyrirsynju, aö farm. tannlækna
flutti erindi. um þennan heilsu
farsþátt, á ráöstefnu um heil-
brigöismál, á fyrri helmingi
liöins árs. Aöalráö hans var
flúorblöndun vatnsins, sem viö
drekkum, notum i mat, og er
aöalinnihald öls og gosdrykkja.
Ég skrifaöi strax grein, og
lagöi fyrir hann spurningar,
sem ég óskaöi svars viö. Ekkert
svar. Ég skrifaöi nýja grein meö
sömu spurningum, sem birt var
i Dagblaðinu 12 des.,og óskaöi
svara. En ekkert svar.
Af öllu ofangreindu má
öllum ljóst véra, aö það er ekki út
i bláinn aö óska upplýsinga. Ég
leyfi mér þvi aö beina
spurningum til yfirlæknisins, og
vænti svars:
Spurningar
1. Var flúorblöndun vatns hafin
aö geröum tilraunum gegn
tannátu?
2. Haföi gildi þess, eöa hugsanleg
skaösemi, gegn öörum sjúk-
dómum, veriö rannsakaö?
3. Hvaö hefur reynslan sannaö
um gildi þess eöa skaösemi
gegn öörum sjúkdómum?
4. Hefur natrfumflúor sama gildi
og náttúrlegur flúor? Eöa hver
er munurinn?
5. Er flúor óskaölegur
hvers konar sjúklingum?
6. Er flúor heils us amlegur
þunguöum konum?
7. Hvers vegna banna ýmsar
þjóöir flúorblöndun vatns?
8. Hve margar borgir Banda-
rikjanna hafa horfiö frá flúor-
blöndun, og hvers vegna?
9. Er flúor nauösynlegur góöri
tannheilsu?
10. Aö hvaöa leyti er flúor betri
en kalk og fosfór?
11. Vinna þau efni, er tann-
skemmdum valda, ekki viöar
tjón en í tönnum? Sé svo, bætir
flúor þá þaö?
12. Var ekki flúorblandaö vatn
dæmt heils us kaölegt, af
dómstól i Bandarikjunum?
13. Hefur læknas a mbandiö
ameriska -AMA- mælt meö
Guðrún Helgadóttir
um kreditkortafyrirtæki:
Eru þau háð
eftirliti?
Guörún Helgadóttir hefur lagt
fram fyrirspurn á Alþingi i
þremur liöum til viöskiptaráö-
herra um lánakortastarfsemi.
Fyrirspurnin er svohljóö-
andi:
1. Þarf aö leita leyfis stjórn-
valda til stofnunar lánakortafyr-
irtækis hér á landi?
„Nú er búiö aö reka á eftir
menntamálaráöherra I 2 mánuöi
aö veita prófessorsembætti I al-
mennri sagnfræöi og aö vfsa
málinu aftur til heimspekideild-
ar er upphafiö aö kalda striöinu.
Þetta er innarás Vilmundar i Af-
ganistan,” sagöi Björn Þor-
steinsson prófessor og formaö-
ur dómnendar um hæfni um-
sækjenda um þessa stööu.
1 dómenfndinni sátu auk
Björns Siguröur Lindal prófess-
or i lögum og sagnfræöingur og
Heimir Þorleifssorl sagnfræö-
ingur. Skilaöi nefndin tveimur á-
litum. Björn Þorsteinsson skil-
aöi minnihlutaáliti og en þeir Sig-
uröur og Heimir meirihlutaáliti.
Umsækjendur um embættiö
voru þeir Sveinbjörn Rafnsson,
Ingi Sigurösson og Þór White-
head. Meiri hluti dómnefndar
taldi alia umsækjendur hæfa en
minnihlutinn einungis Sveinbjörn
Rafnsson. A grundvelli þessa
voru greidd atkvæöi f heimspeki-
deild og fékk Sveinbjörn langflest
atkvæöi.
Vilmundur Gylfason mennta-
málaráöherra sagöi f samtali
viö Þjóöviljann í gær aö hann
heföi i síðustu viku skrifaö heim-
2. Eru sllk fyrirtæki háö eftir-
liti, t.d. samsvarandi bankaeft-
irliti?
3. Ef slik lánastarfsemi er ó-
háö lögum, hyggst þá viöskipta-
ráöuneytiö beita sér fyrir laga-
setningu sem tekur til slikrar
starfsemi og tryggir eftirlit meö
henni?
spekideild bréf og óskaö nánari
skýringa vegna mismunandi
dómnefndarálita. „Þetta er svo
viökvæmt embætti aö ekki á aö
flana aö neinu”, sagöi Vilmund-
ur. „Ég bendi á aö dómnefnd á
eftir aö skila áliti um annaö pró-
fessorsembætti I sagnfræöi og
tel ég eölilegast aö þessar tvær
embættisveitingar veröa veittar
meö hliðsjón hvor af annárri.
Ég vil lika benda á aö þeir sem
greiöa atkvæöi i heimspekideild
eru af mjög ólikum sviöum og hef
ég ýmislegt aö athuga viö þaö.”
Vilmundur var spurður aö þvi
hvort hann teldi ekki málsmeö-
ferö óvenjulega af hans hálfu.en
hann taldi aö svo ætti ekki aö
vera. Vanda þyrfti vel þetta
verk.
Björn Þorsteinsson taldi hins
vegar ab um einsdæmi væri aö
ræöa.
Þess skal aö lokum getiö aö
Þórhallur Vilmundarson, móö-
urbróðir menntamálaráöherra,
og Þorsteinn, bróöir hans, eru
báöir kennarar I heimspekideild
og telja sumir aö þeir kunni aö
hafa haft áhrif á geröir ráöherr-
ans.
— GFr.
flúorblöndun vatns?
14. Hvers vegna kaupir for-
göngumaður flúorblöndunar,
dr. Cox, flúorsnautt vatn, i
staö þess að drekka hið
„heilsusamlega” flúorvatn,
sem hann berst fyrir handa
öðrum?
15. Engum hefur tekist að
sanna.að flúorblandað vatn sé
skaðlaust 20.000.00 dollarar
biða þvi enn
16. t Japan hafa 6000 börnum
vcrið dæmdar skaðabætur
vegna heilsutjóns af flúor-
blönduðu vatni. Vitnar það um
þaö öryggi, sem predikaö er?
Yfirskólatann-
læknir svarar
Grein Marteins Skaftfells kom
fyrir nokkru i Alþýöublaöinu.
Stefán Finnbogason yfirskóla-
tannlæknir hefur svarað
nokkrum atriöum hennar og
gefur einnig fyrirheit um aö
fleiri spurningum veröi reynt að
svara á næstunni. „Viö tann-
læknar”, segir þar, „höfum til
þessa ekki staöiö okkur nógu vei
i uplýsingastarfsemi um varnir
gegn tannskemmdum og nytsemi
flúors i þvi sambandi og stendur
það væntanlega til bóta”.
Um samband milli flúorsog
krabbameins segir Stefán Finn-
bogason á þessa leiö:
„Marteinn M. Skaftfells
skorar á mig I Alþýöublaöinu þ.
22. jan. aö rökstyöja þá staö-
hæfingu aö fullyröingin um
samband milli flúors og krabba-
meins sé byggt á falskri
rannsókn.
Mér er bæöi ljúft og skilt aö
skýra frá þvi, sem ég veit um
þaö mál.
Rannsókn sú, sem visaö er til,
var gerö af tveimur ameriskum
lifefnafræöingum, Dean Burk og
John Yiamouyiannis.
Þeir báru saman dauðsföll af
völdum krabbameins og flúor-
innihald i drykkjar vatni I
borgum i Bandarikjum N-
Ameriku og fengu mjög hroll-
vekjandi niðurstööu , sem
oröuö var á þá leiö að flúorbæt-
ing drykkjarvatns væri opinbert
fjöldamorö.
Rannsókn þessi var vandlega
endurskoöuö hjá visindastofn-
unum og kom þá i ljós, aö
félagarnir höföu ekki tekiö með
þætti, sem vitað var aö heföu
áhrif á dánartölu af völdum
krabbameins. Þættir eins og
aldur, kyn, kynþáttur, þjóð-
félagsstaða, atvinna komu
hvergi fyrir i þeirra rannsókn.
Þegar tillit hafði veriö tekið til
þessara þátta, varð niðurstaöa
rannsóknarinnar allt önnur, eöa
sú aö ekkert samband var milii
dánartölu af völdum krabba-
meins og flúorinnihalds
drykkjarvatns.
Þessir „viökunnu visinda-
menn” voru þannig uppvisir aö
þviaö velja tölur I sina rannsókn
eftir þvi hvernig þær hentuöu
þeirra fyrirfram ákveönu niöur-
stööu.
Nú mætti ætla aö þar meö
hefði veriö bundinn endi á
„visindaafrek” þeirra Burk og
Yiamouyiannis, en sú varö ekki
raunin á.
Meö miklum auglýsingum og
ósvifnum málflutningi hefir þeim
tekist aö hræöa fólk til fylgis viö
þá.
M.a fengu þeir því framgengt
aö frumvarp um flúorbætingu
drykkjarvatns i Hollandi var
stöðvaö i þinginu þar i landi.
Burk og Yiamouyiannis starfa i
nánum tengslum viö félagsskap i
Bandarikjunum sem nefnir sig
„National Health Federation”.
Stefna þessa félagsskapar er aö
koma á markaö óprófuöum
lyfjum undir yfirskini valfrelsis
á heilsufarssviöi. Og i skjóli
þess hafa þrifist ýmiskonar
skottulæknar.
Aöstandendur þessa félags-
skapar hafa oftar en einu sinni
orðiö uppvisir að þvi aö selja
gagnlaus „undralyf” og
„lækningatæki” og hlotiö dóma
fyrir.
Eitt undralyfiö (Lactrile) átti
aö lækna og eöa koma i veg fyrir
krabbamein og var þaö auglýst
þegar Burk og Yiamouyiannis-
skýrslan var birt.
Þaö er þvi ástæöa til þess aö
vara fólk viö þeim boöskap og
varningi sem kemur frá
National Health Federation
(NHF) og aöstandendum þess.
Athugasemd
vegna yfirlýsingar
Úlfars Þormóðssonar
Ég varö ekki litiö hissa, er ég
las i Þjóöviljanum s.l. miöviku-
dag yfirlýsingu undirritaða af
Olfari Þormóössyni, kosninga-
stjóra I desemberkosningunum
1979.
Tilefni yfirlýsingar Ulfars
voru ummæli, sem höfö voru
eftir mér i stuttu viötali Þjóövilj-
ans viö mig um nokkra þætti i
starfi og stööu Alþýöubanda-
lagsins i Reykjavik (ABR) um
þessar mundir. Vitnar Úlfar til
eftirfarandi oröa viötalsins, „aö
fjárhagur félagsins væri erfiöur
um þessar mundir og stafar þaö
einkum af kosningunum. Margir
félagsmenn lögöu fram fé i kosn-
ingasjóöinn, en enn vantar svo-
litiö á aö endar nái saman.”
Fullyröir tJlfar aö þarna mæli ég
gegn betri vitund.
Ég hélt fyrst, að hér væri um
einhvers konar gamansemi af
hálfu Úlfars aö ræöa, en þegar
ég siðar náöi tali af honum,
komst ég aö raun um, aö nokkur
alvara fylgdi.
Tjáöi hann mér, aö hann hafi
vegna ummæla minna oröiö fyrir
áreitni i formi fyrirspurna um
þaö, hvort fjármálarekstur
desemberkosninganna heföi far-
iö úr böndunum hjá ABR, og þvi
neyðst til að gera hreint fyrir
sinum dyrum.
Þó aö hann hafi nú i fljótræöi
gert þaö meö þeim hætti, aö gefiö
gæti ranga mynd af áhrifum
kosninganna á fjárhag ABR, hef
ég veriö mjög á báöum áttum,
hvortrétt væriaðefna til frekari
blaöaskrifa I þessu tilefni, þar eö
flestir þeir félagar sem um
þessi mál hafa fjallað i sinum
trúnaöarstörfum á vegum
félagsins, vita nákvæmlega
hvernig i málinu liggur.
Til þess þó aö foröa frekari
ruglingi en oröinn er og ekki sist
til aö hindra, aö ómaklega falli
nokkur blettur á hetjulega
framgöngu úlfars Þormóðsson-
ar i kosningastarfinu, vii ég hér
meö gera eftirfarandi athuga-
semd:
Úlfar Þormóösson haföi meö
höndum starf kosningastjóra
ABR i desemberkosningunum
1979 og veitti forstööu kosninga-
skrifstofu félagsins I Skipholti
meö alkunnri atorku og ró'gg-
semi. Haföi hann þar m.a. á
hendi umsjón meö söfnun I kosn-
ingasjóö og stjórnaöi öllum
útgjöldum skrifstofunnar. Þenn-
an þátt leysti hann af hendi meö
sömu prýöi og aöra. Hann skilaöi
af sér kosningas jóönum i vikunni
eftir kosningar, eins og hann
segir réttilega, með nokkrum
afgangi umfram ógreidda reikn-
inga kosningaskrifstofunnar.
Utan viö fjárhald kosninga-
skrifstofunnar haföi veriö hald-
iö, á hendi gjaldkera ABR, hluta
launakostnaöar, þ.e. launum
þess starfsmanns félagsins,
sem alfariö vann á kosninga-
skrifstofunni meöan hún var
opin, svo og einnig mestum hluta
þess kostnaöar vegna kosn-
inganna, sem féll á skrifstofu
félagsins aö Grettisgötu 3, en
þar var m.a. miöstöö starfs
vegna vinnustaðafunda.
Aö þessum liöum töldum meö
til gjalda var kosningas jóöurinn
ekki oröinn nægilega öflugur á
þessum tima til aö endar næöu
saman.
Nokkuö var um þaö, aö loforð
og góö orö um framlög i sjóöinn
sföar væru skráö á kosninga-
skrifstofunni, og hefur aö undan-
förnu veriö unniö aö þvi aö
gangast eftir þeim. Takist þar
eins og vonir standa til, ætti
dæmiö aö ganga upp en fyrr ekki.
Þá er þess loks aö geta, aö
stór hluti framlaga félaga og
stuöningsmanna i kosningasjóö
var i formi vixla, sem margir
eiga alllangt i gjalddaga og þvi
ekki ennþá komnir aö notum I
lausafjárstööu félagsins. Eins
og viö mátti búast hefur hin
mikla skattlagning á félagana i
kosningasjóöinn komiö nokkuö
niöur á annarri fjáröflun félags-
ins um þessar mundir.
Ég vil nota tækifæriö til aö
þakka enn einu sinni f.h. ABR
þeim mörgu félögum og stuön-
ingsmönnum, sem lögöu fram
riflegar upphæöir til kosninga-
sjóösins. Sú fórnarlund, sem þar
kom fram, er eina tryggingin
fyrir þvi, aö félagiö komist
klakklaust frá þeim fjárhags-
vanda, sem af kosningunum
leiddi.
Vona ég, aö framangreindar
skýringar nægi til aö varpa réttu
ljós i á núver andi s tööu kos ninga-
sjóös og félagssjóös ABR,
Reikningar félagsins veröa aö
sjálfsögöu öllum félögum opnir.
Visa ég til þeirra og mun ekki
standa aö frekari blaöaskrifum
um þetti mál.
Reykjavik, 26. janúar 1980.
Guðmundur Magnússon
formaður ABR
„Innrás Vilmundar
í Afganistan”
segir Björn Þorsteinsson prófessor um
þá ákvörðun menntamálaráðherra
að visa afgreiðslu heimspekideildar um
prófessorsembætti til baka