Þjóðviljinn - 14.05.1988, Blaðsíða 4

LEIÐARI
ÞINGLOKALYNDI
Ótti og eymd
Þinglausnir á miðvikudag, - gialdeyrisdeildum lokað og gengisfell-
ing boðuð á fimmtudag.
Stjórnarandstæðingar á alþingi töldu að þinginu bæri að starfa
áfram frammá sumarið til að taka fyrir efnahagsmálin, og buðu stutt
þinghlé til að gefa olnbogarými við undirbúning aðgerða. En þessu
var hafnað. Þingið skyldi heim strax.
Menn vissu áður ástæðu þess ofurkapps sem lögð var á að kippa
löggjafanum úr sambandi, -að nú átti loksins að berja saman efna-
hagsráðstafanir, einum fjórum mánuðum eftir að formaður eins
stjórnarflokkanna hrópaði Eldur, eldur.
Menn vissu líka að ríkisstjórnin átti langt í land að ná saman um
aðgerðir og að þar var tæplega farið að hugsa, einsog best sést á
ágreiningnum nú. Þessvegna gerðu bæði forystumenn í stjórninni og
flestir athugendur ráð fyrir aðgerðum í fyrsta lagi eftir hvítasunnu, og
margir töldu að stjórnin mundi ekki Ijúka sér af fyrren eftir mánaða-
mót.
Þegar ríkisstjórnin neyðist til að stöðva gjaldeyrisviðskipti daginn
eftir þinglausnir er hún í raun að bregðast við vantrausti á sjálfa sig.
Viðbrögð gjaldeyriskaupenda undanfarna daga lýsa vantrú á efna-
hagsstefnuna og sú vantrú varð á nokkrum dægrum til þess að
ríkisstjórnin missti öll tök, Seðlabankinn heimtaði ákvörðun, og for-
sætisráðherra varð að hlýða. Ekki liðinn sólarhringur frá þing-
lausnum, einn af formönnum stjórnarflokkanna af landi og annar á
hraðleið utan.
Það er merkilegt, -og að sínu leyti sérkennilegt fyrir ríkisstjórn
Þorsteins Pálssonar-, að það voru ekki forystumenn í sjávarútvegi
sem að lokum kölluðu fram gengisfellingu. Það voru gjaldeyris-
kaupendur, þar á meðal spákaupmenn ýmislegir, sem sögðu ríkis-
stjórninni fyrir verkum. Staða útflutningsatvinnuveganna var ekki
skelfingarvaldurinn. Það voru höndlararnir í bönkunum sem sköpuðu
óttann og eymdina í ráðuneytunum á uppstigningardaginn.
Þegar séð var að hverju stefndi á síðustu dögum þingsins lögðu
Alþýðubandalagsmenn þar fram tillögu um að séð yrði til þess að
kaupmáttur almennra umsaminna launa skertist ekki við efnahags-
aðgerðir í sumar. Þær grunsemdir sem þessi tillöguflutningur lýsir er
augljóslega ekki útí hött.
Vikapiltar ríkisstjórnarinnar í fjölmiðlum velja það orðalag að „af-
leiðingar gengisfellingar verði ekki látnar koma fram í hækkun launa“
einsog Heimdellingurinn á fréttastofu Sjónvarpsins sagði, eða að
„nauðsynlegt verði að takmarka áhrif gengisfellingar á hækkanir
launa við rauðu strikin" einsog stendur í Tímanum. Þorsteinn Pálsson
er sjálfur miklu opinskárri og talar um „kjararýmun" sem lögmáls-
bundinn fylgifisk gengisfellingar.
Sami Þorsteinn hefur góð orð um hliðarráðstafanir til að forða
hinum allra verst settu frá því að deyja úr hungri og er út af fyrir sig
lofsvert að ráðherrann skuli láta svo lítið á jafnstórum stundum að
hugsa kristilega til hinna smæstu bræðra.
Það væri hinsvegar undarlegt skapleysi hjá launafólki og forystu-
mönnum þess ef áformunum um kjaraskerðingu yfir línuna verður
ekki bæði mótmælt og andæft af krafti, nú þegar rétt er að Ijúka langri
samningalotu sem hefur einkennst af almennri reiði og gremju, víð-
tækri virkni og víðtækri þátttöku, óvenju einbeittum kröfum um að
hráskinnaleikurinn í kjaramálum verði stöðvaður.
Splunkuný staða í París
Eftir að Frangois Mitterrand vann forsetakosningarnar árið 1981
var hent að því gaman hér heima að A-flokkarnir fóru í hár saman um
eignarréttinn á Mitterrand og glæstum sigri sósíalista. Þetta var af-
skaplega grunnskreiður metingur, - munurinn á frönskum
stjórnmálum og íslenskum olli því að hvorirtveggju höfðu réttfyrirsér,
og þó hvorugur.
Frönskum stjórnmálaskýrendum þætti það sjálfsagt dæmigert fyrir
hinn pólitíska ref í forsetastóli Frakklands, að viðbrögð sjö árum síðar
á íslandi eru þannig að enn metast menn um Mitterrand, en nú
Sjálfstæðismenn og Framsóknarmenn. Hinir fyrrnefndu telja það sér
til tekna í leiðurum Mogga og DV að forsetinn er sýnu Natóhollari en
fyrirrennarar hans, en Tíminn talar um úrslitin sem „sigur miðju-
manna", og er það eitt óljóst hvor hefur sótt um inngöngu í Framsókn,
Mitterrand eða Le Pen.
íslenskir vinstrimenn fagna endurkjöri sósíalistans Mitterrands,
eins af merkustu stjórnmálamönnum okkar tíma. Sigur hans getur
skipt verulegu máli um þróun afvopnunarmála, samskipta norðurs og
suðurs, alþjóðlegrar mannréttindabaráttu og menningarlegrar sókn-
ar gegn forheimskun og flatneskju, svo fátt eitt sé nefnt.
Sigur Mitterrands og sú nýja staða sem upp er komin í frönskum
stjórnmálum hefur einnig leitt til þess að í stól forsætisráðherra er
sestur Michel Rocard, sem hér hefur verið kynntur á mjög
grunnfærinn hátt sem „hægri“-krati. Rocard hefur undanfarin ár sett
fram ýmsar nýjar hugmyndir um landstjórn sósíalista, og það verður
lærdómsríkt fyrir evrópska vinstrimenn að fylgjast með samfélags-
þróun í Frakklandi næstu árin. -m
Já' Það er rétt hjá þér
iörleifur minn að kveðja
ökKur stelpurnar líka. ^
þJOÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Mörður Árnason, óttar Proppé.
Fróttastjórl: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hjörleifur
Sveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður Júlíusdóttir,
Magnús H. Gíslason, Lilja Gunnarsdóttir, Ólafur Gíslason, Ragnar
Karlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.), Sævar
Guðbjörnsson, Tómas Tómasson, Þorfinnur ómarsson (íþr.).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: EinarÓlason, SigurðurMarHalldórsson.
Útlitsteiknarar: GarðarSigvaldason, Margrét Magnúsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrlfstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglyslngastjóri: Sigriður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglysingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Olga Clausen, Unnur
Ágústsdóttir.
Símavarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bilstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Utbreiðslu-og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiösla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 60 kr.
Helgarblöð: 70 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 700 kr.
4 SÍÐA — WÓÐVILJINN Laugardagur 14. maí 1988