Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.2000, Page 25

LAUGARDAGUR 7. OKTÓBER 2000
DV
25
Helgarblað
Tár í
myrkri
- er hollt að gráta í bíó? Hvernig
bragðast tárvott popp?
Það er ekki talið karlmannlegt að
gráta. Konur gráta oft af litlu tilefhi
við jarðarfarir, í kvikmyndahúsum og
á réttum stað í tíðahringnum en vér
karlmenn bítum fast á jaxlinn og hrín-
um ekki fyrr en í fúlla hnefana. Kvik-
myndahús eru einn þeirra staða þar
sem fullorðið fólk gefur oft tilfmning-
um sínum lausan tauminn og vatnar
músum af einskærri samúð með
harmi söguhetjanna á hvíta tjaldinu.
Þetta staðfestir hve kvikmyndin er öfl-
ugur miðill og auk þess má segja að í
rökkri eða myrkri bíósalarins séu
kjöraðstæður til þess leyfa tárunum að
renna.
Er þetta „vasaklútamynd?"
Sumar myndir eru taldar meira
gráthvetjandi en aðrar og eru stundum
kallaðar „vasaklútamyndir" af nokk-
urri litilsvirðingu. Á engilsaxnesku
eru slíkar myndir kallaðar „tear-
jerkers" sem myndi útleggjast táratott
á lauslegri íslensku. Það fer auðvitað
eftir smekk og tíðaranda hvaða kvik-
myndir hafa komið flestum til að gráta
en um þessar mundir er verið að sýna
kvikmyndina Dancer in the Dark eftir
Lars von Trier með söngkonunni
Björk Guðmrmdsdóttir í aðalhlutverki.
Mjög margir gagnrýnendur hafa séð
ástæðu til þess að vara áhorfendur við
því að lokaatriði myndarinnar sé með
afbrigðum sorglegt og engir nema
harðsvíruð iUmenni og tillfmninga-
lausar druslm’ geti setið þurrum
hvörmum undir því.
í samtali við Mbl nýlega lýsti Björk
fjálglega kvölum sínum við gerð mynd-
arinnar og hve mikið hún hefði grátið
við gerð hennar. Það er því ljóst að von
Trier hefúr að stórum hluta tekist ætl-
unarverk sitt hafl hann ætlað að græta
sem flesta sem koma við sögu.
Tárvott poppkorn
Það er óneitanlega sérstæð tiiflnn-
ing að sitja í myrkvuðum kvikmynda-
sal þegar melódrcunatískt hámark
nálgast og heyra nokkra tugi eða
hundruð samborgara sinna sjúga
hraustlega upp í neflð í einum kór sem
er blandinn snökti. Beinlínis hávær og
stjómlaus grátur eða ekki heyrist
sjaldan eða aldrei í kvikmyndahúsum
en það er auðvelt að ímynda sér sölt
tárin drjúpa hljóðlaust ofan í popp-
komið og mynda lágværan klið. Tár-
vott poppkom er ekki góður matur og
enn síður ef hor kemst í pokann.
Sá sem þetta ritar sat eitt sinn fyrir
mörgum árum á forsýningu átakan-
legrar tyrkneskrar kvikmyndar ásamt
tveimur karlkyns gagnrýnendum. Við
slíkar aðstæður hendir á tíðum að
menn taka tal saman að lokinni sýn-
ingu. Því var ekki til að dreifa að þessu
sinni. Við drógum allir hettur á höfuð
okkar og skunduðum út í myrkrið að
lokinni sýningu. Sennilega hefur eng-
inn okkar kunnað við að standa rauð-
eygður með társtokknar kinnar og
spjalla um tyrkneska kvikmyndagerð.
Grátið með Greystoke
Eins og áður sagði er frekar fátítt að
bíógestir missi sig á flot í táraflóð en
móðir ungrar samstarfskonu minnar
fór með hana 12 ára gamla á kvik-
myndina Greystoke sem fjallar um
hinn unga Tarsan. Unga stúlkan
hreifst svo með að undir lok myndar-
innar brast hún í svo háværan og
stjómlausan grát að móðir hennar
fékk ekkert við ráðið og leið mikla önn
fyrir dóttur sína. Þær mæðgur fóru
ekki saman á bíó lengi á eftir.
Hollt að giáta
„Það er f sjálfú sér hollt að gráta.
Fyrir fólk í sorg er það beinlínis nauð-
synlegt. Ef kvikmyndir eru það góðar
og við lifúm okkur svo inn í söguna að
við fáum ekki tára bundist þá er sjálf-
sagt að leyfa sér það en mörgum finnst
svolítið óþægilegt að gráta mikið í bíó.
Þetta er á almannafæri þó það sé
myrkur og ljósin eru kveikt að lokum.
Flestir vilja gráta í einrúmi sem er
mjög eðlilegt," sagði Álfheiður Stein-
þórsdóttir sálfræðingur í samtali við
DV.
„Það að gráta losar um vanliðan og
spennu og það er góður eiginleiki að
flnna svo til með öðrum að manni
vökni um augu.“
Nokkrar pottþéttar“
vasaklútamyndir"
Það er auðvitað huglægt mat og háð
aðstæðum hvað okkur finnst sorglegt
og hvað ekki. Hvar er best að finna
lista yfir sorglegustu myndir allra
tima? Auðvitað á Netinu. Eftir að hafa
skoðað lista á ýmsum spjallrásum um
kvikmyndir varð þetta niðurstaðan:
Nokkrar öruggar vasaklútamyndir:
Lorenzo’s Oil.
Elephant Man
Sophie’s Choice
An Affair to Remember
Sleepless in Seattle
Life Is Beutiful
Terms of Endearment
Lion King
Steel Magnolia’s
Love Story
Titanic
Gone with the Wind
Schindler’s List
Með þennan lista í vasanum og box
af vasaklútum við hendina er hægt að
búa sjáifum sér og öðrum hugljúfa en
társtokkna kvöldstund.
-PÁÁ
Dancer in the Dark eftir Lars von Trier er sýnd í Reykjavík um þessar mundir
Margir gagnrýnendur segja aö hann beinlínis neyöi áhorfendur til tára í
ofursorglegum endi myndarinnar. Björk Guömundsdóttir, sem lék aöal-
hlutverkiö, segist hafa grátiö mikiö viö gerö myndarinnar.
Kvikmyndir sem græta áhorfendur eru kallaða vasaklútamyndir
Þaö er hollt aö gráta aö sögn sálfræöinga og viö ættum aö leyfa okkur þaö þó viö séum næstum á almannafæri.
Hér erum við
Helgina 14 &. 15 október í íslenska
kvikmyndaverinu Fossaleyni 19-21
Opiðfrá 10:00 til 18:00
undanúrslit hefjast um 16:00
Aðgangseyrir:
Fullorðnir: 500.-
eldríborgarar og börn 12 ára og
yngri: 300,-
Dómarar:
Sabrine Paquin frá Trakkiandi
Ruth Kulinel frá Austurríki
l.oredana Fanelli frá italfu