Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1975, Blaðsíða 7
sogast í gegnum vegg meltingarfæra skepnunnar. Hann er
venjulega mældur í hundraðshlutum af lífrænu efni eða
þurrefni fóðursins.
Til dæmis má hugsa sér, að kýr eti 11 kg af heyi, þar af
eru 10 kg þurrefni. Þurrefni í saur mælist 4 kg. Þá er melt-
anleiki heysins: (10—4)/10x100=60%.
Almennt gildir formúlan:
% meltanleiki = kg fóður—kg saur / kg fóður x 100.
Það hefur sýnt sig1, að tölur yfir meltanleika má nota til
að áætla þá fóðurorku, sem nýtist í skepnunni. Meltanleiki
fóðurs, hvort sem hann er mældur í skepnunni sjálfri eða
með efnafræðilegum aðferðum, ætti því að gefa góða vís-
bendingu um raunverulegt næringargildi heyfóðurs.
I). Mælingar á meltanleika, gerðar á skepnunni sjálfri; in
vivo aðferðir.
Allar tilraunir gerðar á lifandi dýrum, eru dýrar og tíma-
frekar. Tvær til þrjár skepnur í þrjár vikur þarf til að prófa
hvert fóðursýni. Saur þarf að safna, og gera verður ýmsar
athuganir á fóðri og saur hverrar skepnu. Óhagkvæmni
slíkra tilrauna varð til þess, að fundnar voru upp aðferðir
til að áætla meltanleika fóðurs með hreinum efnagrein-
ingum.
E. Efnasamsetning heyfóðurs notuð til áœtlunar á meltan-
leika.
Fyrst þarf að finna sambandið milli meltanleika heyfóðurs,
eins og hann mælist í tilraunum gerðum á skepnum, og
efnasamsetningar sama fóðurs. Þetta samband má síðan nota
til að áætla meltanleika annarra heysýna.
Melting heyfóðurs í jórturdýrum er afar flókið fyrirbæri,
en lengi vel var reynt að áætla meltanleika sýnis út frá efna-
greiningu þess í tréni, prótein, fitu og köfnunarefnislaus
auðleyst efni með Weende aðferðinni.
9