Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1945, Page 69

LANDSBÓKASAFNIÐ
69
Hannes Hafstein
Bókbandsvinnu allri hafði mjög farið fram í Reykjavík á þessu tímabili. Þessa
naut landsbókasafnið, og var nú enginn hörgull á að fá bundnar prentaðar bækur.
Handrit safnsins batt lengstum inn sami maður, Jón bókbindari Thorsteinsson í
Grímsstaðaholti við Reykjavík. En er hann gerðist aldurhnig-
inn, varð sú nýlunda, að stjórn safnsins fekk efnilegan mann,
Runólf bókbindara Guðjónsson, til þess að fara utan til Kaup-
mannahafnar og útvegaði honum farareyri nokkurn. Var þetta
1907, og skyldi hann nema allt, sem lyti að góðri varðveizlu
handrita (nota gagnsæjan pappír til álímingar o. s. frv.) Run-
ólfur var rúma þrjá mánuði í Kaupmannahöfn, lengstan tíma
í bókbandsstofu ríkisskjalasafns Dana. En er hann var aftur
kominn til landsins, tók hann við öllu bókbandi safnsins og for-
stöðu bókbandsstofu þess (og þjóðskjalasafns), þegar hið nýja
hús var komið upp, enda er slík stofa í húsinu sjálfu. Veitti
hann henni forstöðu til æviloka (1942) af mikilli iðjusemi og
árvekni. Eftir það tók við forstöðu bókbandsstofunnar sonur
hans, Guðjón, en hann hafði lengi starfað hjá föður sínum og tvívegis verið í Kaup-
mannahöfn og fullkomnað sig í bókbandi og öðru, er að því laut, einkum gyllingu bóka.
í lok ársins 1908 var fastasjóður bókasafnsins 8300 kr. Á lestrarsal þess hafði það
ár (frá jan. til sept.) verið léð 5268 bindi handa 2069 notöndum, en út úr safninu
voru léð 2187 bindi handa 262 mönnum. Um leið og landsbókasafnið var flutt, voru
söfn prestaskólans og læknaskólans að mestu lögð til þess, en
kennurum skólanna áskilin nokkur réttindi um fram aðra.
Safnahúsið var vígt 28. marz 1909, enda
var landsbókasafnið ekki nothæft fyrr en
um það bil. í því eru tveir lestrarsalir, annar stór ætlaður
landsbókasafni, hinn minni handa gestum þjóðskjalasafns.
Hillulengd í því rúmi, sem ætlað er landsbókasafni, nemur
3800 álnum, þ. e. nálægt 95000 bindum, ef ætlaður er tæplega
þumlungur hvert bindi. í þessu atriði var hin mesta yfirsjón,
hve bókageymslurúmið var lítið, og hefir rúmleysið fyrir löngu
leitt til vandræða, sem fara má nærri um af bókaeign safnsins
nú, nál. 157000 bindum prentaðra bóka, auk handrita (um
9300 bindi). Er þar ekki annað fyrir hendi en að flytja úr
húsinu önnur söfn eða taka til þeirra ráða, sem síðar mun vikið að. Húsið sjálft er
að vísu frá almennu sjónarmiði mjög ásjálegt bæði hið innra og ytra (að fráskildu
klístri því, sem annað veifið er borið á það að utan, en rignir jafnan bráðlega af,
svo að það er að jafnaði dröfnótt að utanverðu).* í minjaskyni eru á hliðar þess og
* Eftir að þetta var ritað, hefir húsið verið málað vel að után og nú til frambúðar.
í safnahúsinu nýja
Runóljur Guðjónsson