Helgarpósturinn - 03.08.1995, Blaðsíða 4

4
HYAÐ EKKIMÁ
AISLANDI
Ég var beðinn sem
skattgreiðandi, útlending-
ur, álslandi að gefa út
stutta yfirlýsingu um Is-
land.
Hér kemur hún, og ég
ráðlegg veikgeðja fólki
eða áhrifagjörnum börn-
um að fletta strax.
Islendingar eyða líklega
einum þriðja hluta lífsins í
að býsnast yfir mannrétt-
indamálum, en það ein-
skorðast við erlenda
grundu um mannréttinda-
mál. Hér heima fyrir gegn-
ir allt öðru máli.
Langar þig að fá smá
útrás fyrir skammdegis-
þunglyndið í borginni?
...Því miður það er bann-
að.
Smá fjárhættuspil?
...Bannað.
Ertu rauðeygður og súr
og gætir hugsað þér að
lina þjáningarnar með
nokkrum augndropum?
...Sorry, það er líka bann-
að.
Þú ert sautján ára og
langar í bjór ...en eins og
flest annað er það bann-
að.
Og þegar þú, 18 ára
gamall/gömul ákveður að
ganga í það heilaga færðu
ekki einu sinni að kaupa
kampavínsflösku til þess
að skála við tengdó í
brúðkaupinu.
Fóstureyðing? Ekkert
mál.
Bílakaup? Gjörðu svo
vel.
Kaupa íbúð til þess að
þú getir eytt því sem eftir
er lífsins í að borga af
henni?
Skelltu þér á það. En að
fá sér aðeins neðan í því
— ekki séns- BANNAÐ!
GARY GUNNING
ÍSLAND ER SKRIFAÐ AF
HÓPI FÓLKS SEM A RÆTUR
SlNAR AÐ REKJA TIL ÚT-
LANDA EN HEFUR AÐSETUR
Á ISLANDI.
Svavar Gestsson alþingismaður fékk
flutt húsbréfalán á milli fasteigna þó
að allir segi að það sé ekki hægt.
Fasteignasalar koma af fjöllum en
forstjóri Húsnæðisstofnunar segir
þetta aðeins breytingu á starfsregl-
um
Heimili Svavars Gestssonar
að Ártúnsbletti II. Fyrir
tveimur og hálfu ári flutti
Svavar veðréttinn vegna 3,2
milljóna króna húsbréfaláns
af fasteign sem hann átti
áður yfir á þetta hús, sem er
þinglýst eign konu hans,
Guðrúnar Agústsdóttur.
Svavar Gestsson alþingismaður
flutti í desember árið 1992 veð-
rétt vegna 3,2 milljóna króna
húsbréfaláns frá Húsnæðisstofn-
un ríkisins af fasteigninni Jöldu-
gróf 10, þar sem hann bjó áður,
yfir á hús konu sinnar, Guðrúnar
Ágústsdóttur, að Ártúnsbletti II.
Þetta gengur þvert á starfsreglur
Húsnæðisstofnunar, sem gilt
hafa um áratuga skeið. Þar er al-
menna reglan sú að ekki megi
færa veð vegna húsnæðislána á
milli fasteigna heldur skuli þau
fylgja þeirri fasteign, sem þau
voru veitt fyrir í upphafi, eins og
fasteignakaupendum er kunn-
ugt. Samkvæmt upplýsingum frá
Sigurði E. Guðmundssyni, fram-
kvæmdastjóra Húsnæðisstofn-
unar ríkisins, er þó hvergi að
finna lagabókstaf, sem meinar
mönnum almennt að flytja lán
með sér frá einni fasteign til ann-
arrar.
„Reglan er auðvitað sú að þeg-
ar fólk kaupir sér íbúð, þá sækir
væntanlegur kaupandi um að
taka yfir það húsnæðislán sem
hvílir á henni og veðið helst þá í
þessari sömu íbúð. Það er hins
vegar ekkert í lögum sem bannar
slíkt, þetta er einfaldlega starfs-
regla hér á stofnuninni, sem hef-
ur haldist óbreytt um áratuga
skeið af góðum og gildum ástæð-
um. Stofnunin hefði hreinlega
aldrei ráðið við það álag sem því
fylgdi, að flytja lán á milli íbúða í
hvert sinn sem fólk skiptir um
húsnæði. Slíkt var einfaldlega
ekki framkvæmanlegt og er það
ekki í dag heldur. Og þó að þetta
sé hvergi tekið sérstaklega fram,
þá er þessi starfsregla í sam-
ræmi við túlkun mína á lögunum
í heild sinni.“
ORFAAR UIUDAIUÞAG-
UR
Sigurður segir það næsta fátítt
að undanþágur séu veittar frá
þessari reglu. „Það gerist afar
sjaldan, en ef grannt er leitað má
finna örfá dæmi um þetta. Það
hefur áreiðanlega ekki liðið svo
ár, síðan ég hóf hér störf, að það
hafi ekki verið gerð ein eða fleiri
undantekningar á þessari reglu.“
Að sögn Sigurðar koma flestar
umsóknir um slíkar undantekn-
ingar inn á hans borð til umfjöll-
unar og metur hann þær þá
hverju sinni. „Ef fullnægjandi rök
eru færð fyrir umsókninni að
mínu mati og annarra sem um
FASTEJGIUASALAR
AF FJOLLUM
Þeir vita það sem reynt hafa,
að það er ekki hægt að flytja
hagstæðu lánin, sem hvíla á
gömlu íbúðinni, yfir á þá nýju.
Þeir, sem láta sér detta slíkt í
hug, fá undantekningarlaust
þær upplýsingar hjá fasteigna-
sölum að slíkt sé ekki leyfilegt.
Jón Guðmundsson, löggiltur
fasteignasali og formaður Félags
fasteignasala, kom enda alveg af
fjöllum þegar honum var greint
frá því að slíkar undantekningar
væru gerðar og ekki var hann
síður undrandi á þeim upplýs-
ingum Sigurðar E. Guðmunds-
sonar að slíkir flutningar á veð-
rétti væru ekki ólöglegir.
„Ég hef alltaf gengið út frá því sem
vísu að einhver lagabókstafur banni
slíkan flutning manna á lánum á milli
fasteigna," sagði Jón í samtali við
blaðamann PÓSTSINS. „Ég hef aldr-
ei heyrt um neina undantekn-
ingu frá þessu og ég held að það
sama gildi um aila fasteignasala
aðra.“ Jón segir það ekki mjög
algengt að fólk spyrji hvort það
geti fært gömlu lánin yfir á nýju
fasteignina, enda viti fiestir að
slíkt sé ekki hægt.
Það kemur þó fyrir öðru
hvoru, segir Jón, sérstaklega
þegar fóik er með hagstæð eldri
lán áhvílandi á fasteignum sín-
um en íhuga kaup á íbúðum eða
húsum þar sem nýrri og óhag-
stæðari Ián eru áhvílandi. Þeir
sém um það spyrja fá hins vegar
alltaf sama svarið: „Það má
ekki.“
„Reyndar var Páll Pétursson fé-
lagsmálaráðherra eitthvað að
tala um þetta á dögunum ef ég
man rétt,“ segir Jón, „og hafði
orð á því að það þyrfti að breyta
þessu einhvern veginn. Ég hef
hins vegar ekki heyrt neitt frek-
ar af þessum vangaveltum Páls
eða hvernig breytingar hann var
að hugsa um.“
Jón er einnig sammála Sigurði
um, að ef flutningar á veðrétti
yrðu almennt leyfðir, þá myndi
það skapa mun meiri vandamál
en það leysti. „Ég held að það
yrði afar erfitt að heimila slíka
flutninga yfir línuna. Það kæmi
til með að kosta mikla snúninga,
vinnu og peninga. Svona veð-
réttarflutningar eru ekki einfalt
mál, jafnvel á tölvuöld,“ sagði
Jón að lokum.H
umsóknina fjalla, þá er undan-
tekningin gerð.“
Rökin sem menn færa fyrir
þessum umsóknum sínum eru
að vonum margvísleg og stand-
ast ekki alltaf þær kröfur sem
Sigurður og undirmenn hans á
Húsnæðisstofnun gera til „full-
nægjandi" raka. Samkvæmt
heimildum blaðsins eru umsókn-
irnar um flutning á veðrétti
þannig mun fleiri en heimildirn-
ar sem veittar eru. Rökin sem
Svavar færði fyrir sínu máli voru
hins vegar fullnægjandi að sögn
Sigurðar, en hann vildi þó ekkert
láta uppi um hver þau voru.
„Það voru persónulegar ástæður
sem lágu að baki þessari um-
sókn og vil ég því ekki fara neitt
nánar út í þær. Ég fjallaði hins
vegar sjálfur um umsóknina og
taldi rökin sem fram voru færð
fullnægjandi og því var undan-
tekningin gerð.“
Sigurður E. Guðmundsson, framkvæmdastjóri Húsnæðis-
stofnunar, segir leyfi til flutnings á veðrétti afar sjaldan
veitt, enda gæti stofnunin aldrei ráðið við það álag sem því
fylgdi að flytja lán á milli íbúða í hvert sinn sem fólk skiptir
um húsnæði.
gjörra undantekninga og væri
raunar að heyra það í fyrsta sinn
núna.
„Ég sótti aldrei um neina und-
antekningu, heldur einfaldlega
um flutning á veðréttinum."
Hann telur það afar ólíklegt að
staða hans í þjófélaginu hafi haft
nokkur áhrif á niðurstöðu Hús-
næðisstofnunar í málinu. „Ég mat
þetta ekki þannig að þetta leyfi
hefði eitthvað með það að gera
hvort ég væri alþingismaður eða
ekki. Eða ég gerði mér í það
minnsta ekki grein fyrir því og
hef enda alltaf verið á móti því að
um mig giltu aðrar reglur en um
aðra menn. Það hefur alltaf verið
mitt prinsipp á mínum langa ferli
í pólitíkinni."
Svavar bætti því við að hagur
Húsnæðisstofnunar væri fyllilega
jafn vel tryggður með veði í þess-
VAR EKKI AÐJSÆKJA
UM UNDAIUÞAGU
„Þetta var nú voðalega einfald-
ur flutningur á veðrétti og ég
upplifði hann ekki sem eitthvað
sérstakt á sínum tíma að öðru
leyti en því að aðstæðurnar voru
nokkuð sérstakar,“ sagði Svavar
þegar blaðamaður náði tali af
honum í gær. „Án þess að fara
nánar út í hverjar þær aðstæður
voru, þá mat stofnunin þær sem
svo að þær væru gildar.“ Svavar
telur að miðað við þessar að-
stæður hafi veðflutningurinn ver-
ið fyllilega eðlilegur og nánast
Svavar Gestsson. Segist einfaldlega hafa sótt um flutning á
veðrétti, en ekki undanþágu frá reglum.
óhjákvæmilegur. Segist hann ari fasteign og hinni fyrri. „Þann-
ekki hafa gert sér grein fyrir að ig að ég get ekki séð að nokkur
slíkir flutningar heyrðu til al- maður beri skaða af þessu."
H