Helgarpósturinn - 18.01.1996, Page 6

6
FIMMTUDAGUR1S. JANÚAR1996
'orsetakosningar
Landsmenn velta því nú fyrir sér hver veröi kjörinn næsti forseti lýöveldisins í kosningum sem fram fara
í sumar. Ýmsir þjóökunnir einstaklingar hafa veriö bendlaöir við framboð og sumir þeirra viöurkennt
aö þeir íhugi aö láta slag standa. Hópur fólks vinnur nú að því aö fá Guðrúnu Pétursdóttur.
forstööumann Sjávarútvegsstofnunar Háskóla íslands, til aö gefa kost á sér sem forseti.
Guörún er lítt þekkt meðal þjóðarinnar og því kynnti Sæmundur Guðvinsson sér
ævi hennar og feril og bað fjölda fólks að segja álit sitt á manneskjunni.
Skarpgreindur engill
eða harðnagli?
„Þegar kunningjar og vinir Guðrúnar voru beðnir að iýsa henni
nefndu þeir alltaf hvað hún væri sérstaklega skemmtileg, greind og
sjarmerandi kona. Hún þykir hafa gott sjálfstraust án þess þó að
vera montin. Hermt er að eitt sinn á góðri stund hafi Guðrún sagt
að sú blessaða dyggð, hógværðin, fengi að lifa án sín.“
Sem smákrakki var Guðrún
Pétursdóttir í leikskóla í
París þar sem foreldrar
hennar voru þá búsettir. Guð-
rún fékk fyrstu verðlaun í leik-
skólanum fyrir gott skap. Hún
rammaði þessa viðurkenningu
inn og hefur geymt hana vand-
lega. Þrátt fyrir að hafa sópað
að sér verðlaunum fyrir góðan
námsárangur síðar er haft eftir
henni að þessi viðurkenning úr
leikskólanum í París hafi dug-
að sér best gegnum lífið. Þegar
kunningjar og vinir Guðrúnar
voru beðnir að lýsa henni
nefndu þeir alltaf hvað hún
væri sérstaklega skemmtileg,
greind og sjarmerandi kona.
Hún þykir hafa gott sjálffe-
traust án þess þó að vera
montin. Hermt er að eitt sinn á
góðri stund hafi Guðrún sagt
að sú blessaða dyggð, hóg-
værðin, fengi að lifa án sín. Og
nú íhugar Guðrún Pétursdóttir
að bjóða sig fram til forseta, en
hefur látið hafa eftir sér að of
snemmt sé að taka endanlega
ákvörðun þar um.
Ættstór kona
Guðrún á ekki langt að sækja
skemmtilegheitin. Faðir henn-
ar, Pétur Benediktsson sendi-
herra og síðar bankastjóri
Landsbankans, var þekktur
fyrir mikinn húmor og leiftr-
andi gáfur. Hann var sonur
Benedikts Sveinssonar alþing-
ismanns og Guðrúnar Péturs-
dóttur frá Engey, sem öllum
ber saman um að liafi verið
mjög eftirminnileg kona. Pétur
var tvíkvæntur. Fyrri kona
hans var Guðrún Eggertsdótt-
ir Briem, óðalsbónda í Viðey.
Síðari kona hans var Marta Ól-
afsdóttir Thors og eignuðust
þau tvær dætur, Guðrúnu og
Ólöfu, sem er dómstjóri hér-
aðsdóms Reykjaness. Pétur
var lögfræðingur að mennt en
starfaði lengi í utanríkisþjón-
ustunni, meðal annars sem
sendiherra íslands í mörgum
löndum með aðsetur í París frá
1946 til 1956, er hann varð
bankastjóri Landsbankans.
Bræður hans voru Bjarni
Benediktsson, ráðherra og for-
maður Sjálfstæðisflokksins, og
hinn kunni athafnamaður
Sveinn Benediktsson. Guðrún
er því ættstór kona og margir
frændur hennar valdamiklir í
þjóðfélaginu.
Mikill námshestur
Guðrún Pétursdóttir stund-
aði nám við Menntaskólann í
Reykjavík og átti létt með nám.
A menntaskólaárunum lék hún
í Bubba kóngi sem Herranótt
MR setti á svið en þar fór Dav-
íð Oddsson, skólabróðir henn-
ar, með titilhlutverkið. Guðrún
lék hins vegar óstýrlátan þegn
í þessu leikriti sem Bubbi
kóngur lét drepa þrisvar. Hinn
óstýrláti þegn Iét sér hins veg-
ar ekki bregða við endurteknar
aftökur heldur reis upp jafn-
harðan.
Eftir stúdentspróf árið 1970
hélt Guðrún til Vínarborgar og
nam þar tónlist og leiklist um
eins árs skeið. Síðan kom hún
heim og lauk BA-prófi í sál-
fræði við Háskólann. Guðrún
sneri þá við blaðinu og lærði
lífeðlisfræði í Oxford. Hún tók
síðar doktorspróf í þeirri grein
við Háskólann í Osló. Hún var
dósent í frumulíffræði og fóst-
urfræði við hjúkrunarfræði-
braut Háskólans en var fyrir
ári skipuð forstöðumaður Sjáv-
arútvegsstofnunar Háskóla ís-
lands.
Hilmar Foss, löggiltur skjala-
þýðandi og dómtúlkur, var á
stríðsárunum samstarfsmaður
Péturs Benediktssonar við
sendiráð íslands í London.
Hann hefur þekkt Guðrúnu frá
því hún var barn og þótti mikið
til námshæfileika hennar
koma. í samtali við Helgar-
pðstinn sagði Hilmar um það
efni: „Vegna veikinda Ólafar
systur hennar voru þær mikið
uppi í sveit á bernskuárunum í
Frakklandi og lærðu ekki ís-
lensku sem skyldi. En svo liðu
árin og ég fékk til þýðingar
stúdentsskírteinið hennar.
Hún var með yfir níu í öllum
fögum, þar á meðal í íslensku
og frönsku. Ég hef þýtt hundr-
uð prófskírteina, en þetta er
mér minnisstætt. Guðrún er
mikil málamanneskja, enda al-
in upp erlendis að hluta og hef-
ur síðan stundað nám árum
saman í öðrum löndum." Um
námsferil Guðrúnar sagði
Kristín Ástgeirsdóttir alþingis-
maður í samtali við blaðið:
„Hennar námsferill er mjög
merkilegur fyrir þær sakir
hvað hún hefur farið yfir vítt
svið bæði í raunvísindum og
hugvísindum og nú er hún
komin í sjávarútvegsfræði.
Enda er Guðrún afskaplega gáf-
uð kona.“
Gegn Ráðhúsinu
og Hrafni
Þótt nafn Guðrúnar Péturs-
dóttur hafi fram til þessa ekki
oft verið í opinberri umræðu
eru þó dæmi þess að hún hafi
látið að sér kveða. Hún barðist
hart gegn byggingu Ráðhúss-
ins við Tjörnina og þar mætt-
ust Bubbi kóngur og hinn
óstýrláti þegn. „Hún hefur
miklar skoðanir á húsbygging-
um og skipulagi. Nægir að
nefna skelegga baráttu hennar
gegn byggingu Ráðhússins og
hæstaréttarhússins við Lindar-
götu,“ sagði Kristín Ástgeirs-
dóttir. Undir þetta tekur Hilm-
ar Foss: „Hún stóð sig vel í
Ráðhúsmálinu og svo má ekki
gleyma þessari bráðfínu grein
sem hún skrifaði til að taka í
hnakkadrambið á Hrafni
Gunnlaugssyni út af Halldóri
Laxness, sem ekki gat borið
hönd fyrir höfuð sér,“ sagði
Hilmar. Kristín Ástgeirsdóttir
minntist líka á grein Guðrúnar
um Hrafn: „Hún er vinur vina
sinna, eins og fram kom í
Hrafnsmálinu, og sömuleiðis
hörð við andstæðingana, eins
og Davíð og Hrafn fengu að
kynnast," sagði Kristín.
Baráttukona
Þegar maður Guðrúnar, Ól-
afur Hannibalsson, ákvað að
taka þátt í prófkjöri Sjálfstæð-
isflokksins á Vestfjörðum fyrir
síðustu þingkosningar fylgdi
Guðrún manni sínum vestur í
prófkjörsslaginn. Raunar er
sagt að Guðrún hafi ekki geng-
ið í Sjálfstæðisflokkinn fyrr en
með Ólafi. Meðal þeirra sem
kynntust Guðrúnu í þessum
slag fyrir vestan er Illugi
Gunnarsson hjá Vestfirskum
skelfiski á Flateyri. „Guðrún
tók þátt í þessum slag af lífi og
sál. Sumir sögðu raunar að það
hefði verið gaman að sjá hana
sjálfa berjast fyrir sæti á listan-
um og töldu að ef hún hefði
hafnað í þriðja sæti listans
hefði flokkurinn náð þremur
þingmönnum hér á Vestfjörð-
um,“ sagði Illugi í samtali við
Helgarpóstinn. „Meðan á próf-
kjörsbaráttunni stóð hitti ég
þau eitt sinn uppi á Breiða-
dalsheiði þar sem þau höfðu
fest bílinn. Ég man ekki betur
en það væri Guðrún sem sat
við stýrið en ekki Ólafur. Hins
vegar finnst mér Guðrún ekki
vera sérstaklega pólitísk á
flokksvísu. Hún skoðar hvert
mál fyrir sig og tekur síðan af-
stöðu. Það héldu sumir að
Guðrún væri slíkt borgarbarn
að hún væri varla viðræðuhæf
hér fyrir vestan, en hún var
fljót að komast inn í hópinn og
er jarðtengdari en ég átti von
á,“ sagði Illugi ennfremur.
Þegar minnst er á að Guðrún
sé baráttukona kemur upp í
hugann afstaða Péturs föður
hennar þegar Kristján Eldjárn
og Gunnar Thoroddsen
kepptu í forsetakosningum á
sínum tíma. Þá barðist Pétur
hart fyrir kjöri Kristjáns og
skapaði sér óvild ýmissa
flokksbræðra í Sjálfstæðis-
flokknum fyrir bragðið. Hann
lét sér það þó í léttu rúmi
liggja og fagnaði yfirburðasigri
Kristjáns innilega.
Sæmundur Guðvinsson — Helgarpósturinn
„Hún er vinur vina sinna, eins og fram kom í Hrafnsmálinu,
Draugasögur í Osló
Fleiri taka undir það að Guð-
rún sé baráttukona. Ámi Þórð-
arson tannlæknir var samtíma
henni í námi í Osló. Sagan seg-
ir að Guðrún hafi notfært sér
myrkfælni Árna til að neyða
hann til að leigja vinkonu
hennar húsnæði. Arni hafi bú-
ið einn í rúmgóðri íbúð og á
Guðrún að hafa hrætt hann
með draugasögum þar til hann
þorði ekki lengur að búa einn
og vinkona Guðrúnar flutti inn.
Helgarpósturinn bar þessa
sögu undir Árna og honum var
skemmt: „Þetta er einn af
bröndurunum sem gengu
þarna úti, en það er fótur fyrir
sögunni. Sameiginlega kunn-
ingjakonu okkar, sem var að
ljúka doktorsnámi, vantaði
húsnæði í eina eða tvær vikur.
Ég bjó hins vegar einn í þriggja
hæða raðhúsi. Guðrún fór að
hrella mig með draugasögum í
gríni, en það stendur fátt fyrir
henni þegar hún ætlar sér eitt-
hvað og svo fór að ég sam-
þykkti að leigja þessari konu í
hálfan mánuð en sat svo uppi
með hana í heilt ár. Þetta var
hins vegar allt hið besta mál.
Guðrún er mjög fylgin sér en á
þann hátt að maður hefur allt-
af gaman af að gera henni
greiða,“ sagði Árni.
Þekki ekki þessa konu
Sem kunnugt er höfðu Irving-
feðgar í Kanada uppi mikil
áform um að hasla sér völl á
sviði olíu- og bensínsölu á ís-
landi. Um það leyti sem áform
feðganna voru hvað mest til
umræðu bárust fréttir um að
ekki væri nú allt í sómanum
með umsvif þeirra í Kanada og
að þar mætti ýmislegt betur
fara gagnvart náttúruvernd og
samskiptum við starfsfólk.
Guðrún Pétursdóttir átti leið
um Kanada um þessar mundir
og lagði lykkju á leið sína til að
kynna sér starfsemi feðganna.
Eftir heimkomuna sagðist hún
ekki hafa fundið neitt athuga-
vert við fyrirtæki Irvinganna.
Magnús Óskarsson, hæstarétt-
arlögmaður og fyrrverandi
borgarlögmaður, skrifaði þá
stutta grein í Morgunblaðið og
gerði stólpagrín að Guðrúnu
vegna þessa máls. Taldi hana
lítt hafa getað kynnt sér marg-
breytilegan atvinnurekstur
feðganna í örstuttri heimsókn.
Ekki var Magnús heldur
ánægður með baráttu Guðrún-
ar gegn Ráðhúsinu á sínum
og sömuleiðis hörð við andstæðingana, eins og
Davíð og Hrafn fengu að kynnast."
Kristín Ástgeirsdóttir
„Hins vegar finnst mér Guðrún ekki vera sérstaklega pólitísk á
flokksvfsu. Hún skoðar hvert mál fyrir sig og tekur síðan afstöðu.
Það héldu sumir að Guðrún væri slíkt borgarbarn að hún væri
varla viðræðuhæf hér fyrir vestan, en hún var fljót að komast inn í
hópinn og er jarðtengdari en ég átti von á.“
lllugi Gunnarsson
„Ég hef ekki kynnst henni. Einu sinni sat ég í sjö mínútur
andspænis henni í útvarpsviðtali. Þetta viðtal var tekið upp í
Ráðhúsinu, en hún fór eitthvað að diskútera það hvort það ætti
að byggja Ráðhúsið, sem þá var löngu búið og gert. En ég
þekki ekki þessa konu neitt og það eru til konur sem
ég hef meiri áhuga á að kynnast.“
Magnús Óskarsson
„Guðrún hefur frábæra kímnigáfu, er orðheppin og skemmtileg.
Hún hefur mikla útgeislun og persónutöfra ... Þá hefur Guðrún
mikla réttlætiskennd, er mjög góður stílisti og ræðurnar sem
kæmu frá Bessastöðum yrðu ekkert hnoð ... Guðrún Pétursdóttir
yrði glæsilegur fulltrúi þjóðarinnar á Bessastöðum og
Ólafur Hannibalsson yrði sérkennileg
og skemmtileg forsetafrú.“
Kolbrún Bergþórsdóttir
„Guðrún Pétursdóttir er að mfnum dómi best til þess fallin að
verða fremst meðal jafningja, en slíkan þjóðhöfðingja tel ég að
íslendingar vilji nú fremur en nokkru sinni á lýðveldistímanum.
Guðrún hefur til að bera þá greind, góðvild, menntun,
réttlætiskennd, víðsýni og atorku sem þjóðhöfðingi
nútímans þarf að vera gæddur.“
Áslaug Ragnarsdóttir
„Ég kannast við Guðrúnu og hennar fólk. Þetta er eflaust hin
vænsta manneskja en hún lifir í þessum lokaða heimi Háskólans,"
sagði einn.—Annar taldi að þaðyrði seint sagt um
Guðrúnu að hún væri alþýðukona, „en hún getur
ekkert að því gert hverra ætta hún er“.
Ónafngreindir heimildamenn