Vísir - 24.10.1970, Blaðsíða 9

-álR . Laugardagur 24. oktODer 197«.
9
— Hvernig lflcar yður
við sjónvarpsauglýsing-
amar?
Ármann Jóhannsson, starfsm.
hjá Eimskipaféfeginu: — Þær
eru yfirleitt ágætar finnst mér
og engin, sem ég get ekki fellt
mig við.
Halldóra Haraldsdóttir, verksm.
starfsstúlka: — Þær eru alla
vega ekki verri en það, aö ég
horfi oftast nær á þær og líkíar
bara sæmilega.
Jónína Steingrímsdóttir, nemi:
— Þær eru misjafnlega eins og
gengur. Sumar ágætar aðrar
miður góðar og allt að því hvim
leiíiar, þá einkum ef þulimir eru
eikki góðir.
Katrin Freysdóttir, barnfóstra:
— Mér finnst fara mjög illa
saman, að sýna jöfnum höndum
innlendar og erlendar auglýs-
ingar. Þó er ég ekki hlynnt
þeirri tillögu, sem einhvers stíaö
ar kom fram, að banna útlend
ar auglýsingar í sjónvarpinu,
þær eru nefnilega það góðar
,margar hverj'ar — og oftast
betri en þær íslenzku. Það eru
þó ágætar auglýsingar gerðar
hér líka, eins og t.d. sú frá
ADAM.
Birgir Gunnarsson, blikksmiður:
— Ég sé nú sjónvarpsauglýs-
ingar ekki oft, þar sem ég hef
ekki sjónvarp sjálfur, en þbð
sem ég hef séð af þeim líkar
mér bara prýðilega. Hef meira
að segja mjög gaman af sumum
þeirra.
Lífeyririnn nægir til að
kaupa eina máltíð á da;
Mönnum rann til rifja bréf eins lesenda Vísis á
dögunum, sem sagðist vera 75% öryrki og fá mán-
aðarlega um kr. 5000 til þess að lifa af, sem hrykki
skammt. Svo skammt, að hann liði næringarskort.
Af og til hafa menn vaknað til umhugsunar um
það, hvort við gleymdum gamalmennum okkar og
öryrkjum í leit okkar að betri kjörum eða hvort
við höfum gætt þess að hækka styrki þeim til
handa til þess að mæta hækkandi verðlagi síðustu
ára.
Matseld einstaklings nær varla lengra en hella upp á Nes-
kaffi, og máltíðir verður hann að kaupa tilbúnar á matsölum.
„Örorkulifeyririnn nægir í eina máltíð á dag,“ segir Bjartmar
sem er 75% öryrki og hefur enga vinnu fengið við hæfL
„Hvað nema greiðslur Trygg-
inigarstofnunar rikisins til ör-
yrkja miklu orðið á mánuði?“
spurðum við Kjartan Guðnason,
deildarstjóra iifeyrisdeildarinn-
ar.
Hjá honuim fengum við þær
upplýsingar, að einstaMingur,
sem er 75% öryrki eða meira,
fær greiddar kr. 4529 á mánuöi.
Eiliiiilfeyririnn er sá saani. Örorku
Mfeyririnn hækkaði 1. júlí sl. úr
kr. 3774, en fyrir áramótin sl. var
hann kr. 3587. Á árinu 1968
var hann kr. 3065 á mániuöi.
Hækkun iífeyris á þessu ári
nemur því um 26,25%, sem er
rúmlega fjórðungur — þ.e.a.s.
942 kr. á mánuði.
ÖrorkúMfeyrir hjóna, þar sem
bæði konan og maðurinn . eru
75% öryikjar eða meira, nemur
í dag kr. 8152 á mánuði, en
hann hefur hækkað til jafns við
örorkuiliifeyri einstaklingsins.
„Em þetta einu greiðslumar,
sem öryrid á kost á?“ spurðum
við.
„Það er heimilt að veita upp-
bót þessa iiifeyris, ef sýnt þykir,
að bótaþegi komizt ekki af án
hækkunar", svaraði Kjartan,
deildarstjóri, og hann fræddi
okkur á því, að sú uppbót væri
metin í hverju tilviki eftir þönf
og aðstæðum. Aðeins í fáum til
vikum, svo sem þegar um er að
ræða kostnað af dvöl gamal-
mennis á efliheimili, hækkar
þessi uppbót um meira en 100%.
I reyndinni nema þessar upp-
bótarupphæðir 1000 kr. 1500 kr.
o.sirv. allt að kr. 4529.
SamtaJs á því 75% öryrid
kx>st á kr. 9060 á mámuði, ef
sýnt þykir, að hann komist ekki
öðmvísi a!f.
Sumir öryrkjar njóta aðstoð
ar sveitarinnar oig eru á fram-
færsilu hennar að nokku leyti
Nokkrir búa í húsnæði borgar-
innar og greiða mjög væga húsa
leigu, eða enga. Og í sumum til-
vikum greiðir borgin húsaleigu
öryrkja, sem búa í leigufbúðum
í einkaeigm.
Þeir, sem búa við minni ör-
orku en 75% og njóta því ekki
örorkulífeyris, eiga kost svokal
aðra „heimildabóta“. Til þeirra
heyrir örorkustyrkurinn, sem
heimilt er aö veita I þeim tilvik
um, þar sem örorkan veldur
mönnum aukalcostnaði. — Eins
og t.d. þegar maður kemst ekki
örorku sinnar vegna ti'l vinnu
nema í b£l, tiJ þess að standa
straum af lyfjakostnaði, tii
þess að kosta hús'hjálp, þegar
húsmóðirin örorku sinnar vegna
þarf slfka við heimilisstörfin o.
s.frv. Örorkustyrkurinn er met
inn eftir þörfum hverju sinni,
og engar ákveðnar upphæðir
hægt að nefna til dæmis um
hann, vegna þess hve breytileg
ur hann er eátir aöstæðum.
Makaibætur eru styrkir, sem
eiginkonur öryrkja eiga kost á,
eirts og í tilvikum, þar sam eig
inkonan er bundin heimilinu við
hjúkrun maka síns eða umönn
un og fær ekki gengið að fullri
vinnu. Eins og aðrar heimilda-
bætur eru maikabætur metnar
eftir aðstæðum, en þær eiga að-
eins við eiginkonur öryrkja, en
ekki eiginmenn öryrkja.
Engar tölur liggja fyrir um,
hve mifclar upphæðir hafa ver
ið greiddar á þessu ári í örorku
lifeyri eða aMiffeyri. Árið 1967
nam greiðsila eJililífeyris sam-
taJs fyrir landið allt um 518
miHMnum króna, en elliMfeyris
þegár voru þá 14160. í Reykja-
vfk einni voru þeir um 6000 og
námu lífeyrisgreiðslur til þeirra
um 226 miHjónum króna. Ör-
orkulífeyrisgreiðslur námu þetita
sama ár um 122 milljónum kr.,
en Mfeyrisþegar voru 3361. í
Reykjavfk voru þeir 1470.
Menn eru tregir til þess að
hleypa biaðamönnum inn á gafll
hjá sér og láta þá opinjbera fyr
ir fjölda lesenda heimiHsaðsteeð
ur hjá sér, svo að upplýsingar
um kjör öryrkja eru ekki auð-
veldar aðgöngu. Þau eru vafa-
laust mjög misjöfn — sennilega
eins misjöfn og öryrkjar eru
margir, eftir þvf, hverjir eru
möguileikar hivers og eins að aíla
sér tekna umfrarn örorkuMfeyr
inn.
Einum manni náöum við taii
af, sem býr við 75% öroricu, og
ftengum hann til þess að lýsa
kjörum sínum.
„Bærinn hefur útvegað mér
þetta herbergi í Bjamarborg,
þar sem ég hef búið sl. þrjú ár“,
sagði Bjartmar Magnússon, sem
treystir sér til að vinna Plest
verk — nema erfiðisvinnu og
veric, sem reyna á fætuma. —
Hann hefur þó enga vinnu feng
ið, sem hentar honum, og hefur
ekki aðrar tekjur en Mf-
eyrinn sem nemur kr. 4529 á
mánuði, og svo framfærslueyri
fra bænum.
„Siðasta mánuð nam það 4600
kr., sem ég fékk hjá framfærsl-
unni, en það var til læknishjálp
ar, lyfjakaupa o. fl. slílcra nauð
synja. sem gleypti þetta jafnóð-
um.“
Bjartmar unir húsnæði sínu
vel og bað ofckur fyrir alla
muni að geta þess, aö hann
væri þakklátur þeirri fyrir-
greiðslu, sem hann nyti á fram
færsluskrifstofunni.
„Maður nýtur þess að þetta
er velviljað fóik, og engan veg
inn því að kenna, að aðsóknin
á skrifstofuna er srvo mikil'l, að
stundum þarf maður aö híða
lengi eftir afgreiðslu. Eins og
í morgun, þegar ég beið frá fel.
11 til kl. 2, en þá biðu lfka svo
margir“, sagði Bjartmar.
Hafði hann þá engan hádegis-
mat borðað? — Nei.
Bkki leizt okkur blikuna, þeg
ar við spurðum hann, hvemig
hann afiaöi sér matar.
„Ég get fengið hjá bænum
matarmiða, sem ég get framvís
að á einni matsölu hér í bæn-
um, en hún er svo fjarri heim-
ili mfnu, að ég kemst ektki þang
að vegna fótanna. Annars stað
ar þýðir ekki að framvísa seöi
unum.
En mér endast aurarnir bezt,
ef ég kaupi mér eina heita mál-
tíð á dag, en það kostar á ann
að bundrað krðnur. En í ann-
an tíma malila ég mér úr beil-
hveitihrauði, púðursykri, hieftn
vaitni og mjólk rétt, sem mér
finnst vera ódýrastur, en um
leið drjúgur", sagði Bjartmar,
brosti að svipnum á okfcur og
bætti við: „Það er alls ekfci svo
afleitt. Maður verður saddur af
því og það er ódýrt, svo að
minna gerir til, þótt ekki séu í
þvi ölil vitaminefnin."
Þótt Bjartmar geri sig ánægð
an með þetta fæði, þá mun
einhverjum lesendafinnastþetta
ful'l tilbreytingarlitið. En ef till-
búin máltíð á matisölu kostar
um kr. 120 (með mjóik oig súpu),
þá þarf ekki mikinn reiknings-
haus til þess að finna út, að kr.
4529 endast í 28 máltiíðir á mán-
uðd.
Það býður satt að segja ekki
upp á mikía tilbreytingu — ekki
miðað við þá, sem vanir eru
tveimur máltíðum á dag. —GP