Vísir - 30.04.1971, Blaðsíða 8

8
VÍSIR . Föstudagur 30. apríl 1971
VÍSIR
OtgefandS: Keykjaprenr ní.
Kramkvæmdastjóri: Sveinn R Eyjölfsson
Ritstjóri: Jönas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrai: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b Sfmar 15610 11660
Afgreiösla- Bröttugötu 3b Slmi 11660
Ritstjóri: Laugavegi 178. Slmi 11660 (T5 linur)
Askriftargjald kr. 195.00 á mánuði innanlands
I lausasölu kr. 12.00 elntakið
Prentsmiflia Vlsis — Edda hf.
Nýjar hugsanir á morgun
Verkalýðsfélögin hafa ástæðu til að fagna tvíþætt-
um framförum á hátíðisdegi sínum á morgun. Hvort
tveggja er úr sögunni lífskjaraskerðingin og atvinnu-
leysið, sem fylgdu erfiðleikaárunum 1968 og 1969.
Hlutfallstölur atvinnuleysisskráningar eru nú lægri
en í nokkru nálægu landi, og raunverulega ríkir mik-
ill skortur á vinnuafli. Jafnframt hafa lífskjör lág-
launafólks aftur komizt upp í og upp fyrir fyrra há-
mark, sem var árin 1966 og 1967, enda hefur geta
efnahagslífsins aukizt í sama mæli.
Á þessum tímamótum er verkalýðshreyfingunni
nokkur vandi á höndum. Hinar hefðbundnu leiðir í
kjaramálum hafa sætt vaxandi gagnrýni á undan-
förnum árum, og samtök launþega og vinnuveitenda
hafa verið helztu skotspænir þeirrar gagnrýni. Það
er því án efa tímabært fyrir forustumenn og aðra
áhugamenn í verkalýðshreyfingunni að hugsa um það
á hátíðardeginum, hvaða aðferðir í kjaramálunum
muni í bráð og lengd leiða til beztra lífskjara.
Vísir hefur margsinnis bent á ýmis atriði, sem gætu
gert kjarabaráttuna skynsamari og árangursríkari.
Ein er sú, að verkalýðshreyfingin hafi sem heild sam-
starf við samtök vinnuveitenda um gerð starfsmats
á grundvelli þeirrar vinnu, sem unnin hefur verið á
þessu sviði af hálfu ríkisstarfsmanna og fjármála-
ráðuneytisins. Slíkt starfsmat verður að sjálfsögðu
ekki fullkomið í fyrstu umferð, en ætti fljótlega að
geta gert hina raunverulegu samninga um almennar
launahækkanir miklu einfaldari.
Annað atriði er, að samtök launþega og vinnuveit-
enda efli með sér samstarf í rannsóknum á kjörum,
efli t. d. starf Kjararannsóknanefndar eða komi sér
upp sameiginlegri hagstofnun. Slíkt samstarf hlýtur
að draga úr rifrildi um, hverjar séu hinar tölulegu
staðreyndir, sem byggja beri kjarasamninga á, og ein-
falda þar með gerð samninganna sjálfra. Ekki væri
síður mikilvægt, ef aukið samstarf á þessu sviði leiddi
til samræmingar á hagvexti þjóðarbúsins og árleg-
um kjarabótum, svo að loks verði höggvið á rætur
verðbólgumeinsins.
Þriðja atriðið er, að þessi samtök vinnumaricaðs-
ins komi á fót samstarfi um leit að leiðum til að
stækka þá köku, sem þessir aðilar hafa til skiptanna.
Ef tveimur aðilum, sem skipta köku miHi sín, þykir
báðum sinn hlutur of lítill, getur verið einfaldast að
fá stærri köku til að skipta. Það vantar semsagt sam-
starf um leiðir til að auka framleiðnina og hagvöxt-
inn í efnahagslífinu. Það vantar meira að segja skiln-
ing á því, að lífskjörin byggjast á framleiðni, en ekki
á krónuhækkunum og prósentuhækkunum, sem verð-
bólgan eyðir síðan.
Hvenær kemur að því, aö hinir ábyrgu fari af al-
vöru að hugsa um einhverjar af þeim nýju leiðum,
sem fólk vill að þeir reyni í kjaramálunum? Er ekki
tilvalið að byrja að hugsa á morgun?
Sjú En-læ beitir sér fyrir breyttri utanríkisstefnu og losar
Kína úr sjálfskaparviti.
hrærivél, og verður þar að auki
oröin 800 milljónir á morgun.
Hvílíkur market! Og ibbéemm
tækin eru byrjuð að súrra og
reikna út gróðann af væntan-
legum viðskiptum viö rautt
vináttu-Kína. Og strax er iariC
að tala um, að nú munj ekki
líða á löngu. áður en Bandarík-
in „viðurkenni“ Peking-stjórn-
ina. Hókus-Pókus-Ping-Pong og
Kínverjar fá hátíðlega upptöku
f Sameinuðu þjóðirnar.
PING-PONG
A lk í einu eru kínverskir
kommúnistar orðnir fínir
menn og famir að koma fram
eins og siðaðir menn í sam-
skiptum við aðrar þjóðir. í stað
þess að loka sig inni í hroka og
stórmennskuæði koma þeir nú
fram með blíðlegt bros og vinar-
hót á vörum. í stað þess að
kynda stöðugt undir illindum
og ólgu með undirróðri og stuön
ingi við byltingaröfl \ öðrum
löndum, gerast þeir allt í einu
svo einstaklega ábyrgir og upp-
byggilegir. Það er jafnvel haft
á orði, að þeir séu að stein-
hætta vopnasmygli og skæru-
liðakennslu fyrir byltingar-
hreyfingar Suður-Ameríku og
séu Guevara-sinnar í þeirri
álfu mjög sárir yfir því, að
Kínverjar sem þeir treystu á.
sér til halds séu aö svíkja þá.
Byltingarmenn fáj ekki lengur
stuðning frá Peking. Þá hafa
menn veitt þvi athygli, að þeg-
ar róttæk vinstri-öfl í Austur-
Pakistan gera mjög svo eðlilega
byltingu gegn spiiltum stjórn-
arháttum hershöfðingja í Vestur
Pakistan, þá bregður svo undar-
lega viö, að Peking-stjómin er
eina stjórnin í heiminum, sem
tekur þá ,.ábyrgu?“ afstöðu að
lýsa yfir fullkomnum og ó-
skoruðum stuðningi við pak-
istönsku herforingjakiíkuna í
Karaohi. Er óþarft að lýsa því,
hvernig hinum róttæku svoköil-
uðu maóistisku flokkum í Ind-
landi hefur orðið við þetta.
Þeir liggja nú sem I sárum. Og
þegar samskyns róttæk öfl gera
tilraun til byltingar á eynni
Ceylon, þá er sagt að afskorið
sé fyrir alla aðstoð þeim til
handa frá Kína, því að Peking-
stjórnin hefur tekið upp ábyrga
friðar og samkomulagsstefnu.
En mestum tíðindum þykir
þó sæta skyndileg gerbreytt
stefna þeirra gagnvart Banda-
ríkjunum. Hugsið ykkur þau
furðutíðindi, að kínverskir
kommúnistar skuli nú rétta fram
hönd sátta og allt að þvi vin-
áttu mót; „fjöldamorðingjun-
um í Víetnam“, „heimsvalda-
glæpamönnunum í Pentagon".
Þessj tíðindi hljóta að koma
eins og reiðarslag yfir róttæka
vinstrisinnaða menn um heim
allan. Það eru eiginlega varla
Iiðnir nema fáeinir dagar, síðan
Bandartkjamenn stóðu fyrir
„gfeepsamlegri innrás" i „hið
sjálfstæða" rtki Laos. 1 nokkra
daga þaut í nösum I Peking,
fréttir bárust af milljónahópum
manna, sem hafi verið smalað
saman til að mótmæla þessu
fólskuæði Bandaríkjamanna, að
ráðast á saklausa smáþjóð eins
og Laosbúa. f nokkra daga
skulfu menn á beinunum, hvaða
afleiðingar Laos„innrásin"
kynni að hafa. Var ekki að hefj-
ast hin skelfiiega „útbreiðsla"
styrjaldarinnar. Fréttir bárust
um það, að Kínverjar væru að
hefja stórfellda herflutninga
suður tii Víetnam. Mótmælaað-
gerðir hófust jafnvel í Banda-
rikjunum, Nixon væri í full-
komnu brjálæði að „útbreiða“
Víetnamstyrjöldina. Hann
stefndi beina leið út í blóðuga
styrjöld við Kína, s’íðan heims-
stríð.
Hin róttæku vinstri-öfl um
allan heim fordæmdu þessi
glæpaverk Nixons. Það var efnt
tii mótmæla jafnvel á Norður-
löndum vegna Laos-innrásar-
innar, sem myndi leiða til
heimsstyrjaldar. En hvílík
vandræði, varia lfða nema
nokkrir dagar, ja segjum nokkr-
ar vikur, þá er þaö bara Ping-
Pong og forystumenn kommún-
ista-Kfna byrja að breima eins
og kettir í ástanhug móti Nix-
on, þessum voðalega stríðsút-
breiðslumanni. — Æ, ég hef
þvf miður aldrei komizt til
Bandarikjanna, segir Sjú En-
læ forsætisráðherra Peking-
stjórnarinnar með dreymandi
augum og vestur í Bandaríkjun-
um svarar Nixon forseti: „Ég
hefði óblandna ánægju af því
að heimsækja kommúnista-
Kina". Ó, amore.
TTvernig eiga menn nú að
skilja þetta, hvað á það
fólk víða um lönd að halda,
sem ekk; alls fyrir löngu hróp-
aöi mótmæli og fordæmingar
yfir stríðsglæpamanninum Nix-
on? Hvað ef nú úr því yrði, að
hann skryppi yfir Kyrrabafið
með dýrðlegt göfugmannsbros á
vör og við fengjum að sjá hann
á sjónvarpsskerminum, þar sem
hann faðmar formann Maó að
sér, og það kannski meðan er.n
er barizt um Mæ Læ 1 Víetnam?
Bandaríkjamenn hafa líka ver-
ið fljótir til strax og þeir eygðu
fyrstu broskiprumar í munn-
viki Sjú En-læs. Skyndilega er
eins og skriða fari af stað. Nú
er ekkert lengur í vegi fyrir að
menn geti fengið vegabréfsárit-
un til Kína og leyfi er gefið til
viðskipta við Kína. Allt f
einu vakna vonir bandarískra
bissnessmanna um viðskipta-
gróða við Kína. Þeir hafa
gefizt upp eins og aum-
ingjar í kreppuástandi að smíöa
hljóðfrænu-flugvél, en nú vakna
nýjar vonir. Það verður hægt
að græöa á Kina, hugsið ykkur
bara hvað er hægt að selja mik-
ið af fsskápum og hrærivélum
til 700 milljóna þjóðar, sem á
varla einn einasta ísskáp eða
hvað hafi eiginlega gerzt, og
blöð og fréttastofnanir byrja að
analísera og rannsaka það sem
á undan er gengið. Hvemig stóð
á áralöngum fjandskap kín-
verskra kommúnista og Banda-
ri'kjamanna og hvað veldur því,
að þessi óvinátta virðist nú ætla
að gufa jafnsnögglega upp og
næturdöggin í morgunsólinni?
Af skiljanlegrl kurteisi, þegar
von er ánægjulegra funda, er
nú mjög á því klifað, að sjaldan
sé einn valdur, þegar tveir deila.
Nú er það rakið, hvemig Banda-
ríkjamenn hafi engu síður en
Kínverjar stöðugt klifað á hatri
og sýnt óteljandi merki fjand-
skapar. Að vissu leyti er þetta
rétt, því að Peking-stjómin og
Bandarfkjamenn hafa staðið
andspænis hvor öðrum sem
féndur og auðvitað hefur verið
skipzt á skeytum á báða vegu.
Á þessum tíma hefur beinlínis
skollið í opna styrjöld milli
þeirra, þegar Kínverjar gripu
f taumana, er Bandaríkjamenn
voru að yfiibuga Norður-Kóreu-
menn 1 styrjöldinni á þeim
skaga. Þá þusti milljónaher
Kfnverja suður yfir Jalú-fljót og
harðvitugar omstur urðu milli
kínverskra og bandarískra
herja á kóreskri grund. 1 þeirri
styrjöld hefur í rauninni aldrei
verið saminn neinn friður.
Það má að vísu benda á það,
að sterk öfl í Bandaríkjunum
hafi frá upphaf; verið mjög
fjandsamleg kinverskum komm-
únistum, allt frá þvf þeir tóku
völdin í Kína. Mikið af þeirri
andúö stafar frá hinum gömlu
kristniboðssamtökum, sem
fannst kommúnistamir taka
mikinn spón úr aski sfnum,
þegar allir kristniboðar vora
gerðir landrækir frá KVna og
kristin trú ofsótt eða bönnuð.
En þrátt fyrir allt virðist mér,
að þetta hafi ekkj verið aðal-
atriðið, heldur einfaldlega hitt,
að kínverskir kommúnistar
dæmdu sjálfa sig úr leik með
framkomu sinni á alþjóðavett-
vangi. Þeir hafa allt frá þvi þeir
komust til valda haldið uppi
óslitinni einangrunar og hroka-
pólitík I utanrfkismálum. Þó
þeir séu frumstæðir og van-
þróaðir tæknilega og því lítils
megnugir hafa þeir alla tfö
veriö í vfgbúnaðarkapphlaupi
og viðhaldið margfalt meiri her-
styrk en efnahagur þeirra þolir,
og það er alþekkt, að hvar sem
þeir hafa tekið upp stjómmála-
samband við ný ríki Afrfku og
Asfu og lönd Suður-Ameriku
hafa þeir farið fram með sam-
særis og undirróðursstefnu.
Með þeirri stefnu lá um tlma
við borð, að þeir legðu Indó-
nesíu undir sig, en almenningur