Lesbók Morgunblaðsins - 06.08.1944, Blaðsíða 3

LESBÓK MOROUNBLAÐSINS
355
hafði verið frjettaritari blaðsins
í finsk-rússneska stríðinu um vet
urinn. Við tókum honum fegins
hendi, er við mættum honum í
Álasundi. Hann er bæði duglegur
maður og margfróður.
Skömmu á eftir okkur kom for-
stjóri blaðaskrifstofu utanríkis-
ráðuneytisins, Jacob Vidnes.
Hann tók m. a. þátt í undii^bún-
ingi að því, að gefið yrði út sjer-
stakt blað fyrir hermennina á víg
stöðvUm Noregs. Jeg kem að því
síðar.
Allan tímann, sem þessari starf
semi var haldið uppi í Álasundi,
var samfeldri varðþjónustu hald-
ið uppi dag og nótt, til þess að
hlusta á útvarpsfrjettir, og dreifa
út frjettum.
Aldrci friður.
Vinnuskilyrði voru góð í lat-inu
skólanum, að því er hnúsnæði
snerti, rúmgott og þægilegt. Og
frammistöðustúlkur voru þar og
eldabuskur er önnuðust alla mat
reiðslu fyrir okkur.
Undir öllu húsinu var kjallari
með geysiþvkkum steinveggjum.
Svo betra loftvarnabyrgi var vart
hægt að hugsa sjer en þar var.
En engan dag var friður fyrir
loftárásum. Þýskar flugvjelar
komu yfir bæinn alt að því 20
sinnum á dag. Fyrst í stað fórum
við flest í kjallarann, þegar merki
voru gefin. En er fram í sókti,
trjenuðumst við upp á því, ef við
vorum t. d. að hlusta á frjettir
eða afgreiða eitthvað sjerstakt.
Okkur fanst þá rjettara að halda
áfranVskyldustörfunum, á meðan
hægt var.
Flugmennirnir vörpuðu ekki
nærri altaf sprengjum á sjálfan
bæinn. En þeir gerðu sjer mikið
far um að koma sprengjum á
loftskeytastöð, sem stóð uppi á
fjallinu „Aksla“, skamt frá bæn-
um.
Tíðastar voru loftárásirnar á
bæinn frá kl. 4—6 e. h. Mörgum
hú$um var gereytt og önnur
skemd. Stærstu sprengjur Þjóð-
verja, er þeir notuðu þarna, munu
hafa verið hálft tonn að þyngd.
En auk þess vörpuðu þeir niður
miklu af íkveikjusprengjum.
í mestu loftárásinni var safn-
aðarhús bæjarins eyðilagt. Þá vor
um við öll niðri í skólakjallaran-
um. Þá heyrðum við einu sinni
svo mikinn hvin frá sprengju, að
allir hjeldu, að hún væri að koma
beint yfir okkur. Flestir höfðu set
ið á stólum og bekkjum þarna í
kjallaranum. En við þenna mikla
hvin, er boðaði óvenjulega hættu,
vörpuðu allir sjer flatir á gólfið.
Við heyrðum ógurlega spreng-
ingu. Það var þá, sem sprengja
hitti safnaðarhúsið. Annar vegg-
ur þessarar miklu múrbyggingar
hrundi. En fólk sakaði ekki. Það
var mikil mildi. Niðri í kjallara
hússins var fjöldi fólks. En af því
að sprengjan kom ekki beint nið-
ur á húsið, heldur skáhalt, þá
geigaði sprengjan yfir kjallarann.
Það þótti sjerstaklega eftirtekt-
arvert, að í hinum stóra guðs-
þjónustusal hins hálfhrunda húss,
var mikil altaristafla óhögguð
uppi á vegg, og blasti hún við
fólki, sem gekk um götuna, gegn-
um opinn vegginn.
Sjóklæðagerð, sem stóð niður
við höfn, feyktist út í sjó. Og
skemdir urðu meiri og minni um
allan bæinn þessa daga, rúður
flestar brotnar. svo við óðum í
glerbrotum á götunum, einkum
þegar við vorum á heirrileið um
nætur frá dagsverki okkar.
Barnaskóli bæjarins, nýbvgð-
ur, skemdist mikið, en eyðilagðist
ekki. Þar hafði nýlega verið sett
upp hjálparstöð Rauða krossins.
Árásin á spítalaskipið.
Meðan við vorum í Álasundi,
gerðist margt sögulegt, bæði í
bænum og þar í grend. Eitt af því
eftirminnilegasta, sem fyrir augu
mín bar þá daga, var það, er
spítalaskipið Brand IV kom þar
inn á höfnina, eftir að þýskar flug
vjelar höfðu ráðist á hið varnar-
lausa skip hvað eftir annað, og
drepið 5 manns af áhöfninni. En
skipið var greinilega merkt með
merkjum Rauða krossins, sem
spítalaskip.
Yfirlæknirinn á skipinu skýrði
svo frá:
Við vorum alls 30 manns í ákip
inu, er þetta vildi til. Höfðum við
siglt klukkustund frá Álasundi
er tvær þýskar sprengjuflugvjel-
ar komu yfir skipið, og flugmenn
vörpuðu sprengjum að því, en
hittu ekki, sem betur fór.
Það gat ekki hjá því farið, að
þýsku flugmennirnir sæju Rauða
kross merkin, er greinilega voru
máluð á skipið. En þeir ljetu sig
ekki að heldur, hurfu að vísu frá
í bili, en komu aftur og vörpuðu
sprengjum, er einnig lentu í sjón
um.
í þriðja skiftið komu þeir, flugu
nú lágt og vörpuðu nú fjórum
sprengjum. í þetta sinn tókst
þeim að hitta skipið bakborðs-
megin með einni sprengju. Áhrif-
in voru geigvænleg. Allar rúður
brotnuðu, og “ loftþrýstingurinn
var ógurlegur. Jeg var sjálfur
rjett hjá tveim sem dóu samstund
is. Glerbrotin dundu á öllu, og
allir særðust meira og minna af
gler- og sprengjubrotum.
Nú var skipinu rennt á land,
bundið til bráðabirgða um sár
manna eftir föngum, og allir
stukku í land, sem það gátu.
Nú hefði maður mátt búast við
að þýsku flugmennirnir teldu að
nóg væri að gert. En svo var ekki.
Enn komu flugvjelarnar yfir okk
ur og nú ljetu flugmennirnir
vjelbyssuskothríð dynja yfir okk-
ur. Hjúkrunarkonurnar urðu að
smeygja sjer úr hinum hvítu