Lesbók Morgunblaðsins - 21.04.1968, Blaðsíða 6

Tl r~ T) “i T
dj JU
Að undanförnu hefur Robert
Kennedy verið mjög á dagskrá;
ekki aðeins í heimalandi sínu, held-
ur og í allri heimspressunni. Ástæð-
an er augljós, heimurinn á í heild
ekki svo lítið undir ákvörðunum
Bandaríkjaforseta og í bili lítur út
fyrir að Robert Kennedy geti gert
sér talsverðar vonir um að hafna í
stól forsetans eftir næstu kosningar.
Ekki hafa aðferðir hans í seinni tíð
verið með þeim hætti, að alvarlega
hugsandi fólk fylltist hrifningu. Þvert á
móti hefur afstaða hans virzt tækifæris-
sinnuð og hann hefur hingað til verið
heppinn með þau segl, sem hann hagar
eftir breytilegum vindum stjórnmál-
anna.
Tvennt er Robert Kennedy sérstak-
lega hagstætt. Annað er sú staðreynd,
að hann er bróðir hins dóða forseta,
sem myrtur var 1963. Minningin um
hann er enn svo ljóslifandi og vissu-
lega minnir Robert á bróður sinn. Hitt
eru óvinsældir langvarandi styrjaldar í
Viet Nam: þar sem hvorki gengur né
rekur, en mörgu mannslífinu fórnað.
Johnson hefur hlotið óvinsældir fyrir
að fylgja eftir þeirri stefnu, sem John
F. Kennedy hafði markað. Nú lítur hins-
vegar út fyrir að Robert muni afla
sér fylgis með því að hverfa frá þeirri
stefnu.
Ef Robert Kennedy verður forseti, þá
hlýtur hann að þakka bróður sinum
sáluga fyrir þá vegsemd að talsverðu
leyti. Staðreyndin var sú, að Robert var
ekki þekktur maður, þegar John Fitz-
gerald útnefndi hann dómsmálaráðherra
og satt að segja þótti sú embættisveit-
ing í meira lagi vafasöm þá. En John
Fitzgerald hafði miklar mætur á bróð-
ur sínum: samstarf þeirra var náið og
forsetinn taldi Robert einn snjallasta
mann, sem hann þekkti: „He is easily
the best man I have ever known“.
Eftir morð forsetans varð það ljóst,
að þeir Robert og Johnson áttu ekki
samleið og eins hitt, að Robert var
hinn sterki maður Kennedy fjölskyld-
unnar. í fimm ár hefur Robert Kenne-
dy öldungadeildarþingmaður beðið á-
tekta, en vakið hæfilega athygli á sér
öðru hvoru: meðal annars með því að
klífa Kennedytind í Alaska, en bæði
fjöll og flugvellir höfðu verið skýrð
upp eftir morð forsetans. Robert kom
fram fyrir mannfjölda í Póllandi á dög-
unum og söng meira að segja uppi á
bílþaki, en undirtektirnar voru nánast
þær sömu og nú uppá síðkastið heima
fyrir. Hann hélt áfram að hlaða niður
börnum og eiga þau hjón nú orðið
tíu erfingja. Rætnar tungur segja að
þessi viðkoma stafi af því, að gamli
maðurinn, faðir hans, verðlauni jafnan
hvern nýjan afkomanda með einni millj-
ón dollara.
Robert Kennedy og Ethel kona hans.
í þingnefnd áður en John varð forseti
[7 T 1
L L L >
Það er sagt að enginn verði forseti
Bandaríkjanna án ærinna fjármuna, en
Robert mun ekki fjár vant. Auðurinn
er honum hinsvegar ekkert keppikefli:
aðeins meðal til að ná ákveðnu marki.
Kunnugir menn segja, að í honum búi
efniviður, sem jafnan er fyrir hendi í
vinsælum stjörnum. Einn vina hans
hefur sagt: „Stingið bara puttunum í
eyrun, þegar hann er að halda ræðu
og sjáið hvort það er ekki jafn áhrifa-
mikið“. Á kosningaferðalögum að undan-
förnu hefur komið fyrir að fagnaðar-
lætin voru slík, að ekki heyrðist orð
af ræðunni. Það virtist ekki koma að
sök. Hann hefur útlitið með sér: brús-
andi hár hans og drengjalegt andlit á-
samt frjálsmannlegri framkomu, hafa
unnið hug og hjörtu margra, ekki sízt
kvenna. En ræðumaður er hann ekki á
móti bróður sínum og þeir sem bezt
þekktu þá, telja að Robert hafi naum-
ast skerpu og þá hárbeittu fyndni for-
setans heitins- En Robert er tilfinninga-
maður og „örlagatrúarmaður, sem lætur
ekki neitt utanaðkomandi ráða örlög-
um slnum“ eins og einn vina hans
orðaði það. Hann á til barnaskap og
hann er viss í sinni sök. Systir þeirra
bræðra sagði eitt sinn um þá: „Jack
gerði víðförult um lendur vafans, en
þau lönd hefur Bobby ekki kannað
ennþá“.
Hann hefur unnið eins og víkingur
síðustu fimm árin: unnið að því að
mennta sig og bæta: þótt hann hefði
verið með doktorsritgerð í smíðum, hefði
hann naumast lagt sig skarpar fram.
Hann hefur hugsað mikið um lífið og
dauðann eins og bróðir hans og hug-
rekki hafa þeir báðir dáð framar
öðrum mannkostum. „Ég á fylgi meðal
fátækra, til dæmis hjá negrum og Pu-
erto—Ríkönum", segir hann. Hann
virðist hafa ósvikna samúð með þeim,
sem hafa orðið undir í þjóðfélaginu.
Þó hann ekki fengi Pulitzer—verðlaun
eins og John Fitzgerald, hefur Robert
engu að síður fengizt við ritstörf og
út hafa komið þrjár bækur eftir hann:
„The Enemy within", um spillingu í
verkalýðsmálum, „The pursuit of Just-
ice“ um mál, sem hann fékkst við í
embætti dómsmálaráðherra og „Just
Friends and Brave Enemies".
Hann þykir fremur þögull á stundum
og einn af forustumönnum Demókrata,
telur að ekki sé erfiðara að tala við
nokkum mann en Robert Kennedy.
Hann svari manni einfaldlega ekki. Um
það sagði einn af aðstoðarmönnum hans,
Peter Edelmans: „Okkur finnst stund-
um, að hann ætti að segja meira. Hon-
um finnst aftur á móti, að við ættum
að segja minna“.
Hann getur horft á mann með ein-
kennilegum kulda, en bak við það augna
ráð er hvorki mjög skapandi hugur
eða djúpstseðar gáfur. Þó fer það eftir
því, hvaða skilningur er lagður í það
orð: En áhuginn er sannur, forvitnin
er fyrir hendi og hann er fljótur að
Hann er sífellt á ferð
hugsa. Látleysið er einn bezti eiginleiki
hans og klæðir hann vel. Sumir hafa
minnzt á einskonar útstreymi af óskil-
greinanlegum krafti frá persónu hans,
en í rauninni er Robert innhverfur
maður, og eins og margir slíkir menn,
skilur hann ekki, hvað hann er áhrifa-
mikill.
Öldungadeildarþingmaðurinn Robert
Kennedy fær 30 þúsund dollara í árs-
og flugi í einka þotu sinni.
laun, eða 1.7 milljón ísl. króna. Hann
lætur þesskonar lítilræði renna óskipt
til góðgerðastarfsemi. Af eignum sín-
um og fjölskyldunnar hefur hann ár-
legar tekjur, sem nema 5,7 milljónum
ísl. króna. Hann lifir af þeim tekjum
og einnig verður hann að borga all-
fjölmennu aðstoðarliði laun af þessum
tekjustofni. Ekki þykja kaupgreiðslur
Framhald á bls. 13
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
21. apríl 1968.