Lesbók Morgunblaðsins - 21.04.1968, Blaðsíða 8

Horft um öxl
Áhöfnin við flakið', áður en hún fannst. Frá vinstri: Magnús Guðmundsson, Bolli Gunnars-
son, Ingigerður Karlsdóttir, Guðmundur Sívertsen og Einar Runólfsson. Bagfinnur Stefáns-
son tók myndina.
„GLEÐIFREGNIN MESTA“, er yfirskrift for-
ustugreinar Morgunblaðsins þriðjudaginn 19.
september 1950. f þessari forystugrein er
fjallað um það er millilandaflugvélin Geysir
fannst á Vatnajökli og öll áhöfnin er heil á
húfi, eins og segir með stærsta letri blaðsins
yfir þvera forsíðuna.
Sennilega hafa fáir atburðir í fréttasögu
Morgunblaðsins vakið eins mikla gleði og þegar
flak Geysis fannst á Vatnajökli og vitað var
að áhöfnin væri öll á lífi og tiltölulega lítt
sködduð. Það er og, að sennilega hefir um
fáa atburði verið meira ritað en þennan. Því
er það nánast að bera í bakkafullan lækinn,
er ég nú tek mig til og leita í gömlum ár-
göngum blaðsins til þess að ryfja upp og
gæða nýju Iífi gamla fréttaviðburði úr sögu
þess. Hitt á ég mér til afsökunar, að þetta
er mér einn minnisstæðasti atburður úr eigin
lífi, sem og einn með meiriháttar fréttavið-
burðum sem blaðið hefur skýrt frá. Eg hef
einnig þá sérstöðu að vera eini maðurinn í
leiðangri Akureyringanna, sem fór alla leið að
flakinu, og til þessa hefir tekið sér penna í
hönd til að skýra frá atburði þessum. Haukur
heitinn Snorrason, ritstjóri á Akureyri, rit-
aði mjög greinagóða frásögn um þennan leið-
angur í blað sitt „Dag“, en hann fór hins-
vegar ekki alla leið að flakinu. Þótt ætlunin
væri, að við gæddum gamla atburði lífi í þessum
greinum með frásögnum annara, hefir það ekki
talizt að hlaupa frá meginefninu, þótt ég segi
hér ofurlítið sögubrot frá eigin brjósti. Ræð-
ur í því efni sérstaða mín, með tilliti til þessa
atburðar, svo og liitt, að vart verður fram
hjá honum gengið, þegar við grípum niður
í gamla árganga blaðsins og rifjum upp frétta-
frásagnir þess.
En rekjum nú í stórum drátt-
um frásögn blaðsins af þessum
einstæða atburði.
Föstudaginn 15. september
1950 er hvarfs Geysis fyrst get
ið í Morgunblaðinu, en þá að-
eins í hluta upplagsins. Næsta
dag segir blaðið að leitin að
„Geysi“ beri engan árangur.
það rekur ferð flugvélarinnar,
sem lagði upp frá Luxemburg
kl. 16.40 fimmtudaginn 14.
september. Síðast hafði heyrzt
í Geysi kl. 22.25 um kvöldið
og sendi flugstjórinn þá skeyti
um að vélin muni verða hálfri
stundu á undan áætlun og
muni verða kl. 23.30 í Reykja
vík. Flugumferðastjórnin
sendi Geysi skeyti ki. 22.52,
en fær þá ekkert svar. Upp-
lýst er í þessu blaði að fólk
á Starmýri, Hofi og Geithelln
um í Álftafirði hafi heyrt í
flugvél á fimmtudagskvöldið,
er gæti bent til að um Geysi
væri að ræða,
Flugvélin var í vöruflutn-
ingaflugi á vegum Seabord
Western og var mikill hluti far
angursins ferðatöskur fólks
sem var á leið frá Evrópu til
Ameríku og svo voru 18 hund-
ar með vélinni, Vegna þess að
meðal pápiskra var heilagt ár
munu flestir þeir, sem farang-
ur áttu í vélinni, hafa verið að
koma frá Róm. Sagt var og að
lík hefði verið í vélinni.
í þessu blaði er getið áhafn-
ar vélarinnar, en hana skip-
uðu: Magnús Guðmundsson,
flugstjóri, Dagfinnur Stefóns-
son, flugmaður, Guðmundur Si
vertsen, loftsiglingafræðingur,
Bolli Gunnarsson, loftskeyta-
maður, Einar Runólfsson, véla
maður og Ingigerður Karlsdótt
ir, flugfreyja.
Sagt er og, að leitað hafi
verið á 95 þúsund ferkílómetra
svæði, og að slysið sé óskiljan-
legt.
Þessa sorglega atburðar er
einnig getið í forystugrein
blaðsins og birtar eru mynd-
ir af áhöfninni. Það þykir sýni
lega ekki líklegt að hún sé
enn á lífi. Á sunnudaginn seg-
ir blaðið að enn sé leitin að
Geysi árangurslaus en henni
muni haldið áfram.
Og svo kemur gleðifregnin
þriðjudaginn 19. september yfir
þvera forsíðuna. „Áhöfn Geys-
is heil á húfi“. Tvær myndir
eru birtar af flaki Geysis á
Vatnajökli. Þar er sagt að leið
angur frá Akureyri muni sækja
fólkið. Og forystugrein blaðs-
ins heitir „Gleðifregnin mesta“
Á miðvikudaginn er fregnin
enn yfir þvera forsíðu og seg-
ir þar: .Geysismenn dvöldu enn
á jöklinum í nótt“. Þar segir
að amerísk flugvél hafi lent
hjá þeim í gær og fljúgi vænt-
anlega með þá í dag. Á fimmtu
daginn á forsíðan enn fimm
dálka fyrirsögn, sem segir að
Geysismenn fari gangandi af
jöklinum, ameríska flugvél-
in hafi laskazt og að óákveð-
ið sé hvort fólkið verði sótt
í flugvel eða fari til Akur-
eyrar.
Og föstudaginn 22. septem-
ber er fregnin enn yfir þvera
forsíðuna og fyrirsögnin hljóð
ar svo: „Hvernig Geysisáhöfn-
in komst af á jöklinum hljóm-
ar sem kynjasaga.“. Þar á síð-
unni er fjögurra dálka mynd
af áhöfninni og í blaðinu eru
viðtöl Valtýs Stefánssonar rit-
stjóra við einstaka meðlimi á-
hafnarinnar. Þá er fjallað um
þetta mál í Reykjavíkurbréfi
næsta sunnudag. Enn, miðviku
daginn 27. september, er Geys-
isslysið á forsíðu Morgunblaðs
ins með þriggja dálka mynd af
áhöfninni á jöklinum. Á blað-
síðu 9,10 og 11 eru margar
myndir og dagbók Bolla Gunn
arssonar frá dvölinni á jöklin-
um.
Má af þessu sjá að fá, eða
ekkert, atvik hefur verið rætt
jafn ítarlega á fréttasíðum
Morgunblaðsins sem þetta.
Vignir Guðmundsson:
TIIIKI.
W CW
n wnMUni
Þegar áhöfn Geysis var sótf á Bárðarbungu
Ég mun nú í þeim greinar-
kafla, sem hér fer ó eftir, bæta
nokkru við hið mikla mál, sem
skrifað hefur verið um þetta
atvik og halda mig eingöngu
við ferð Akureyringanna og fé-
laga þeirra úr Reykjavík, sem
þátt tóku í leiðangrinum. Veit
ég ekki betur en ég fylli í
skarð þar sem áður mun ekki
hafa verið ritað um sjálfa jök-
ulgönguna af neinum leiðang-
ursmanna. Jón Sigurgeirsson á
Akureyri hefir sagt mér nokk-
uð úr dagbókarbrotum, er
hann gerði úr þessari för og
kann ég honum þakkir fyrir.
Það var laust eftir hádegið
mánudaginn 18. september að
ég var á leið niður Kaupvangs
stræti á vinnustað minn niður
við höfn. Er ég nálgaðist skrif
stofu Flugfélags íslands í Kaup
vangsstræti 4 kom Kristinn
Jónsson afgreiðslumaður félags
ins á fleygiferð út úr skrif-
stofunni. Hann leit fljótlega
kringum sig og sá ég að honum
var mikið niðri fyrir. Hann sá
engan þar nálægt nema mig
svo hann þýtur til mín, þrífur
utan um mig og snýr mér í
hring um leið og hann segir:
„Þau eru á lífi. Vélin er fund
in inni á miðjum Vatnajökli.“
Ég vissi samstundis við hvað
hann átti, því annað var ekki
ofar í hugum landsmanna, hvar
sem voru á landinu, en hvarf
flugvélarinnar Geysis. Síðan
fór ég með honum inn á skrif-
stofu til að fá nánari fregnir.
Nær samstundis var farið að
ræða um með hverjum hætti
mætti bjarga fólkinu af jökl-
inum og var þá talað
um leiðangur frá Akureyri.
Bauð ég mig þegar fram til far
arinnar, en ákveðið var í upp-
hafi að hafa leiðangurinn ekki
f jölmennan. Sem skíðamaður og
fjallaflækingur var ég tekinn
gildur. Þorsteinn Þorsteinsson
formaður Ferðafélags Akureyr
ar var fenginn til að vera far-
arstjóri leiðangursins, en son-
ar hans, Tryggvi, skyldi hafa
á hendi fararstjórn á jöklinum.
Fékk ég leyfi yfirboðara míns
til fararinnar og fylgdist síðan
með skipulagningu leiðangurs-
ins fram eftir degi, en fór síð-
an heim að búa mig af stað.
Átti ég góðan ferðabúnað
og hafði ég með mér gott nesti
og einkar mikið af sokkum.
Hlýddi ég þar ráðum fóstur-
móður minnar, sem hafði á
löngum æviferli mikla reynslu
í að búa ferðamenn að heiman.
Að loknum kvöldverði var liðs
safnaðurinn saman kominn á
skrifstofu Flugfélagsins. Það
dróst þó fram á 10. tímann um
kvöldið að komast af stað.
Fóru raunar ekki allir samtím
is. Jón Sigurgeirsson og Ólaf-
ur Jónsson höfðu farið nokkru
fyrr, en Haukur Snorrason,
Kristján P. Guðmundsson og
Eðvarð Sigurgeirsson nokkru
síðar. f för Akureyringanna
voru 5 jeppar og einn stór
trukkur undir farangur.
Leiðangurmenn voru þessir:
Þorsteinn Þorsteinsson farar-
stjóri, Tryggvi Þorsteinsson
skátaforingi og kennari, far-
arstjóri á jökli, ólafur Jónsson
forstjóri og einn mesti fræði-
maður um Ódáðahraun, Jón
Sigurgeirsson lögregluþjónn
kunnur fjallaferðamaður, Vign
ir Guðmundsson tollvörður, Þor
steinn Svanlaugsson bifreiðar-
stjóri, Sigurður Steindórsson af
greiðslumaður, Þráinn Þór-
hallsson afgreiðslumaður síðar
prentari, Bragi Svanlaugsson
verkstæðisformaður og bifvéla
meistari, Grímur Valdemars-
son trésmíðameistari, Hólm-
steinn Egilsson bifreiðastjóri
(ók trukknum og kom honum
yfir hinar ótrúlegustu torfær-
ur) Jóhann Helgason afgreiðslu
maður og síðar flugmaður,
Haukur Snorrason ritstjóri, Eð
varð Sigurgeirsson ljósmynd-
ari og Kristján P. Guðmunds-
son forstjóri. Eru þá taldir
Akureyringarnir 15, sem í leið-
angrinum voru.
f þann mund, er leiðangur-
inn var að leggja upp, spurð-
ist að nýlega væru komnir af
fjöllum 8 Reykvíkingar, sem
höfðu farið norður í • Vonar-
skarð og um Sprengisand nið-
ur í Bárðardal. Sögðu þeir
vötn í vexti og leiðina erfiða,
er beinast lá við að fara inn
að jökli. Það varð því að ráði
að halda til Reykjahlíðar í Mý
vatnssveit fyrsta kvöldið en
þaðan með morgni fram hjá
Hrossaborg um Herðubreiðar-
lindir fram jaðar Herðubreið-
arhrauns um Upptyppinga og
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
21. apríl 1968.