Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.1969, Blaðsíða 8

Eiki hafði
eftir sértróðum
mönnum, að miklar líkur
mœtti telja á, að
heimurinn fœrist
fyrir miðnœtti
og Tobbu
fannst vissara að
spyrja hannt
hvort hann vœri ekki
búinn að gleyma
faðirvorinu.
Tobba sneri sér að Stjönu og
spurði, hvort hún botnaði
nokkuð í þessu öllu saman? Það
gerði Stjana ekki, sem varla
var von. Enda hafði húsmóðir-
in ekki búizt við því. Hins veg-
ar stóð ekki á Stjönu að leggja
sig alla fram um andlegt erf-
iði, hún hætti að raka, studd-
ist fram á hrífuna og braut
heilann langa lengi, ótrufluð
af hvers kyns ytri áreynslu.
En það kom fyrir ekki. Tobbu
var lítið gefið um langar hug-
leiðingar, sem enginn ytri
verknaður fylgdi, — sjálf gat
hún bæði hugsað og látið dæl-
una ganga án þess að stöðva
nauðsynlegar athafnir. Hún
hafði ekki lagt í vana sinn að
reka á eftir vinnandi fólki
beinum orðum, en rakaði sam-
an brakþurru heyinu æði nærri
vinnukonunni, og að lokum frá
'henni á alla vegu.
Eiki hafði borið bagga í
hlöðu og kom nú aftur, stutt-
fættur og hraðstígur, hafði gef
ið sér tíma til að gera upp
reipið kyrfilega og hélt á því í
annarri hendi, en þerraði með
hinni svitataumana af breiðu
enninu, roðasælt andlitið á að
líta líkaist fj allshlíð á haust-
degi, sem lækir hafa urið milii
lyngtorfanna. Tobbu varð á —
í eins konar ógáti — að leita
fyrir sér um álit manns síns á
áhugaimáli sínu þessa stundina:
Hvernig þetta á að ganga
fyrir sig, — hvernig allir skap-
aðir hiutir eiga á svipstundu
að eyðast og hverfa, og við —
hvað um okkur muni verða ...
botnar þú nokkuð í því, Ei-
ríkur? spurði hún án þess að
sleppa verki úr hönd.
Eiki náði sér í puntstrá að
tyggja, hnyklaði brúnir eftir
beztu getu, en varð að gefast
upp, — skildi hvorki upp né
ofan, viðurkenndi hann hreyk-
inn, og korn það engum á óvart.
Hins vegar notaði Stjana
tækifærið til að hætta verki á
nýjan leik, — hafði dottið
niður á ráðningu, sem ekki virt-
ist ósennileg:
Ætli það fuðri ekki upp eins
og svörður í hlóðum, heila skítt
ið!
Fuðri upp? sveiaði húsfreyja
fyrirlitlega: Hvað ætti þá að
verða af okkur?
Stjana íhugaði þá hlið máls-
ins, en Tobbu var farið að
þykja nóg um tafimar:
Eftir dauðann kemur dómur-
inn, stendur skrifað. Hvaða vit
væri í því að láta okkur brenna
til ösku og standa svo í stappi
með að vekja okkur upp aft-
ur? Það þættu mér skrýtin
vinnubrögð, ég segi ekki nema
það.
Ætli það sé nú annað en sál-
in — sem þeir vekja upp, á ég
við, skaut Eiki inn í.
Sálin! — Tobba gretti sig
framan í bónda sinn: Ertu al-
veg búinn að týna niður barna
lærdóminum?
Eiki fór hjá sér, var mein-
illa við yfirheyrslur.
Ég held nú við sleppum
skikkanlega — með einhverju
móti, huggaði Stjana húsbænd-
ur sína: Að við förumst —
ekki hef ég trú á því. Hvern-
ig var það annars með skæðin,
sem þú lofaðir að skera mér í
morgun, Tobba mín?
Þú skalt fá á lappimar, anz-
að húsmóðirin henni stutt í
spuna: Um leið og flefcknum er
lokið! ...
Tobba rakaði svo að alltaf
var hey úr tveim til þremuir
hrífuförum á lofti, þau mættu
gjaman sjá það letiblóðin,
hvemig ætti að vinma. Henni
var ljóst að bóndinn og vinnu-
konan notuðu sér bollalegging-
amar til að hvíla lúin bein,
en þagað gat hún ekki:
Hann á að koma í skýjunum,
sagði hún — og gaut auga í
vesturátt, þar voru regnblikur
á lofti, full hraðfara: óvíst, að
þeim tækist að kollhirða áður
en ofan í kæmi. Annars þótti
húsfreyju ólíklegt, að Frelsar-
inn kæmi í regnskýjum, renn-
blautur, því hreyfði hún þó
ekki við hin tvö.
Þegar hér var komið fannst
Eika mál til komið að láta ljós
sitt skína, hann hafði gluggað í
sunnanblöðin, hvort kvensum-
ax væru læsar vissi hann ekki
— aldrei litu þær í blað: það
væri stjarna á leiðinni, hún
stefndi beint á jörðina, það stóð
í blöðumum, fræddi hann þær
um — raunar ekki í fyrsta
sinn.
Ætli hamm komi þá ekki með
stjömunmi? sagði Tobba — og
sá fyrir sér meiri háttar heim-
reið eða öllu heldur heimsigl-
ingu, stjarnan mundi að ölllum
líkindum lenda á Kúabalanom,
þetta gat varla verið neitt helj-
arferliki, líklega svona á við
meðal gufuskip, nema að hún
var kringlótt og lýsti af henmi:
Þá fer það eins og ég sagði
áðan, við verðum kölluð fyrir
dóminn beint úr bænurni, enda
væri annað engu lagi líkt.
Ætli við getum ekki orðið
nógu illa úti, hvort heldur er,
stundi Stjana fram og hug-
leiddi afglöp sín, stór og smá,
vildi óska að hún hefði verið
kirkjuræknari — og líklega
hefði það komið sér betur, að
rnuna bænimir sínar.
Sumir hverjir að minnsta
kosti, samsinnti Tobba mynd-
uglega: Drottinn rannsafcar
hjörtu og nýru, stendur þar,
bætti hún við — og þótti vænt
um, að hún skyldi ekki hafa
lagt af kvöldbænimar, enda
sofnaði hún svo vel með þær á
vörunum. Hins vegar vannst
henni sjaldan tími til að biðia
fyrir sér á morgnana, hún yrði
að reyna að fieyta sér á því,
sem hún kunni það var hreint
ekki svo lítið. Þunglegar horfði
það víst fyrir honum Eiríki
hennar, aumingjanum. Að hon-
um yrði bjargað með góðu móti,
var ekki metí öllu víst. Stór-
syndugur var hanr varla, en
að hann kynni nokkra bæn eða
myndi þó ekki væri nema fað-
irvorið orðrétt, þatí þorði hún
að þvertaka fyrir. Og nú var
ekki langt til stefnu. Það heiði
verið reynandi að troða ein-
hverju í hann á síðustu stundu.
Maður, sem ekkert guðsorð
kunni utan að — hvernig átti
það að fara, nema illa? En að
kenna honum mundi taka meira
en fáein augnablik og varð að
gerast undir fjögur augu. Hún
yrði víst að láta það eiga sig.
Stjana var að snúast í kring
um þau frá morgni til kvölds
og ekkert skilrúm í baðstof-
unni.
Eiki hafði ekki enn þá haft
fyrir að slá úr reipinu undir
bagga, tuggði sem ákafast punt-
inn, var langi kominn með
fjórða stöngulinn, Tobba hafði
talið þá ofan í hann, þó hún
væri annars ekki bitasár. Bóndi
virtist þungt hugsandi, og var
þó hálf sauðarlegur — og nú
fannst húsfreyju ekki leggjandi
meira á hitt reipið:
Komdu að binda, maður!
hreytti hún út úr sér — hann
hafði horft á hana draga í
hagldirnar, án þess að hafast
að.
Þá hafði Eiki loksins komizt
að skynsamlegri niðurstöðu:
Hvers vegna erum við annars
að bisa við þetta? Úr þvi að
halastjörnuhelvítið er sama sem
ókomin! hrópaði hann — en
tókst ekki að segja það eins
skeytingarleysislega og hann
hafði ætlað sér: Hverjum kem-
ur þetta úthey að gagni? Hver
á að gefa það? Ég bara spyr.
Halastjarna! gegndi Tobba
honum, heldur en ekki hneyksl
uð: Hvað viltu vera að upp-
nefna guðs sköpunarverk og
blóta í ofanálag? Gættu tungu
þinnar, maður! Ætlarðu að
bæta á syndabaggann með því
að halda að þér höndum og láta
skraufþurrt stráið rigna niður?
Ég veit ekki annað um dómsdag
en það sem spekingarnir segja.
En ilmandi laufhey þekki ég og
kann að meta, það skal inn áð-
ur en skúrin skellur á, þó ég
verði að raka, binda og bera
heim ein míns liðs.
Eiki fleygði frá sér punt-
stönglinum, hér vai ekkert und
anfæri.
Á Stjönu var auðséð að hún
vissi hvorki í þennan heim né
annan þá stundina, áhyggjur
hennar snerust aðallega um
hreysið, sem hún varð að hír-
ast í með húsbændum sínum,
þetta var bannsettur kotræfiil,
húsin að falli kor.iin — ekki
efnilegt að vera kölluð fyrir
dóm út úr öðru eii.s greni! Þá
var það eitthvað annað á
Hrauni — með nýja timburhús-
ið. Það væri munur að koma
út þaðan, þegar kállið hljóm-
aði, á nýjum skóm, bryddum,
eins og hún ætti þar heima!
og ekki ólíklegt að hún yrði
betur úti í fylgd með almenni-
legu fólki.
Þegar bagginn var bundinn
og rólaði á stuttfótum húsbcnd
ans áleiðis til hlöðunnar, sá
Stjana sér leik á borði að mæl-
ast til þess við húsmóður sína,
hvort hún mætti ekki skreppa
út að Hrauni, þegar þau væru
búin að koma flekknum í hlöðu.
Tobbu varð svo við, að hún
stöðvaði hrífuna í miðju fari.
Það var engu líkara en að guð
hefði heyrt bænir hennar. Færi
Stjana í heimsókn, yrði hún
ein með bónda sínum og gæfist
tækifæri til að hressa upp á það
sem hann hafði lært þegar
hann gekk til spurninga.
Því ekki það, anzaði hún af-
undin og gáði vel, að vinnu-
konan yrði þess ekki vör, hve
fúslega hún varð við bæn henn-
ar: Við hefðum getað verið bú-
in fyrir löngu og bóndi minn
slegið nokkrar brýnur. Jæja
dagurinn er víst farinn for-
görðum hvort eð er.
Að vilyrði þessu fengnu stóð
ekki á Stjönu, sem var sæmilega
verkfær, þegar hún gleymd;
sér ekki, enda rak það á eftir,
að stundin vai nálæg og gat
jafnvel verið nálægari en nokk
ur vissi. Að hvergi sást til
stjörnunnar frægu var ekki að
marka — svona um hábjartan
daginn.
Þegar þau lötruðu heim að
loknu verki, Eiki með dreifa-
pokann á öxlinni, lét Tobba
orð falla um, að hún hefði lof-
að Stjönu að hún mætti bregða
sér út að Hrauni, vonandi hefði
hún ekki tekið hai.a frá fyrir-
huguðu verki? Við þá ráðstöf-
un konu sinnar hafði bóndi ekk-
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
18. maí 1969