Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.1969, Blaðsíða 11

— Þórbergur koan með
tommusiokk
mörg portret og fæst eru hér
heima. Með því fyrsta sam éig
gerði af því tagi var portret
af synd Friðþjófs Nansenis. Mál-
ið var þanrnig vaxið, að RevoM
hennari minm var kvæntuir
dóttur Nansems. Ég vair þá
nemandi í Osil'ó, og hafði kom-
ið þanigað með sextán krónur
norakar og lifði á þisirri upp-
hæð í tvö ár. Það var engiin
neyð og við Kristmainm gátum
meira að segja femigið okkur
neðan í því öðru hverju. En
svo máliaði ég þessa mynd af
syni Friðþjófs Nainsens, ein-
hverjum glæsileg'asta manni,
sem ég hef sé'ð fyrr og síðar,
og fékk fyrir það 200 norskar
krónur út í hönd. Það er auð-
velt að ímynda sér því'iík aiuð-
æfi það voru fyrir miig þá.
— Málaðirðu flieiri portret
lerlendis?
P ortret eftir Jón Bngil-
berts eru raunar ekki á hverju
strái, en ég vissi til þess að
hann hafði einstaka sinnum
tekizt slikt verk á hendur, mieð
prýðilogum, ef ekki framúrskar
andi árangri. Því var það, að
ég bað Jón Engilberts að slást
í hópinn og siegja mér eittihvað
um þessa sérstöku hlið mynd-
listar hians.
— Við vorum látin mála por
tret í Akademinu í Kaupmamna-
höfn, og þar fékk ég nákvæm-
an og klassískan skóla í því,
sagði Jón. Það var strangur
umdirbúningsskóli, sem hefur
komið sér vel.
— En þú hefur ekki verið
afkastamikil við þessa list-
grain um dagana?
— Nei, ég hef eikki máliað
MYNDLIST1
— Nei, það þýðir ekki fyrir
mig að stilla fyrirsætumni upp í
stól og mála síðan eða teikna.
Hjá mér byggist þetta á sjón-
minni. Ég læri persónuna utan-
að. Það hefur varla komið fyr-
ir að ég hafi látið fóllk sitja og
ég finn að ef ég ræð ekki við
að gera það eftir minni, þá þýð-
ir ekki fyrir mig að reyna það.
Stundum kemur fyrir að ég
geri rissteikningu, en ekki er
með portretið heim til hains, og
hann botnaði ekkert í því,
hvernig það hafði gerzt. Ég
lagði áherzlu á hinn siunga
byltinigarmanin, forvígismann-
inn í verkalýðsbaráttunni með
eldleigan áhuga á umbótuim. Til
þess að undirstrika það betur
setti ég kröfugöngu, með rauða
fána í bakgrunn myndarinnar.
— Málaðirðu Villhjáfm Þ.
Gíslason líka eftir minini?
Jón Engilberts: Portret af Vilhjálmi S. Vilhhjálmssyni.
Jón Engilberts: Portret af Viihjálmi Þ. Gíslasyni.
Jón Engilberis á vinnustofu sinni.
JÓN ENGILBERTS
— Já, möpg fleiri. f Dan-
rnörku málaði ég rmeðal annans
mynd sem ég varð frægur fyr-
ir. Ég kailliaði hana „Madame",
hún var af ríkri frú, sam raiuin-
ar vair gift Gyðingi, og hairnn
skaut sig á stríSsárunuim, en
það er önnur saga.
— Notarðu þessa hefð-
bundnu aðferð, að láta fyrir-
sætuirua sitja í stól, meðam þú
máfar.
það alltaf. Og til dæmis þegar
ég málaði myndinia af Vilihjálmi
S. Villhjáimsisyni, sem siuimdr
þekkja betur sem Haninies á
Horniniu, þá kunni ég bamin al-
veg utanað. Það stóð til að ég
málaði mynd af honum, en Vil-
hjálmur hafði aldrei setið fyrir,
og kveið fýriir því vegma þess
að hann var bagaður og átti
erfitt m.eð að sitja liemgi kyrr.
En allt í einu var ég kominn
— Þagar ég málaði Villhjálm
Þ. Gíslason, þá kom ég mok'kr-
um sinouim niður á útvarp, og
skoðaði umihverfi hains þar,
skrifstofuina, og kymntist því
andrúmslofti, sem þar var. Ég
gerði en,ga rissmynd af honum,
en pún'ktaði hjá mér eitt og
arunað í vasabók. Svo vildi
þannig til, að ég sá Vilhjálm
vikul'ega á hljómileikum, og sat
þá rétt hjá honuim og notaði
tækifærið og sikoðaði hann bet-
ur og setti á mig litima.
— Hefurðu málað portiut af
fUleiri m'erkismöninum?
— Jú, til dæmis af Þórbergi.
Ég held að það sé með því erf-
iðasta sam ég hef gert af þessu
tagi. Ég gerði þá undante'kn-
ingu með Þórberig, áð hann sat
fyrir öðr,u hverju, en mest mál
aði ég hann eftir minni og hafði
Seltj arnam'esið Mtið og lágt í
bakgrumn, og einistaka draug
og verur inrjainuim og siman
við til þess að andi Þórbergs
yrði í verki'niu. Og hvað held-
urðu, svo kom Þórberguir með
tommustok'k og lagði hann fyrst
á nefi'ð á sér og bar siðan sam-
an við neflengdina á portret-
inu. Seim betur fór hitti ég á að
hafa nefið mátukga langt, og
þá held ég að hitt hafi verið í
tiagi.
18. maí 1969
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS H