Vísir - 28.11.1976, Blaðsíða 3

VISIR Sunnudagur
28. ndvember 1976
.Lifandi niyndir” var notað yfir kvikmyndir I gamla daga bæði hér heima og erlendis, t.d. i Danmörku levcnde billeder og i Þýskalandi das lebende Bild,
r teateR' : I^ITlevcndc i rri PBlt‘UCDtiv’1
Gaman og alvara
Við höfum heldur ekki gleymt
spaugilegu hliöinni. I sýningar-
syrpu um Gög & Gokke munum
við sýna dæmi um græskulaust
gaman þeirra félaga bæði i
stuttum og löngum kvikmyndum.
Með þessari syrpu verður gefið út
fullkomið yfirlit yfir allar kvik-
myndir þeirra. Fred Astaire
verður sjötugur á næsta ári. Við
höldum upp á það með smá-syrpu
sem við vonum að geti orðið for-
smekkurinn að lengri syrpu
ameriskra söngleikjakvikmynda.
Við höldum áfram aö sýna
danskar þöglar myndir oe i stað-
myndir þær sem safnið sýnir i
syrpum sinum.”
Svo mörg voru þau orð. Það er
eftirtektarvert hve starfsemi
safnsins er i beinum tengslum viö
hræringar utan þess. Safnið er
opið fyrir að notfæra sér þau til-
efni sem gefast við skipulag sýn-
inga sinna. Danska kvikmynda-
safnið var stofnað 11. nóvember
1941. en hóf kvikmyndasýningar
ekki fyrr en um haustið 1948.
Safnið átti á 30 ára afmæli sinu
1971 5000 afrit og frummyndir og
hélt i tilefni af afmæli sýningar á
eigin kvikmyndum. en yfirleitt
leitar það til annarra safna og
stofnana, við uppsetningu á
sýningarsyrpum. Syrpurnar
„Lifandi myndir” og „Þöglar
danskar kvikmyndir” héldu þó
áfram sinu striki afmælisárið þvi
eins og segir i sýningarskrá er
það að sjálfsögðu eitt meginhlut-
verk safnsins að varðveita
danskar kvikmyndir og gera þær
aðgengilegar þeim sem áhuga
hafa á þeim. önnur megin skylda
safnsins er að hafa yfir aö ráða
eintökum af mikilvægustu
verkum kvikmyndasögunnar og
sýna þau stöðugt nýjum áhorf-
endum.
Draumur um Fjalakött
Eflaust verður langt i land með
að slik paradis kvikmyndaunn-
enda sjái dagsins ljós hér á hjara
veraldarinnar.en vonandi rennur
samt sá dagur upp. Þvi skyldi
ekki starfsemi kvikmyndasafns
geta orðið jafn sjálfsögö i menn-
ingarllfi okkar og starfsemi
Listasafns tslands svo hliðstætt
dæmi sé tekið.’ Það er athyglis-
vert að sýningar danska safnsins
hófust ekki fyrr en 7 árum eftir
stofnun þess. Þetta getum við
haft i huga nú þegar kemur til
alvarlegrar umræðu um kvik-
myndasjóð og safn á Alþingi eftir
áramót. Fyrst er að fá varanlega
geymslu tilað forða kvikmyndum
frá eyðileggingu, i tengslum við
viðgerðar- og skráningaraðstöðu
Þarna gætu einnig aðrir aðilar
fengið geymslusláss fyrir kvik-
myndir sinar t.d. Þjóðminjasafn
og sjónvarpið sem á við mikið
plássleysi að striða. En kvik-
mýndasafn Islands lifnar ekki við
fyrr en með sýningaraðstööunni.
Það yrði alveg sérstakur ánægju-
auki ef hægt yrði að gera upp eitt
elsta kvikmyndahús landsins sem
nú er i niöurniðslu eins og sýnt
var i sjónvarpsþættinum „tlr
einu i annað” á dögunum. 1 gamla
Fjalakettinum hóf Reykjavikur
Biógrafteater, i daglegu tali nefnt
Bió.göngu sina árið 1906 en fluttist
siðar i húsakynni Gamla biós við
Ingólfsstræti 1927. A þessu stigi
eru þetta ekki annað en draum-
órar. A meðan við biðum eftir þvi
að draumurinn rætist verðum við
að gera okkur að góðu það sem
sjónvarpið býðuraf og tiluppá af
sigildum myndum kvikmynda-
sögunnar og þeir sem eru svo
lánsamir að eiga aögang aö kvik-
myndaklúbbi framhaldsskól-
anna, Fjalakettinum, fá hungur
sitt satt að nokkru. Þegar litið er
yfirstarfsemiþessa ágæta klúbbs
undanfarin ár verður ljóst að
hann hefur skapað þann jaröveg
sem sýningar kvikmyndasafnsins
geta vaxið upp úr i framtiöinni.
Lesefni stendur okkur og til boöa
bæði af bókum og blöðum. Að visu
miðast það allt við útlönd. Til
jafnvægis getur verið stór-
skemmtilegt að glugga i islensk
dagblöð liðinna ára og undrast
hve mikið hefur i raun verið sýnt
hér af sigildum kvikmyndum.
Þannig getur verið engu að siöur
fróðlegt að kynnast þvi sem sýnt
hefur verið forðum daga hér
heima og að lesa um væntanlegar
sýningar kvikmyndahúsanna nú.
Vita menn til að mynda hvaö
gekk i kvikmyndahúsunum á þvi
herrans ári 1925?
Mér datt þetta ártal i hug á sýn-
ingu Finns Jónssonar á dögunum
vegna þess að þaö hefur svipaö
giídi i listasögu Finns og i kvik-
myndasögunni almennt. Þetta
var ár nýrra strauma og frum-
rauna. bæði i myndlist og kvik-
myndalist. Púls þessara tveggja
forma sló einna örast einmitt i
Þýskalandi þar sem Finnur var
við nám á árunum 1921-25. En
meir um þetta næst, auk þess sem
við skulum þá huga að þvi sem
hæst bar á sýningum kvikmynda-
húsanna hér heima þetta merkis-
ár og hvað af þeim kvikmyndum
hefur lifað sem sigild verk og
ævinlega er verið að sýna í kvik-
myndasöfnum heimsins.
Getum við látið okkur dreyma um að sýningar Kvikmyndasafns tslands verði i einu elsta kvikmyndahúsi landsins, Reykjavikur Biógrafteater,
sem siðar varð Gamla bfó? Þessi gömlu húsakynni i Fjalakettinum eru nú i niðurniöslu.
inn fyrir sigildu syrpuna sem
veriö hefur að undanförnu kemur
ný föst syrpa sem verða mun i
framtiöinni og við nefnum
„Lifandi myndir”. I staö til-
viljunarkenndra sýninga á helstu
myndum kvikmyndasögunnar
hyggjumst við með þessari syrpu
bjóða upp á skipulegar sýningar
kvikmyndasögulegra kvik-
mynda. Hugmyndin er að kynna á
nokkrum árum öll helstu verk
kvikmyndasögunnar i timaröð i
þessari syrpu. Syrpan „Lifandi
myndir” er til komin ekki hvað
sist vegna hins sivaxandi fjölda
kvikmyndafræðinemenda, auk
þeirra sem leggja stund á kvik-
myndagerö. Þetta fólk verður að
hafa tækifæri til að sjá þær kvik-
myndir sem stöðugt er verið að
lesa um i bókum. Að lokum
verðum við meö nokkrar nýjar
sænskar stuttmyndir og i
tengslum við finnsku vikurnar i
Kaupmannahöfn i september og
október munum við kynna nýjar
finnskar kvikmyndir á nokkrum
aukasýningum. P.S. Við viljum
vekja athygli á þvi að fjölritaöar
tilvisanir i kvikmyndabækur og
blöð fást ókeypis fyrir þá sem
vilja lesa sér frekar til um kvik-
.

Söfn leita viða fanga til að fullkomna allar viðameiri sýningar. Þetta á jafnt við um Listasafn islands og Danska kvikmyndasafnið. Með
góðum samböndum þyrfti þvlskortur á kvikmyndaeign Islenska kvikmyndasafnsins ekkiaðstanda sýningarstarfsemi þess fyrir þrifum.
Vert er að minnast þess að sýningar danska safnsins hófust ekki fyrr en 7 árum eftir stofnun þess. (Brimlending eftir Finn Jónsson)