Morgunblaðið - 25.03.2001, Blaðsíða 35

SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25. MARS 2001 35
Eigum nokkrar
útlitsgalla›ar
á sérstöku
tilbo›sver›i!
®
- h r e i n f j á r f e s t i n g
TILBO‹
Hringdu í:
567 7773
eða
893 6337
GUNNAR Hrafn Birgisson sál-
fræðingur skrifar skrítna grein í
Morgunblaðið í gær sem er ætlað að
vera svar við grein minni í fyrradag
um sönnunarfærslu í sakamálum. Það
er með vissum hætti erfitt að skiptast
á orðum við mann, sem skilur ekki
umræðuefnið. Það verður samt að
reyna.
Gunnar telur mikinn mun á að hafa
forsjá yfir barni og að hafa mann í
vinnu. Það tel ég líka. Þessi munur
getur þó ekki valdið því, að aðrar og
vægari kröfur verði gerðar til sönn-
unar um ofbeldi vinnuveitanda á
starfsmanni, heldur en gerðar verða
um kynferðisbrot gegn barni. Í báð-
um tilvikum þarf að færa fram lög-
fulla sönnun um afbrot. Sú sönnun
getur í hvorugu tilvikinu verið byggð
á athugun Gunnars eða kollega hans á
trúverðugleika aðila, þegar ekki er
öðrum sönnunargögnum um afbrot til
að dreifa. Í fyrri hluta greinar sinnar
virðist Gunnar Hrafn telja þennan
mun á sambandi aðila eiga að valda
því að mismunandi kröfur verði gerð-
ar til sönnunar á afbroti. Í síðari hlut-
anum virðist hann hins vegar fallast á
að sálfræðipróf geti ekki komið í stað-
inn fyrir sönnunarfærslur réttarkerf-
isins. Þar með samþykkir hann efn-
islega það sem ég segi um þetta.
Erindi hans með skrifunum er því
torskilið.
Gunnar vill tala um málið sem
dæmt var í Hæstarétti haustið 1999.
Hann segir að ég sé ekki öfundsverð-
ur af þeirri ábyrgð að hafa gert aðför
að trúverðugleika stúlkunnar í því
máli. Sú óvægna aðför hafi verið gerð
til þess að fá föður hennar sýknaðan
af ákæruatriðum. Þetta er stórbrot-
inn boðskapur hjá sálfræðingnum.
Ég var verjandi mannsins í málinu.
Þar hafði ég þeirri starfsskyldu að
gegna, að krefjast sýknudóms og
færa fram rök fyrir þeirri kröfu. Við
þá málsvörn var auðvitað nauðsyn-
legt að fjalla um hugsanlegar orsakir
fyrir því, að stúlkan bæri föður sinn
röngum sökum. Hugsum okkur að
Gunnar Hrafn sálfræðingur verði ein-
hvern tíma sakaður um svívirðilegan
glæp, sem hann segist ekki hafa fram-
ið. Ætli hann vilji þá fá verjanda sem,
af tillitssemi við þann
sem ber hann sökum,
færir ekki fram varnir
hans um þetta? Svo
mætti skilja skrifin.
Hugmyndir sálfræð-
ingsins um þetta, a.m.k.
þegar hann á ekki sjálf-
ur í hlut, sýnast mér
vera af ætt spænska
rannsóknarréttarins.
Það má svo taka fram, að
þeir menn sem taka að
sér verjendastörf fyrir
sakaða menn, kveinka
sér ekkert undan þeim
störfum. Þeir eru í reynd
að gegna einu þýðingar-
mesta hlutverkinu við meðferð saka-
mála í réttarríkjum. Það starf er bæði
göfugt og gjöfult.
Loks virðist Gunnar Hrafn telja, að
ég hafi með snillibrögð-
um valdið því, að skjól-
stæðingur minn hafi
ekki verið dæmdur fyr-
ir afbrot sem hann var
alls ekki ákærður fyrir.
Þetta er vitaskuld
heilaspuni sálfræðings-
ins. Það hefði kannski
verið ástæða fyrir hann
að kynna sér það, áður
en hann fór að skrifa í
blöðin, að dómstóll hef-
ur ekki heimild til að
dæma ákærðan mann
um aðra háttsemi en þá
sem ákært er fyrir. Og
þó. Mér sýnist á skrif-
um hans að líklega skipti engu máli
hvað hann reynir að kynna sér.
AÐ SKILJA EKKI
UMRÆÐUEFNIÐ
Jón Steinar
Gunnlaugsson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Verjandastarfið,
segir Jón Steinar
Gunnlaugsson, er bæði
göfugt og gjöfult.