Lesbók Morgunblaðsins - 05.01.2002, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 5. JANÚAR 2002 13
LISTASÖFN og gallerí Lund-
únaborgar munu hýsa óvenju-
gott úrval áhugaverðra sýninga
næsta árið og því ekki úr vegi
fyrir íslenska list- og menningar-
unnendur að kíkja á einhverjar
þessara sýninga í heimsóknum
sínum til borgarinnar.
Í janúar ber þar fyrst að nefna
yfirlitssýningu á verkum Paul
Klee í Hayward Gallerí. Royal
Academy of Arts hýsir í sama
mánuði París: Höfuðborg
listanna 1900–1968. Vart þarf að
taka fram að þar er að finna verk
listamanna á borð við Picasso,
Miro, Leger og Matisse. Í nóv-
embermánuði hýsir akademían
síðan stórsýninguna Stórveldi
Asteka, þar sem listasaga þjóð-
arinnar er rakin frá 1427 allt að
því að þeir lúta í lægra haldi fyr-
ir Spánverjum 1521. Verk úr
turkíssteinum, gulli, fjaðragripir
og keramíkmunir verða á sýn-
ingunni ásamt minnisvörðum
sem ekki hafa verið sýndir utan
Mexíkó áður. Verkin einkennast
mörg hver, að sögn breska dag-
blaðsins Daily Telegraph, af
grimmd og hörku og eru jafnvel
ógnandi en ómögulegt er engu
að síður að horfa fram hjá sjón-
rænum áhrifum þeirra.
Victoria & Albert-safnið býður
síðan í mars upp á sýninguna
Jörð og eldur: Ítalskir leir-
skúlptúrar frá Donatello til Can-
ova. „Bozetti“-leirskissurnar
teljast víst svo áhrifamiklar að
jafnvel þær einar sér eru heim-
sóknarinnar virði.
Í maí verður opnuð ný sýning-
araðstaða við Buckingham-höll
og af því tilefni verða dregnir
fram margir verðmestu listmun-
ir krúnunnar, s.s. portrett Van
Dyck af Karli I. Í sama mánuði
hefst síðan yfirlitssýning á verk-
um þeirra Matisse og Picasso í
Tate-nútímalistasafninu, en frá
febrúarmánuði verða verk
bandaríska popplistamannsins
Andy Warhol þar til sýnis. Mat-
isse-Picasso-sýningin beinir at-
hyglinni að því hversu háðir
listamennirnir hafi í raun verið
hvor öðrum og samkeppninni
sem ríkti þeirra á milli. Daily
Telegraph mælir með að bóka
miða langt fram í tímann þar
sem búast má við að erfitt verði
að fá miða.
National Gallery býður í júní
upp á sýninguna Efnissýn: Klæði
og vefnaðarvara í málverkum og
er fatnaði í listum þar velt upp.
Með haustinu tekur síðan við
sýningin Madame Pompadour:
Myndir hjákonu, þar sem sýnd
verða verk eftir listamenn á borð
við Nattier, Boucher, Carle Van
Loo og Greuze. Pompadour þótti
glöggur safnari og átti fleira fal-
legra muna en nokkur sam-
tímakona hennar og mun sýn-
ingin því einnig geyma húsgögn
og postulínsmuni úr hennar
eigu.
Júní ætti að verða líflegur
safnamánuður því þá hefst einn-
ig sýning British Museum,
Drottningin af Sheba: Fjársjóðir
frá Jemen til forna þar sem sjá
má list konungdæma Suður-
Arabíu. Yfirlitssýning á verkum
Lucien Frauds verður þá í Tate-
safninu í sama mánuði. En í októ-
ber víkur hann fyrir stórsýningu
á verkum hins breska Gains-
borough, þar sem saman verða
komin fleiri verk listamannsins
en áður hefur gerst.
Árinu lýkur síðan í British
Museum þar sem Snilli Dürer:
Grafísk verk og áhrif verða á
boðstólum í desember. Sú sýning
er sú fyrsta í ein þrjátíu ár þar
sem athyglinni er beint að áhrif-
um Dürers á þróun grafískra
lista.
Lifandi listaár
í Lundúnum
ERLENT
ÍSLENSKA óperan teflir framungum söngvurum á nýárstón-leikum í dag kl. 16.00. Þeir Dav-íð Ólafsson bassi og Tomislav
Mužek tenór munu syngja aríur og
dúetta eftir Strauss, Mozart, Pucc-
ini, Verdi, Rossini og fleiri, auk
þess sem þeir sækja í sjóð vinsælla
söngleikja og ítalskra ástarljóða.
Tenorsöngvarinn Tomislav Muž-
ek er aðeins 25 ára gamall, en er
strax að verða þekktur í óperu-
heiminum. Hann er Króati, en nam
sönglistina í Vínarborg, þar sem
hann kynntist Davíð Ólafssyni.
Þeir lærðu hjá sama söngkennara
og vinátta þeirra hefur haldist eftir
að skóla lauk. „Strax eftir námið
var ég ráðinn til að syngja lítil ten-
órhlutverk við Ríkisóperuna í Vín,
en eftir ár þar fór ég til óperunnar í
Bremen í Þýskalandi þar sem ég
syng aðalhlutverk fyrir lýrískan
tenór. Inn á milli hef ég verið að
syngja hér og þar, mest í Bologna
þar sem ég söng nýlega dúetta með
Kötju Ricciarelli fyrir ítalska sjón-
varpið og á tónleikum með Danielu
Dessi.“ Þær Dessi og Ricciarelli
eru báðar miklar stjörnur og mjög
sérstakt að þær syngi með svo ung-
um söngvara. Í Vínaróperunni söng
Tomislav með öllum þeim fræga
söngvarafans sem þar stígur á svið.
Söngkennari og umboðsmaður
Tomislavs í dag er tenórsöngvarinn
Ernesto Palacio sem er einnig al-
þjóðlegt nafn í óperunni og lengi
best þekkti Rossinitenor Ítala.
Afþakkaði heim-
boð Pavarottis
Allt virðist þetta lofa góðu um
framtíð þessa unga og ofurefnilega
Króata. Þó er hann tilneyddur til
að draga sig í hlé frá söngnum í
hálfsárstíma eða svo á næstunni,
því hann þarf að gegna herþjón-
ustu í heimalandi sínu. Hann er þó
hvergi banginn um framhaldið í
söngnum og víst er að næg tæki-
færi bíða hans þegar herskyldu
lýkur. Á árinu sem hann starfaði
við Vínaróperuna söng hann um
áttatíu sýningar og var daglega í
tengslum við stóru nöfnin eins og
Placido Domingo, Agnesi Baltsa,
Editu Grúberóvu, Bernd Weikl og
aðra fræga. „Ég var auðvitað feim-
inn og skítnervus til að byrja með,
og þorði varla að hreyfa mig.
Smám saman sér maður að þetta
fólk er ósköp venjulegt og feimnin
rennur af manni. Bernd Weikl var
sérstaklega vinsamlegur. Hann
átti sumarbústað í Króatíu og gat
spjallað við mig um allt sem hon-
um þótti gott þar – vínin og veðrið.
Maður er eins og svampur innan
um þetta frábæra söngfólk, og
sýgur í sig hvert smáatriði í fasi
þess og hreyfingu, hvern tón og
hvert orð sem sagt er. Þetta er gíf-
urlega góð reynsla fyrir ungan
söngvara.“ Tomislav segir ekki
hægt að nefna einn uppáhalds-
söngvara – hann eigi til dæmis
þrjá uppáhaldstenóra. „Pavarotti
er náttúrlega efstur á blaði. Hann
bauð mér að koma til sín og syngja
fyrir sig, en þegar ég áttaði mig á
því hve stóra hirð af fólki hann
hefur í kringum sig, leist mér ekk-
ert á að fara – ég sá að það myndi
verða erfitt að ná til hans sjálfs,
þannig að ég afþakkaði boðið. Ég
sagði honum þó að ég hefði góða
rödd. Hann fór bara að hlæja, og
fólkið í kringum hann hló með, þar
til hann hætti og sagði: „Hvers
vegna eruð þið að hlæja, hann er
með góða rödd!“ Ég er með létta
lýríska rödd og aðrir uppáhalds-
tenórar mínir í þeim flokki eru
Nikolai Gedda og Alfredo Kraus.
Enginn þessara söngvara er full-
kominn og hver og einn hefur sinn
hátt á söngnum, en ef það væri
hægt að blanda því besta frá öllum
þrem saman, yrði það mikil snilld
– kannski bara hinn fullkomni ten-
ór. Þess vegna reyni ég að leggja
mig eftir því besta í hverjum
þeirra fyrir sig.“
Fastráðinn við
Íslensku óperuna
Það var sagt frá því í blaðinu í
gær að Davíð Ólafsson kæmi senn
til starfa við Íslensku óperuna.
Hann hefur verið fastráðinn við
óperuna í Lübeck í tvö ár, en
stendur nú á tímamótum. „Ég hef
náð að þroskast mjög vel í Lübeck.
Ég byrjaði í litlum hlutverkum, en
nú syng ég bara aðalhlutverk. Mér
finnst ég þó hafa þurft langan tíma
til að ná þessum þroska. Núna
fyrst er mér farið að líða eins og
atvinnumanni í söngnum. Það ger-
ir reynslan. Það er kannski öfug-
mæli að það var akkúrat þegar
þessum áfanga var náð að ég fann
mig knúinn til að segja upp í
Lübeck. Ég hef fengið mjög góð
viðbrögð frá umboðsmönnum og
öðrum óperuhúsum í Þýskalandi,
og hef þegar verið ráðinn til að
syngja á sumarhátíðinni í Merzig.
En ég ákvað að koma heim en nota
tímann milli sýninga hér til að
heimsækja kennara og skjótast í
sýningar úti. Óperan í Lübeck er
þegar farin að bíða eftir að vita um
frídagana mína við óperuna hér
heima, því þeir vilja geta notað
mig þann tíma sem ekkert er í
gangi hér. Íslenska óperan vill
gefa söngvurum sínum tækifæri
til að gera þetta, því sú reynsla er
dýrmæt bæði fyrir söngvarann og
Íslensku óperuna. Í Lübeck hef ég
ekki haft mikið svigrúm til að gera
aðra hluti, og þessi vika hér heima
núna, er eina fríið mitt á árinu.
Það er svo strangt að til þess að
yfirgefa borgina þarf maður fjórar
undirskriftir; frá óperustjóranum,
frá hljómsveitarstjóranum, frá
skrifstofustjóranum og frá yfir-
píanóleikaranum. Maður er mjög
bundinn á svona samningi, en
hann hefur þó bæði kosti og galla.
En ég hlakka bara mjög til að
koma heim og mér finnst það frá-
bært framtak hjá íslenska ríkinu
að vilja þakka fyrir sig eins og ég
vil orða það, með því að styrkja
Óperuna til þess að geta gefið ís-
lenskum söngvurum kost á vinnu
hér heima.“
Gamansamur gamanbassi
Fyrsta hlutverk Davíðs hér
verður verður hlutverk doktors
Bartolos í Rakaranum frá Sevilla
eftir Rossini, en Davíð segir það
einmitt draum sinn að fást við
gamanbassahlutverk eins og eru
svo mörg í óperum Rossinis. „Allt
hefur þetta sinn tíma. Eftir tvö ár í
stífri atvinnumennsku úti veit ég
hvar mín takmörk liggja, og veit
líka að þær hugmyndir sem maður
hafði um sjálfan sig þegar maður
kom úr skóla voru allar rangar.“
Það er stutt í húmorinn hjá Davíð
Ólafssyni og það á við um sönginn
líka. Hann hefur þótt fara á kost-
um í þeim hlutverkum þar sem
krafist er mikils leiks, ekki síst
gamanleiks, og í Þýskalandi á
hann enn trygga atvinnumögu-
leika, ekki síst á þessu sviði. „Ég
er ekki orðinn þekktur ennþá, en
þetta hefur verið að vinda utan á
sig upp á síðkastið. Það fer líka
svo gott orð af íslenskum söngv-
urum í Þýskalandi. Þeir þykja
mjög þægilegir og vingjarnlegir í
samvinnu og eru eftirsóttir. Ég
hef sungið með ótal söngvurum
alls staðar að, og allir þekkja Ís-
lendingana í þessum bransa.“
Raddirnar passa vel saman
Um samvinnuna við Tomislav
Mužek segir Davíð að hún hafi
varað lengi. „Það var ein jólin úti
að við höfðum hvorugur neitt sér-
stakt að gera og ég sagði við hann:
„Jæja, hér er ég með ágætis kred-
itkort – ég kaupi handa okkur
flugmiða heim til Íslands og við
höldum tónleika.“ Þetta var fyrir
þremur árum, og tónleikarnir
gengu svo vel að við komum aftur
með hóp af fólki páskana eftir og
efndum til samsöngstónleika í
Salnum. Við vorum þrjú ár saman
í Vín. Ég fékk svo vinnu í Lübeck
og bjó mig undir að kveðja alla
mína góðu vini í Vín, en þá gerðist
það nokkrum vikum seinna að
hann fékk samning í Bremen, og
aftur orðið stutt á milli okkar,
þannig að við höfum tækifæri til
að rækta vináttuna. Svo passa
raddir okkar líka svo vel saman í
dúettum, og það er ekki verra.
Hann er að koma hingað í þriðja
sinn og líkar vel hérna. Hann er
bráðgreindur og fljótur að ná hlut-
unum hvort sem það er í söngnum
eða að bölva á íslensku.“ Á síðasta
ári hreppti Davíð söngstyrk
Karlakórs Reykjavíkur og var
boðið að halda tónleika í Ými.
„Þetta var í fyrsta sinn sem ein-
hver bað mig um að syngja og
fyrsti styrkurinn sem ég fékk, sem
ég hafði ekki sótt um sjálfur. Það
fannst mér mikilsverð viðurkenn-
ing og mér hlýnaði mjög um
hjartarætur. Þetta kom mér á
óvart.“
Píanóleikari á tónleikunum er
Ólafur Vignir Albertsson og kynn-
ir verður Ólafur Kjartan Sigurð-
arson óperusöngvari.
„Þær hugmyndir sem maður hafði
um sjálfan sig voru allar rangar“
Morgunblaðið/Kristinn
Ólafur Vignir Albertsson píanóleikari og söngvararnir Davíð Ólafsson bassi og Tomislav Mužek tenór.