NT - 13.07.1984, Blaðsíða 2

Föstudagur 13. júlí 1984 2
Gæði aflans
nú mun betri
■ Miklu meira af þorski, ufsa
og löngu fór í 1. gæðaflokk á
nýliðinni vetrarvertíð en á ver-
tíðinni í fyrra, samkvæmt skýrslu
Framleiðslueftirlits sjávar-
afurða. Nemur aukningin á
þorski veiddum í net um 6%, en
ufsa um 8%; er um 65% af
þorski í 1. flokki, en 75% af
ufsa.
í skýrslu Framleiðslueftirlitsins
er gefið nákvæmt yfirlit um
gæðaflokkun fisks eftir veiðar-
færurn, veiðivikum og löndunar-
stöðum. Fram kemur að best er
flokkun línu - og handfærafisks,
því næst botnvörpufisks, og
lökust flokkun er á netafiski.
Athygli vekur að yfir landið í
heild fóru nálægt 60% af neta--
þorski í 1. flokk í febrúar, en
hlutfallið fór í um og yfir 70% í
mars. Flokkunin datt síðan niður
í 60% í aprfi og fyrri hluti maí, en
allt niður í 50% síðustu tvær vikur
maí mánaðar.
Einnig er athyglisvert að gæða-
flokkun netaþorsks á Vestur-
landi er mun betri heldur^n á
Suður- og Suðausturlandi.
Þannig fór á Vesturlandi í 1.
flokk um70%,eðanánar75,5%
á Rifi, 68,5% í Ólafsvík, 72 J%
á Grundarfirði og 73,7% í
Stykkishólmi. Aftur a móti var
flokkunin á Suðurlandi nær
„Höfum reynt að ýta við
mönnum og áminna þá.“
- segir Jón B. Jónsson, skrifstofustjóri
um degi. Þeir bera ýmsu fyrir
sig, og svo er þetta stórt svæði
og mikill fjöldi að fylgjast með.
Við höfum reynt að hreyfa við
mönnum og hótað að svifta þá
leyfunum.
Það hefur komið til leyfis-
sviftinga á hverri vertíð. Enda
verður að segjast eins og er að
sumir haga sér svívirðilega í
þessu, svo það er engu lagi líkt.
Menn hafa jafnvel farið í sumar-
frí suður á land og skilið netin
eftir í sjó. En þetta eru sem
betur fer undantekningar.“
- Ffvaða skýringar átt þú á
þessum mun milli landshluta.
„Þessi mismunur hefur verið
til. Vesturlandið hefur mörg
árin fengið betra mat heldur en
Suður- og Suðausturlandið.
Ég held að það verði ekki
nein skýring á því. Það hefur
verið sagt að matið væri annað,
en það hefur verið gert átak í
því að samræma matið. Ég held
að eina skýringin verði sú að
menn þarna sinni þéssu bara
betur. Séu líka með færri net,“
sagði Jón B. Jónasson, skrif-
stofustjóri.
■ „Ein af forsendum kvótans
var að menn færu betur með
þetta, og einhverjir hafa gert
það. Svo hefur ástandið á
mörkuðum verið þannig að
menn hafa reynt að forðast
ákveðna flokka, sem ekki er
hægt að nýta til annars en
skreiðar, vegna þess að þeir
markaðir hafa verið lokaðir,"
sagði Jón B. Jónasson, þegar
NT bað hann að skýra betri
gæðaflokkun en í fyrra.
„Síðan hefur ráðuneytið ver-
ið með þessa áróðursherferð.
Og við höfum líka lagt dálítið
upp úr því að fylgjast með
netaveiðum, þ.e.a.s. að ýta við
mönnum og áminna þá sem
stunda þetta ekki sem skyldi."
- Hvaðgeturráðuneytiðgert
nánar í þeim efnum?
„Þetta eru leyfisveiðar, og
við höfum heimildir til að binda
þær við að menn rói á hverjum
degi. En þá lendum við í veður-
farsmálunum og getum ekki
skipað mönnum út í opinrL
dauðann.
En við höfum reynt að fyfgja
því eftir að menn sæki á hverj-
60%, eða á Hornafirði 59%,
Grindavík 59,5%, Sandgerði
57,4%, Keflavík 58,4% og
Eyrarbakka 61,7% en í Þorláks-
höfn var hún 64,5%.
NT leitaði álits nokkurra sér-
fróðra manna á þeim upplýsing-
um sem fram komu í skýrslunni.
„Kannski
er matið mis-
munandi?“
- segir Dagur
Ingimundarson
■ „Ég hef ekki farið yfir þetta
hjá okkur,“ sagði Dagur Ingi-
mundarson, sem gerir út Arney
í Sandgerði, í samtali við NT
um gæðamatið. „Það hefur allt-
af verið misjafnt mat á milli
staða. Það var hérna fyrir tveim-
ur eða þremur árum að verið
var að tala um það hvað mat
kæmi illa út í Keflavík; að þegar
bátar færu út eftir brælu þá færu
þeir ekki inn á Keflavík, en
frekar til Sandgerðis og Grinda-
víkur þar sem þeir fengju betra
mat.“
- Hvað heldur þú að þeir geri
betur, til að fá betra mat, á
Vesturlandi heldur en á Suður-
nesjum?
„Ég veit það ekki.Nema þeir
dragi kannski tvisvar á dag.
Eg held að t.d. í mars hafi
verið róið alla daga nema
sunnudaga hjá okkur.“
En hefur þú tölur frá salt-
fiskstöðum út? Ef þú tækir mat-
ið aftur út úr vinnslu þá gætir þú
séð hvort það sé verra ástand
á Suðurnesjum heldur en annars
staðar. Ef svo væri ekki þá benti
það til að það væri kannski
öðruvísi ferskfiskmat hér.
Það er erfitt að segja í fljótu
bragði hvar munurinn liggur
Eg skal ekki segja hvort loðnan
stendur lengur við þar, en það
er stórbreyting á fiskinum á
meðan hún gengur yfir,“ sagði
Dagur að lokum.
Mannlíf og
mannréttindi
■ Fyrir skömmu hóf nýtt
tímarit Mannlíf göngu sína
og strax í upphafi virtist blað-
ið lofa góðu. Það hafi for-
síðumynd og viðtal við
þroskaða og lífsreynda konu,
sem var mjög ánægjulegt
miðað við önnur tímarit af
svipuðu tagi. Þarsjást aðeins
uppstríluð ungpíuandlit á
forsíðum. Ritstjórinn, fram-
kvæmdastjórinn og dreif-
ingastjórinn eru allar konur,
sem ætti að sýna og sanna að
konur eru engir eftirbátar
karla.
Það skaut því skökku við
að sjá auglýsingu frá þessu
frjálslynda, fjölbreytta blaði
í sunnudagsblaði Morgun-
blaðsins. Þar varauglýsteftir
skrifstofustjóra, starfsmanni
á skrifstofu, auglýsinga-
stjóra, blaðamönnum,
Ijósmyndara og sölumanni
áskrifta í aukavinnu. í aug-
lýsingunni um starfsmann á
skrifstofu var sérstaklega
tekið fram að óskað væri
eftir stúlku innan við 25 ára.
Skrifstofustjórinn og auglýs-
ingastjórinn máttu vera karl
eða kona en ekki eldri en 39
ára. Ekki voru blaðamenn
og Ijósmyndari kyngreindir
en eldri en 35 ára máttu þeir
ekki vera. Sölumaður
áskrifta í aukavinnu mátti
hins vegar vera eins gamall
og hann vildi.
Flestum er það ljóst, að
stór hluti þess fólks, sem er
að leita sér að vinnu og
komið er yfir fertugt eru
konur. Oft konur, sem lok-
uðust inni á heimilum með
menntun sína eða konur,
sem ekki komust til mennta
fyrr en börnin voru komin á
legg. Eða konur, sem væru
vel hæfar í þau störf sem
auglýst voru.
Ef útgáfufyrirtæki á við
Fjölnir hf. hefði sett svona
auglýsingu í stórblað í
Bandaríkjunum, en Mannlíf
virðist sækja sínar frjálslynd-
ishugmyndir þaðan hefði
auðveldlega mátt fara í mál
við það vegna brots á mann-
réttindalögum.
Af Jóni og
séra Jóni
■ Það hefur vakið athygli
margra, ekki síst þeirra er
fylgjast með íþróttum,
hvernig staðið hefur verið að
auglýsingamálum stóru
íþróttasamtakanna, Knatt-
spyrnusambands íslands og
Handknattleikssambandsins
fyrir landsleiki að undan-
förnu.
Þannig hefur veirð, að öll
þau dagblöð sem fjalla um
íþróttir hafa gert lands-
leikjum okkar íslendinga
góð skil og jafnan reynt að
hvetja landánn til að mæta
og haft viðtöl og fleira bæði
fyrir ogeftir leiki. Svo bregð-
ur þó við að bæði KSÍ og
HSI hafa ekki gert eins vel
við blöðin eins og þau hafa
gert við Samböndin.
Fyrir landsleik íslendinga
■ Samkvæmt tölum Framleiðslueftirlitsins hafa gæði aflans batn-
að mikið. Er það raunhæft og þá hvers vegna?
„Aflakvótinn og áróður-
inn helstu skýringarnar“
- segir Jónas Bjarnason
■ „Já, þetta eru ánægjulegar
tölur, sagði Jónas Bjarnason,
forstjóri Framleiðslueftirlitssins
í samtali við NT um gæðaflokk-
unarskýrsluna. „Það má náttúr-
lega alltaf deila um hvað langt
er hægt að ná hverju sinni. Um
leið og við höfum ekki obbann
af öllum íslenskum fiski í efsta
gæðaflokki þá má alltaf gera
betur. Það eru 35% af þorskin-
um eftir.“
- Hvaða skýringar hefur þú á
gæðaaukningunni?
„Ég held að það sé augljóst
að aflakvótinn, og sú vitneskja
manna að það er lítill afli í sjó,
hafi valdið því að menn hafa
kosið að fara vel með afla sinn.
En það er líka búið að hafa
uppi mikinn áróður um gæða-
málin, og mönnum er að verða
það ljóst að íslendingar eiga í
varnarbaráttu í Bandaríkjunum
um að halda yfirburðum sínum
í gæðalegu tilliti. Menn vita að
leiðin til úrbóta í þessu rriáli
byggist náttúrlega á því að koma
með bættan afla að landi.“
- En er nægilegt að bera
saman gæðaflokkun milli
tveggja ára? Eru ekki ársbundn-
ar sveiflur, t.d. vegna veðurs,
það miklar að rétt væri að taka
fleiri ár inn í samanburðinn?
„Þetta er rétt að því leyti að
samanburður tveggja ára segir
mjög lítið, bara um tvö ár. En
um leið og þú ferð að skoða
lengri tíma þá kemur annað í
staðinn; það er hvort breytingar
séu smámsaman að gerast á mat-
inu sjálfu. Þannig að um leið og
þú ætlaðir að segja til um þetta
yfir lengri tíma þá minnkar
nákvæmnin í mælieiningunni.“
„Ef við lítum á hina ýmsu
tíma þá kemur í Ijós að veðrið
hefur sína þýðingu, en ég held
að veðrið í heild sé ekki afger-
andi þarna. Það fer upp og
niður.“
- Er matið á hinum ýmsu
stöðum fyllilega sambærilegt?
„Nei, en við höfum færst í
áttina.“
Jónas sagði að gæðaflokks-
matið væri notað við útreikn-
inga á fiskverði hverju sinni, en
upplýsingar um það gegndu
öðru hlutverki jafnframt. Þær
gæfu vísbendingar um það
hvernig auka mætti gæði aflans
enn frekar. Gera þyrfti stórátak
í að koma þessum upplýsingum
á framfæri.
„Veðráttan
miklu betri
ogskreiðin
í lágmarki"
- segirHjálmar
Gunnarsson í
Grundarfirði
■ „Nú vegna aflamarksins þá
spöruðu menn veiðarfæri,
höfðu minni net í sjó heldur en
þeir máttu samkvæmt reglu-
gerð. Og færri net í sjó skapa
náttúrlega betri afla,“ sagði
Hjálmar Gunnarsson útgerð-
armaður á Grundarfirði í viðtali
við NT um fiskmatið. Hann var
sammála Jónasi Bjarnasyni um
að kvótinn og áróðurinn í vetur
hefðu haft mest áhrif á betra
gæðamat á netaþorski.
„Svo var veðráttan á þessari
vetrarvertíð miklu hagstæðari
heldur en á undanförnum
tveimur eða þremur vertíðum,
en það hefur náttúrlega mikið
að segja. Svo var skreiðar-
markaður í lágmarki í ár, en
það hefur þau áhrif að það sem
hefði annars farið í skreið fer í
mjög laka saltfiskframleiðslu.“
- Hvers vegnasveiflastgæðin
frá byrjun, um miðbik, og til
loka vertíðarinnar?
Þetta er allt eðlilegt. Á fyrri
hluta vertíðar eru menn að
sækja fiskinn á djúpmið; hann
er viðkvæmari á dýpra svæði, og
þar áttu víst að fá verra hráefni.
Hins vegar á meðan þessi
klassíski vetrarvertíðartími
stendur í mars, þá eru menn
með hugann við þetta á fullu, og
reyna að fá góðan vertíðarfisk.
Svo er það segin saga að þegar
líður á vorið, og veiðin fer að
tregðast, þá hætta menn að
draga nema annan hvern dag,
og þá hrapa gæðin.“
- Hver er skýringin á betri
gæðum á Vesturlandi en annars
staðar?
„Ég er ekkert hissa á þessu.
Menn stunda þetta ákaflega vel
hér við Breiðafjörð á meðan
vetrarvertíðin er. Það er orðið
fátítt að menn séu með lélegan
fisk. Og í vetur kom það ekki
til, það voru svo góðar gæftir.
Menn eru hér um slóðir búnir
að reyna að bæta þetta í mörg
ár. Þetta speglast best í afkomu
fiskvinnslufyrirtækjanna hér,
en hún er með miklum ágæt-
um hér á þessu svæði, ég hugsa
bara einna best yfir landið.
Þetta er að meginhluta að þakka
árvekni sjómanna um afla-
gæði,“ sagði Hjálmar að lokum.
og Norðmanna í knattspyrnu
þá virtist sem KSÍ hefði ráðið
til sín auglýsingastjóra Morg-
unblaðsins því það birtust
dag eftir dag heilsíðuauglýs-
ingar sem þó voru frekar
„diskóauglýsingar" þar sem
stillt var upp fegurðardísum
og Rollsum, diskurum og
öðrum vinum auglýsinga-
stjórans. Önnur blöð sem
ekki fjölluðu minna um leik-
inn en Mogginn fengu enga
auglýsingu þó eflaust hefði
verið hægt að marg auglýsa í
öðrum blöðum fyrir það sem
kostar að kaupa heilsíðu í
Mogga.
Sama skeður í sambandi
við handknattleikslandsleik
við V-Þjóðverja. Það er
munur á Jóni og séra Jóni.
Nýmynd:
Nýtt fyrirtæki
í myndbandagerð
■ Nýtt fyrirtæki í framleiðslu
myndbandaefnis var stofnað í
Reykjavík í síðasta mánuði.
Fyrirtækið hefur hlotið nafnið
Nýmynd og að því standa 25
einstaklingar og fyrirtæki, þar á
meðal margir starfsmenn sjón-
varpsins.
Áð sögn Jóhanns Briem, eins
af stofnendum, mun Nýmynd í
fyrstu einbeita sér að gerð kynn-
ingar- og fræðslumynda fyrir
fyrirtæki og stofnanir, og hefur
hún þegar hafið gerð mynda
fyrir sjávarútvegssýningu, sem
haldin verður í Reykjavík í
haust.
í náinni framtíð mun Nýmynd
standa að gerð sjónvarpsefnis,
bæði fyrir íslenska sjónvarpið
og erlendar sjónvarpsstöðvar.
Loks stefnir fyrirtækið að gerð
auglýsingamynda í sjónvarp..
Nýmynd hefur fest kaup á
vönduðum tækjum af Sony gerð
og verða þau öll komin til
landsins í september. Fyrirtæk-
ið verður hins vegar komið í
fullan gang í næsta mánuði.
Þá verður gengið frá leigu á
húsnæði undir myndver á næstu
dögum.
Stjómarformaður Nýmyndar er
Böðvar Guðmundsson.