Morgunblaðið - 11.12.2004, Blaðsíða 76

EIGNARLÖND í Rangárvallasýslu og Vestur-
Skaftafellssýslu, sem hafa viðurkennd landa-
merkjabréf og afsöl, eru að mestu viðurkennd í
þjóðlenduúrskurði óbyggðanefndar, sem felldur
var í gær á níu svæðum. Kröfum ríkisins var að
stórum hluta hafnað, bæði til eignarlanda og af-
réttar. Teljast afréttir, jöklar og þekkt land-
svæði í sýslunum til þjóðlendna, m.a. Þórsmörk.
Kröfulínu ríkisins um Fljótshverfi og undir
Eyjafjalla- og Mýrdalsjökul var alfarið hafnað
og að nokkrum hluta á Síðu. Landeigendur á
vissum svæðum eru hins vegar ósáttir við úr-
skurði óbyggðanefndar, m.a. á Rangárvöllum og
í Þórsmörk. Íhuga þeir ásamt lögmönnum sínum
hvort höfðað verði einkamál gegn ríkinu, til að fá
úrskurðunum hnekkt fyrir dómi. Til þess hafa
málsaðilar sex mánaða frest. Guðmundur Ingi
Guðlaugsson, sveitarstjóri Rangárþings ytra,
segir það hafa komið sér verulega á óvart að
óbyggðanefnd hafi úrskurðað út fyrir kröfulínu
ríkisins á hluta Rangárvalla. Um sé að ræða
svæði sem ekki hafi verið talið til Rangárvallaaf-
réttar.
Bragi Björnsson hdl. flutti mál nokkurra land-
eigenda, m.a. sem gerðu kröfu um eignarlönd í
Þórsmörk. Hann segir mestu vonbrigði í úr-
skurðum óbyggðanefndar vera vegna Þórs-
merkur. Landeigendur hafi lagt fram ítarleg rök
fyrir eignarrétti. Langt fram eftir öldum hafi
verið býli á Þórsmerkursvæðinu.
Úrskurður óbyggðanefndar um Rangárvallasýslu og V-Skaftafellssýslu
Eignarlönd að mestu viðurkennd
Morgunblaðið/RAX
Í úrskurði óbyggðanefndar frá því í gær var
skorið úr um eign á landi í Þórsmörk.  Kröfum/60
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 LAUGARDAGUR 11. DESEMBER 2004 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
Heilsukoddar
Heilsunnar vegna
Opi› í dag laugardag
frá kl. 11-16
ÁÆTLA má að ríki og sveitarfélög hafi tapað
samtals 25,5–34,5 milljörðum króna á árinu
2003 vegna skattsvika, að því er fram kemur í
skýrslu nefndar sem rannsakaði umfang skatt-
svika á Íslandi. Þessi upphæð er um 8,5–11,5%
af heildartekjum þessara opinberu aðila.
Nefndin var skipuð af Geir H. Haarde fjár-
málaráðherra í júlí 2002 til að gera úttekt á
skattsvikum. Hún átti að skila áliti sínu í júlí
2003 en ekki tókst að klára álitið fyrr en nú. Í
skýrslu nefndarinnar kemur fram að hún telur
skipulögð skattsvik hafa aukist á undanförnum
árum og nýjar skattsvikaleiðir bæst við, eink-
um í gegnum erlend samskipti.
Lagt er til að gerðar verði ýmsar breytingar
á lögum með það að markmiði að koma í veg
fyrir að Íslendingar nýti sér erlendar skatta-
paradísir og lágskattasvæði til að koma undan
tekjum sem sæta eigi skattlagningu hér á
landi.
Fram kemur í skýrslunni að svört atvinnu-
starfsemi og vanframtaldar tekjur hafi heldur
minnkað undanfarið, en engu að síður megi
áætla að tekjutap ríkis og sveitarfélaga vegna
slíkrar starfsemi hafi verið 18–24 milljarðar á
árinu 2003, eða 6–8% af heildartekjum ríkis og
sveitarfélaga.
Ábyrgð ráðgjafa verði skýrð
Skattalegt fjármálamisferli í gegnum er-
lenda aðila hefur aukist mikið á undanförnum
árum að mati skýrsluhöfunda, og er svokölluð
skattsniðgönguráðgjöf fagmanna sem veita
ráðleggingar um skattamál harðlega gagn-
rýnd í skýrslunni. Íslenska ríkið og sveitar-
félög urðu á árinu 2003 af 3–4,5 milljörðum
króna vegna slíkra skattsvika að mati nefnd-
arinnar. Telur hún óhjákvæmilegt að gera
skýrari ábyrgð ráðgjafa sem standa að
óábyrgri skattaráðgjöf, rangfærslu bókhalds
eða rangri framtalsgerð, auk þess sem skýra
þurfi persónulega ábyrgð eigenda og forsvars-
manna fyrirtækja.
Í skýrslunni segir að erfitt sé að meta skatt-
svik sem gerð eru með rangfærslum í bókhaldi
og framtölum atvinnurekstrar, en telur þó
nokkur merki um að slíkum undanskotum hafi
fjölgað. Telur nefndin að ríki og sveitarfélög
hafi orðið af 4,5–6 milljörðum á árinu 2003
vegna þess konar skattsvika.
Skýrsluhöfundar telja marga þætti leiða til
aukinna skattsvika, þar á meðal flóknari regl-
ur, flóknari eignatengsl, alþjóðavæðing og
fjármagnsflutningur milli landa. Einnig er
bent á gríðarlega fjölgun einkahlutafélaga, en
frá 1993 til 2004 hefur fjöldi hlutafélaga hér á
landi fjölgað úr 7 þúsund í yfir 21 þúsund, þar
af yfir 20 þúsund einkahlutafélög. Þetta eykur
verkefni skattayfirvalda mikið og fjölgar und-
anskotstækifærum.
Tap vegna skattsvika
25–35 milljarðar
SÝNING á verkum Dieters Roths gegnir lykilhlut-
verki í myndlistarþættinum á Listahátíð í Reykja-
vík næsta vor, en þema hennar verður Tími – rými
– tilvera. Að sögn Jessicu Morg-
an, sýningarstjóra í Tate Mod-
ern, sem einnig er sýning-
arstjóri þessa viðburðar, svarar
Roth-sýningin þeirri spurningu
„hver tilgangur sýningarinnar
sé og hvað eigi að vera þar í
brennipunkti. Maður þarf stöð-
ugt að takast á við þann vanda
sem felst í því að setja svona
sýningu saman og leita leiða til
þess að hún veki áhuga umfram það sem allar stór-
ar sýningar gera – þannig að hún sýni fram á
tengsl við samtímann umfram það sem felst í því að
vera eingöngu að „tékka púlsinn“.“
Sýningar víða um land
KB banki verður aðalstyrktaraðili myndlist-
arþáttar hátíðarinnar og munu viðburðir eiga sér
stað um land allt. Auk höfuðborgarsvæðisins verða
sýningar í Hveragerði, nálægt Skógum, í Vest-
mannaeyjum, á Seyðisfirði, Eiðum, Akureyri og
Ísafirði. Jessica segir þá stefnu hafa verið tekna
strax í upphafi og að hlutverk hennar sem sýning-
arstjóra sé að framkvæma það þannig að það hafi
jákvæð áhrif í stað þess að vera vandamál. Hún
segir markmiðið með því m.a. vera að fitja upp á
einhverju nýju hvað viðhorf til sýninga og hlutverk
þeirra varðar og fullyrðir að hugmyndin sé nýstár-
leg – bæði hér á landi og í alþjóðlega listheiminum.
Í viðtali við Jessicu Morgan í Lesbók í dag kem-
ur fram að listamennirnir sem taka munu þátt í há-
tíðinni koma víða að og eru af ýmsum kynslóðum.
Þeirra á meðal má nefna síðasta Turner-verð-
launahafann Jeremy Deller, Matthew Barney, Ólaf
Elíasson, Lawrence Weiner, Dan Graham og On
Kawara.
Stefnumótun myndlistarþáttar
Listahátíðar á lokasprettinum
Dieter
Roth í lykil-
hlutverki
 Vinnutími/Lesbók 6–7
Jessica Morgan
ALÞINGI samþykkti í gær skattalækk-
unarfrumvarp ríkisstjórnarinnar. Þinginu
var slitið á ellefta tímanum í gærkvöldi og
þingmenn fóru í jólafrí til 24. janúar nk.
Alls 20 frumvörp voru samþykkt sem lög
frá Alþingi í gær.
Skattalækkunarfrumvarpið var sam-
þykkt með 29 samhljóða atkvæðum en
stjórnarandstæðingar sátu hjá við at-
kvæðagreiðsluna. Frumvarpið felur m.a. í
sér lækkun tekjuskatts, afnám eign-
arskatts og hækkun barnabóta, og koma
breytingarnar til framkvæmda á árunum
2005 til 2007.
Fjölmörg önnur frumvörp urðu að lög-
um í gær, þar á meðal frumvörp um
hækkun skráningargjalda Háskóla Íslands,
Kennaraháskóla Íslands og Háskólans á
Akureyri, úr 32.500 krónum í 45.000 krón-
ur.
Einnig var samþykkt frumvarp um
hækkun bifreiðagjalds um 3,5% og frum-
varp um lækkun endurgreiðsluhlutfalls
námslána um eitt prósentustig./10
Morgunblaðið/Árni Torfason
Samþykkt voru 20 frumvörp í gær sem lög frá Alþingi, þar á meðal lög um tekjuskatt.
Samþykktu skattalækk-
anir og skráningargjöld
Tuttugu frumvörp urðu að lögum og fundum Alþingis frestað til 24. janúar
FJALLAÐ verður um hugsanlega sameiningu
Mjólkurbús Flóamanna (MBF) og Mjólkursamsöl-
unnar (MS) á aðalfundum félaganna í mars á næsta
ári, og er sameining félaganna því komin á dagskrá.
Fulltrúaráð MBF og MS samþykktu á fundum
sínum í vikunni tillögu stjórna félaganna um umboð
þeim til handa til þess að vinna að sameiningu.
Stjórnirnar telja að ná megi fram hagræðingu með
samruna, til hagsbóta fyrir mjólkurframleiðendur
og neytendur. Áætlað er að ársvelta MBF og MS í
sameinuðum rekstri verði 7,6 til 8 milljarðar króna.
Ræða sameiningu
MS og MBF
♦♦♦