Morgunblaðið - 06.01.2005, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. JANÚAR 2005 25
Í
slam hefur fyllt skarð marxismans í
Frakklandi og víðar í Evrópu. Ungir
Arabar og Afríkubúar hafa snúið sér
til íslams af sama eldmóði og ein-
kenndi unga fólkið í Evrópu er það tók
marxismanum fagnandi á sjöunda áratugnum.
Þetta er mat bandaríska dálkahöfundarins
Craig S. Smith sem nýverið ritaði „Bréf frá
Frakklandi“ í dagblaðið International Herald
Tribune.
Smith rekur hvernig marxistar hafi fyrir 40
árum tekið að sér að freista þess að laga börn
innflytjenda frá Norður-Afríku að samfélagi
Frakka. Franski kommúnistaflokkurinn hafi
síðan tekið að sér að verða pólitískur málsvari
þessa fólks sem fluttist til Frakklands ekki síst
sökum þess að vinnuafl skorti þar eftir hrylling
síðari heimsstyrjaldarinnar.
Jaðarhópar og raunsæismenn
Smith veltir því fyrir sér hvort þróunarbraut
íslams í Evrópu verði svipuð og marxismans
þannig að öfgum byltingarhugsjónarinnar
verði hafnað og hugmyndafræðin löguð að hin-
um pólitíska veruleika t.d. með þátttöku í kosn-
ingum.
Höfundurinn segir að íslam nú um stundir
og marxismi sjöunda áratugarins eigi ýmislegt
sameiginlegt. Nú eins og forðum átti við um
evrópsku marxistana megi finna „raunsæis-
menn“ innan íslams auk öfgaafla á jaðrinum.
„Raunsæismennirnir“ eða „hinir hagsýnu“
stefni að því að auka áhrif íslams í stjórnmála-
lífi Frakklands. Þessir menn hafi mjög með-
vitað tekið upp aðferðir vinstri manna á árum
áður. Þannig gangist íslamskir hópar í Frakk-
landi fyrir sumarbúðum þar sem hinum yngri
gefist tækifæri til að kynna sér málstað hreyf-
ingarinnar.
Á hinum vængnum séu öfgamennirnir. Þeir
sæki einkum hugmyndafræði sína til bók-
stafstrúaðra klerka í Sádi-Arabíu og leitist við
að einangra fylgismenn sína frá samfélaginu.
Þótt þessir hópar séu flestir andvígir ofbeldi
hýsi þessi vængur hinnar íslömsku hreyfingar
einnig herskáa baráttumenn sem minni um
margt á þá ofbeldisfullu marxistahópa sem
störfuðu í Evrópu fyrir nokkrum áratugum.
Áhrif öfgahópanna séu á hinn bóginn mikil.
Þeir hafi mikil áhrif á það hvernig yngri músl-
ímar upplifi trú sína en móti jafnframt um leið
afstöðu samfélagsins til íslams og viðbrögð
þess við trúarhreyfingunni. Hið sama hafi
hryðjuverkamenn Rauðu herdeildanna og
Baader Meinhof-hópsins gert á sínum tíma.
Harðlínu-marxismi hafi loks horfið í Evrópu
og vera kunni að íslamstrúin hljóti sömu örlög.
Hagsýn hreyfing vinstri manna hafi einangrað
öfgafyllstu marxistana. Þá hafi mörg stefnu-
mál vinstri manna hlotið viðurkenningu og
samfélagið þannig brugðist við lögmætum um-
kvörtunum hinna fátækari og hinna allslausu.
Þar með hafi fótunum verið kippt undan hóp-
um harðlínu-marxista.
Trúarvakning og „útópísk“
sýn til kalífaveldis
Craig S. Smith telur að uppgang íslams í
Evrópu beri að rekja til mikillar trúarvakn-
ingar sem farið hafi um Arabaheiminn á und-
anliðnum 30 árum eða svo. Þar ræði um við-
brögð almennings við fátækt, ójafnri skiptingu
auðsins og skorti á pólitísku frelsi.
Líkt og kommúnisminn forðum bjóði þessi
sýn til íslams upp á hugmyndafræði sem ekki
takmarkist við lönd en vísi þess í stað til „út-
ópíu“; hins staðlausa og risastóra kalífaveldis
sem hugsanlega nái á endanum um heim allan
og styðjist við sharia, lagabálka Kóransins.
Trúin höfði hins vegar ekki einvörðungu til
innflytjenda frá Afríku og Arabalöndum.
Þannig hafi um 50.000 manns tekið upp ísl-
amstrú í Frakklandi einu. Margir hafi gert
þetta til að hafna evrópskri samtímamenningu
og gildismati hennar.
Á undanliðnum árum hafi íslam dafnað í
Evrópu. Fyrsta kynslóð íslamskra innflytj-
enda til Evrópu hafi þurft að sætta sig við að
hafa ekki aðgang að moskum og ekki komist í
pílagrímaferðir til Mekka. Nú eigi múslímar í
Evrópu aðgang að þessu öllu. Við bætist síðan
ráðstefnur sem sækja megi til að dýpa þekk-
ingu sína á íslam auk þess sem mikið sé gefið út
af trúarlegu efni í formi bóka og mynd- og
hljóðbanda.
Þá hafi árás hryðjuverkamanna á Bandarík-
in 11. september 2001 aukið trúaráhuga yngri
múslíma í Evrópu.
Málamiðlanir og
þátttaka í þjóðfélaginu
Craig S. Smith telur hugsanlegt að íslamstrú
verði líkt og marxisminn aðeins frelsandi hug-
myndafræði fyrir hina fótum troðnu um ákveð-
ið tímaskeið. Efnahagslegri og pólitískri þátt-
töku í samfélaginu fylgi að fallast verði á
málamiðlanir. Öfgafullir jaðarhópar hafi ekki
mikil pólitísk áhrif þegar til lengri tíma sé litið,
öll sýn þeirra sé inn á við. Um leið og yngra
fólkið taki að flytja úr verkamannahverfunum
hverfi hvatinn til að nýta trúna og upprunann
til að skilgreina sig í samfélaginu. Þess vegna
kunni svo að fara að íslam höfði einungis til
innflytjenda svo lengi sem þeir séu einangraðir
frá fullri þátttöku í pólitísku og efnahagslegu
lífi þjóðarinnar sem þeir eiga að tilheyra.
Reuters
Ung stúlka ber tvo franska fána og höfuðband með áletruninni „bræðralag“. Myndin var tekin í
fyrra þegar andmælt var banni við að nemendur beri áberandi trúartákn í frönskum ríkisskólum.
Íslam fyllir
skarð Marx
í Evrópu
Bandarískur dálkahöfundur segir uppgang íslams
í Evrópu um margt minna á hvernig yngra fólk
í álfunni tók marxismanum fagnandi á árum áður.
vinnuleyfisveitingum. Það liggur fyrir að á fundi
með félagsmálaráðherra [í fyrradag] óskaði hann
eftir því að við legðum fram með skriflegum hætti,
enn frekar en við höfum þegar gert, athugasemdir
okkar og ábendingar varðandi þessar mögulegu
atvinnuleyfisveitingar.“ Halldór sagði stefnt að
því að þær yrðu lagðar fram fyrir næstu helgi.
„Félagsmálaráðherra hefur óskað eftir því að
við svörum skriflega hvort við teljum að með því
að árita þessi atvinnuleyfi séu stjórnvöld að brjóta
gegn alþjóðlegum skuldbindingar okkar; að brjóta
innlend lög eða að víkja frá þeim almennu verk-
lagsreglum og öðrum reglum sem gilda um veit-
ingu atvinnuleyfa hér á landi. Við höfum sagt að
svarið sé já við öllum þessum spurningum.“ Hall-
dór leggur áherslu á að sá ágreiningur, sem nú er
uppi, snúist um grundvallaratriði varðandi ís-
lenskan vinnumarkað og þær leikreglur sem þar
hafi verið mótaðar. Þar hafi stjórnvöld ríka
ábyrgð og skyldur.
n gegn Impregilo
Morgunblaðið/ÞÖK
úr um hvort erlendu verkamennirnir sem vinna við
amninga.
ÍTALSKA verktakafyrirtækið Impregilo
segir ásakanir Alþýðusambands Íslands
(ASÍ) undanfarna daga um brot á samn-
ingum um kaup og kjör á virkjunarsvæðinu
við Kárahnjúka ekki eiga sér neina stoð í
raunveruleikanum. Í yfirlýsingu Impregilo
frá í gær segir að fyrirtækið hafi frá upp-
hafi greitt laun samkvæmt gildandi kjara-
samningum á Íslandi og svo muni verða
áfram, svo lengi sem félagið starfar á Ís-
landi.
„Þetta hefur ítrekað verið staðfest af yf-
irtrúnaðarmanni Kárahnjúkavirkjunar og
forkólfum verkalýðsfélaganna, sem gengu
svo langt að telja upp úr launaumslögum
sumra starfsmanna fyrir um það bil ári.
Hvað ræður för nú er erfitt að skilja,“ segir
í yfirlýsingu Impregilo.
Þar segir og að þann 10. október síðastlið-
inn hafi Impregilo komist að samkomulagi
við ASÍ um mörg atriði er lutu að útborgun
launa starfsmanna starfsmannaleigna er út-
veguðu fólk frá Portúgal. Samkvæmt þeim
samningi hafi kröfum verkalýðsfélaganna
verið fullnægt þar sem félögin fengu vissu
sína fyrir því að laun væru greidd sam-
kvæmt íslenskum kjarasamningum.
„Reglan var á þá leið að erlendir starfs-
menn sem vinna undir virkjanasamningnum
fá íslenskan launaseðil þar sem fram koma
vinnutímar og tímakaup. Frá brúttólaunum
þannig reiknuðum, skal dragafjárhæð sem
svarar til lífeyrissjóðs, staðgreiðslu skatta
og stéttarfélagsgjalds. Skal nettó launa-
upphæðin, sem þá stendur eftir, vera lág-
marksgreiðsla inn á reikning hvers starfs-
manns.
Gefi hið erlenda launauppgjör lægri nið-
urstöðu en hið íslenska skal greiða starfs-
manninum uppbót sem því svarar, að tryggt
sé að hinir erlendu starfsmenn fái aldrei
lakari kjör en íslenskir kollegar þeirra. Gefi
erlendi samningurinn betri niðurstöðu
stendur hún.
Impregilo lítur svo á að samkomulag
þetta sé ígildi kjarasamnings og frábiður
sér frekari ásakanir verkalýðsfélaganna um
brot á samningum,“ segir í yfirlýsingunni.
Impregilo
vísar ásökun-
um ASÍ á bug
IMPREGILO hefur áform um að fá allt að
250 kínverska verkamenn til starfa við
byggingu Kárahnjúkavirkjunar, að sögn
Gissurar Péturssonar, forstjóra Vinnu-
málastofnunar. Þegar hafa borist umsókn-
ir um 130 atvinnuleyfi. Gissur kvaðst hafa
gefið vilyrði fyrir útgáfu leyfa til 54 kín-
verskra verka- og vélamanna. Þau leyfi
hafa samt ekki verið afgreidd né heldur
gefin út dvalarleyfi til starfsmannanna hjá
Útlendingastofnun.
„Við erum enn að fara yfir og taka við
athugasemdum,“ sagði Gissur. „Okkar
málsmeðferð hefur gengið út á að þeir
[Impregilo] skuli auglýsa öll þessi 250
störf á íslenskum og evrópskum vinnu-
markaði.“ Gissur taldi ólíklegt að það tæk-
ist að manna öll störfin í gegnum auglýs-
ingar. Því hafi verið fallist á að veita leyfi
fyrir ákveðinn forgangshóp, þ.e. Kínverj-
ana 54, og hafi verið sótt um leyfi fyrir þá
fyrir jól. Nú sé verið að undirbúa útgáfu
þeirra. Ekki liggur fyrir hvenær þau verða
gefin út. Gissur taldi að það yrði á allra
næstu dögum.
Gissur sagði að vitaskuld myndi Vinnu-
málastofnun skoða athugasemdir verka-
lýðshreyfingarinnar við launagreiðslur
Impregilo til erlendra starfsmanna, áður
en umsókn fyrirtækisins um atvinnuleyfi
verður afgreidd. Þegar Morgunblaðið
ræddi við Gissur í gær hafði stofnunin
ekki fengið athugasemdir verkalýðshreyf-
ingarinnar í hendur.
Sem kunnugt er telur ASÍ að Impregilo
greiði erlendum starfsmönnum lægri laun
en virkjanasamningur kveður á um.
Impregilo
áformar að fá
250 Kínverja
til starfa
-
-
-
g
-
syni. Hjörleifur Stefánsson er verkefnisstjóri,
eins og áður sagði, og Þórunn Sigríður Þor-
grímsdóttir hönnuður sýningarinnar. Þeim til
ráðgjafar hafa verið Orri Vésteinsson fornleifa-
fræðingur og Sólborg Una Pálsdóttir sagnfræð-
ingur auk Garðars Guðmundssonar og Howell
Roberts fornleifafræðinga.
Áætlað er að sýningin verði opnuð vorið 2006.
sýningar
injum
Morgunblaðið/Jim Smart
r sem fundust í Austurstræti í Reykjavík.