Morgunblaðið - 09.04.2005, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. APRÍL 2005 11
FRÉTTIR
-alltaf gó›ur
Sjó›heitu pylsurnar
frá Go›a slá í gegn hjá
fólki á öllum aldri.
ÁN
MSG
N†JARUMBÚ‹IR
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
15
3
7
0
NIÐURSTÖÐUR nýrrar íslenskr-
ar rannsóknar sýna með meira af-
gerandi hætti en áður fram á já-
kvæð áhrif hreyfingar á andlega
líðan og eru í samhljómi við rann-
sókn á tengslum hreyfingar og
andlegrar líðunar sem framkvæmd
var 1994 og náði til 90% árgangs-
ins í 9.–10. bekk. Þetta kom fram í
erindi Þórólfs Þórlindssonar, pró-
fessors í félagsfræði við Háskóla
Íslands, á fjölmennri ráðstefnu er
bar yfirskriftina „Heilbrigð sál í
hraustum líkama“, sem Íþrótta- og
ólympíusamband Íslands stóð fyrir
í samstarfi við menntamálaráðu-
neytið, Landlæknisembættið og
Lýðheilsustöð í vikunni.
Rannsóknin sem Þórólfur kynnti
er hluti af stærri þverfaglegri
rannsókn á lífsstíl 9–15 ára Íslend-
inga sem Erlingur Jóhannsson,
dósent í lífeðlisfræði, hefur stjórn-
að. Auk Erlings og Þórólfs eru í
rannsóknarhópnum þau Sigurbjörn
Árni Arngrímsson, dósent í lífeðl-
isfræði, Viðar Halldórsson, lektor í
félagsfræði, Inga Þórsdóttir, pró-
fessor í næringarfræði, Þórarinn
Sveinsson, dósent í sjúkraþjálfun,
Jón Gunnar Bernburg, aðjúnkt í
félagsfræði, og Gestur I. Pálsson,
læknir á Barnaspítala Hringsins.
„Þegar litið er yfir hina miklu
flóru af rannsóknum á tengslum
hreyfingar og andlegrar líðunar þá
sjáum við að heildarmyndin er
býsna skýr og að rannsóknir sem
gerðar eru með ólíkum hætti
styðja hver aðra. Niðurstaðan er
einfaldlega sú að hreyfing hefur
verulegt gildi hjá fólki sem á við
andlega vanlíðan að glíma. Þær
sýna líka í vaxandi mæli að lík-
amleg þjálfun virðist hafa verulegt
forvarnargildi. Þannig eru þeir
sem eru í góðri líkamlegri þjálfun
hreinlega betur til þess fallnir að
takast á við vandamál nútímans,“
sagði Þórólfur í samtali við Morg-
unblaðið.
Að mati Þórólfs er einn helsti
kostur nýju rannsóknarinnar að
hún býr yfir mun nákvæmari mæl-
ingu á líkamlegu þreki en verið
hefur í fyrri rannsóknum. Segir
hann flesta rannsakendur yfirleitt
hafa vandað til verka við mælingar
á þunglyndi í rannsóknum sínum,
en kastað til höndum þegar komið
hefur að mælingum á þreki. En í
nýju rannsókninni var framkvæmt
nákvæmt þrekpróf á 200 ein-
staklingum og veitir það mun ná-
kvæmari upplýsingar en áður.
Líta þarf á líkama og
sál sem eina heild á ný
Þórólfur bendir á að með
breyttri samfélagsgerð stöndum
við í dag frammi fyrir því að stór
hópur barna og unglinga er í lé-
legri þjálfun og er það áskrift á
bæði andleg og líkamleg vandamál
í framtíðinni. „Það er ljóst að líta
þarf á líkama og sál sem eina heild
á ný og skapa aðstæður fyrir ungt
fólk til að geta ræktað hvort
tveggja.“ Spurður hvernig best sé
að ná til unga fólksins segir Þór-
ólfur nauðsynlegt annars vegar að
auka framboðið á fjölbreytilegri
hreyfingu þannig að allir geti fund-
ið eitthvað við sitt hæfi og hins
vegar að bæta aðstöðuna svo hún
virki hvetjandi á ungmennin.
Í því samhengi fagnaði Þórólfur
sérstaklega ávarpsorðum þriggja
ráðherra, menntamála, félagsmála
og heilbrigðismála, í upphafi ráð-
stefnunnar. „Ég tel mikla sókn-
armöguleika felast í því að tengja
betur saman starf íþróttafélaganna
og skólanna. Breytingar sem orðið
hafa á skólakerfinu, þar sem við
höfum verið að taka upp ein-
staklingsbundnara og sveigj-
anlegra nám, bjóða upp á að við
getum gefið íþróttum og listum
meira vægi en við höfum gert.
Hvort tveggja er gott fyrir andlega
líðan og ég held líka að hvort
tveggja sé gott fyrir námsárangur
þegar til lengri tíma er litið,“ segir
Þórólfur að lokum.
Morgunblaðið/Þorkell
Prófessorarnir Rod Dishman og Þórólfur Þórlindsson fluttu erindi um
tengsl hreyfingar og andlegrar líðunar á ráðstefnu fyrr í vikunni.
Góð líkamleg þjálfun
hefur forvarnargildi
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
„SAMKVÆMT rannsókninni kem-
ur fram veruleg neikvæð fylgni á
milli íþróttaþátttöku og þunglynd-
is. Það þýðir að þeir sem stunda
íþróttir reglulega eru ekki nærri
eins líklegir til að fá þunglyndi og
þeir sem stunda íþróttir sjaldnar,“
segir Þórólfur Þórlindsson prófess-
or.
Þegar betur er að gætt kemur í
ljós að sambandið skýrist að mestu
leyti af því hversu gott líkamlegt
þrek viðkomandi hefur. Eins og
sést á meðfylgjandi grafi lenda
38,5% þeirra sem æfa einu sinni í
viku eða sjaldnar og eru þar með í
lélegasta forminu samkvæmt þrek-
prófi, í efsta fjórðungi þunglynd-
isskalans, þ.e. sýna orðið veruleg
þunglyndiseinkenni. Til sam-
anburðar má benda á að aðeins
16,7% þeirra sem eru í besta lík-
amlega forminu sýna veruleg þung-
lyndiseinkenni.
Samspil
þreks og
þunglyndis



 

 
 











!

"# #
"$%& '













 



!
"

# #$

%
"