Mánudagsblaðið - 24.06.1968, Blaðsíða 7

Mánudagur 24. Jöní 1SS8.
Mánudagsblaðið
7
Frsmhald af 8. sídu.
skólafrömuður lagði til að sérstakir
skálar yrðu innréttaðir til kynferð-
isiðkana handa nemendum við hlið-
ina á kennslustofunum, þá var hug-
myndin ítarlega rædd í blöðum og
henni fagnað af mörgum sem gleði-
Iegum skilningsauka á þörfum æsk-
unnar. Það er varla hætt að rjúka
úr rústunum í Detroit, þegar
Washington verður glóandi eldhaf
á stórum svæðum. Það er ekki alveg
Iokið við að ryðja götuvígin í Par-
ís, þegar skothríð hefst í Róm.
Og lýðræðisfólk kippist örlítið
við rétt sem snöggvast, segist vera
aldeilis hissa, og hugsar nákvæm-
lega ekki neitt — eins og ævinlega.
Það er helzt þegar einhver kapp-
auglýstur mannkærleikamaður er
myrtur við vinnu sína fyrir augun-
um á tugþúsundum atkvæða, að
háttvirtir sleppa bílstýrinu eða
sjússglasinu og góla út í loftið:
„Hvað er eiginlega að gerast?".
Halda síðatl áfram og gera skyldu
sína við næstu kosningar — eins og
mælt er fyrir um.
Og lýðræðið heldur áfram að
dafna, það er ekki í neinni hættu,
og kemst aldrei í neina hætm á
meðan hugsandi fólk gerir ekki
neitt. En fari einhvern tíma svo,
að hugsandi stéttirnar, sem nú
forðast víðast hvar stjórnmálaaf-
skipti eins og pestina, þvingi lýð-
ræðisskraðakið til undirgefni við
náttúrulögmálið og aldagildar,
þrautreyndar sambúðarvenjur sið-
aðra mánna, þá er Iýðræðið búið að
vérá.
Slíkar tilraunir hafa oft verið
gerðar, og jafnan með góðum ár-
angri, en ávallt gegn heiftþfung-
inni mótspyrnu heimslýðrasðisins,
eins og gefur að skilja. Heimslýð-
ræðið hefir alltaf unað því betur,
að segja fólki, hvað það eigi að
segja, heldur en hvernig það eigi að
hugsa.
„Uppreisnar-Uðsforingjarnir, all-
ir saman hertir ’í horgarastyrj-
öldinni, draga enga dul á hatur
sitt á Marxistum Ásökunum
þess efnis, að menn séu rœndir
• frelsi sínu vegna stjórnmála-
skoðana sinna, svara stjórnar-
herrarnir með vísun til þess, að
á meðal hinna pólitísku fanga
séu 697 manns, sem áður hafi
hlotið dóma fyrir framin glcepa-
verk á árunum 1946 til 1950 og
þá ýmist verið dæmdir til dauða
eða cevilangrar fangelsisvistar,
en verið náðaðir síðar. Þeim er
hiklaust trúað til þess að hefja
skcerustyrjöld á nýjan leik."
— „DIE ZEIT", Hamburg; 24■
Maí 1968, Nr. 21.
Ein nýjasta tilraunin, sem gerð
hefir verið af ábyrgum mönnum
til þess að binda enda á óbærilegt
lýðræðisástand, var hafin í Grikk-
landi hinn 21. Aþríl 1967 með
byltingu hershöfðingjanna. Óþarft
er að eyða orðum að þeim fádæma,
óstöðvandi rógs- og Iygavaðli, sem
„hin góðu öfl" hvarvetna í heimin-
um hafa spýtt úr sér af því tilefni.
Hins vegar er harla fróðlegt að rifja
upp, hverju gríska endurreisnar-
stjórnin sópaði burt, hvað það var,
sem gerði þjóðlegt viðnám lífsnauð-
synlegt í Grikklandi árið 1967 —
og þótt fyrr hefði verið.
Eg tel mig síður en svo halla á
Iýðræðislega vinstrimennsku, þeg-
ar ég gríp nokkrar glefsur úr
„þýzka" fréttatímaritinu „DER
SPIEGÉL" (Nr. 21/1967; Ham-
burgj 15 Maí 1967) til þess að
skýra þetta nokkru nánar. Bæði er
það, að „DER SPIEGEL" er, þó að
mér sárni hálft í hvoru að viður-
kenna, mjög áreiðanlegt frétta-
hlað og gagnleg heimild um sam-
tímaviðburði, og svo hitt, að mér
er ekki kunnugt um neinn prent-
pappír, sem er óskammfeilnari
málsvari sóðalýðræðis, hvar sem á
því örlar. Það sanna m.a. hinar ó-
teljandi aðdáunarlanglokur, sem
blaðið hefir birt undanfarin ár um
skrílsæði lýðræðisstúdenta í Sam-
bandslýðveldinu Þýzkalandi og ann-
ars staðar.
Það er því alveg óþarfi að ætla,
að „DER SPIEGEL" hafi hina
minnstu tilhneigingu til þess að
gera meira úr ávirðingum lýðræð-
isins en efni standa til. Og hér
koma þá glefsurnar úr áminnztri
grein, sem lýsa einkar skilmerki-
Iega, hverju 44 — fjörutíu og fjór-
ar — lýðræðisríkisstjórnir höfðu
afrekað síðan Heimsstyrjöld II lauk
og þangað til flórmokstur hófst:
-j- Efnahagsþróunarstig Grikk-
lands hafði ekki náð nema um það
bil !4 þess, sem það var komið á í
miðlungsríki í Efnahagsbandalagi
Evrópú. Asrilnn og géítin voru
gríska smábóndanum það, sem
drátitarvélin og bifreiðin voru
starfsbróður hans í Vestur-Evrópu.
-f-. Meðalárstekjur Grikkjans námu
um Kr. 30.000,00, en EBE-borgar-
ans um Kr. 76.500,00 (hvort
tveggja miðað við núvarandi gengi)
-j- Af 9.000.000 íbúa gengu
250.000 stöðugt atvinnulausir sam-
kvæmt oipnberum hagskýrslum
lýðræðisstjórnanna, en auk þess
voru 1.000.000 verkamenn í hinum
frumstæða landbúnaði, er ekki
fengu handtak að gera meiri part
ársins.
-f Allt að 100.000 Grikkir fluttu
úr Iandi árlega — „þeir ráða sig
sem gestaverkamenn til Þýzkalands
eða setjast að í Ástralíu og gerast
æstustu baráttumenn gegn stjórn-
Ieysinu heima fyrir." Þessi hópur
samsvarar hinni árlegu fólksfjölg-
un í landinu, en þetta er aðallega
ungt fólk, í bezta .lagi fallið til
vinnu.
-]- Á lýðrasðisárunum voru aðeins
2 — tvö — iðnfyrirtæki í Grikk-
landi með yfir 3.000 starfsmenn í
þjónustu sinni, og 14 með yfir
1.000. Aðeins Vc, hluti framleiðsl-
unnar á rætur sínar að rekja til
iðna og iðnaðar.
-j- Aðalmiðstöðvar fjármála- og
atvinnulífsins voru höfuðborgin
Aþena, Piraus og Saloniki. En 43%
allra Grikkja bjuggu í smáþorpum
og 34% í smábæjum.
-j- í Aþenu voru aðeins 168
einkabílaeigendur af hverjum
10.000 íbúum, í Þrakíu við tyrk-
nesk/búlgörsku landamærin bara
8j í Epirus, norðvestlægasta hérað-
inu, 7.
—f- 2 af hverjum 100 fjölskyldum
Þrakíu og Epirus höfðu aðgang að
bakkeri eða steypubaði, en í sjálfri
Aþenu gátu þó allt að 30% íbú-
anna baðað sig í eigin kerlaug.
-f- í Aþenu voru að meðaltali 305
manns um hvern lækni, og 963 um
hvern tannlækni. I Þrakíu voru
3.293 Grikkir um hvern lækni,
7.751 um hvern tannlækni. Afleið-
ing: Síðastliðín 10 lýðræðisár flutt-
ust ekki eingöngu um 1.000.000
Grikkir búferlum til annarra landa,
heldur fluttust líka 650.000 úr
hreysum sveitahéraðanna til borg-
anna, 80% þeirra til Aþenu.
-f Bandaríkjamenn einir létu yf-
ir 4 milljarða dollara af hendi rakna
síðan stríðinu lauk — en milljarð-
arnir gufuðu upp í illdeilum og
stjórnmálaspillingu. „Tvenn og
fleiri stjórnarskipti á ári komu í
veg fyrir sérhverja skynsamlega
ráðstöfun hjálparfjárins."
„Stjórnmálamennirnir, sem
komu í veg fyrir allar framfarir
með viðstöðulausu þrasi sínu, voru
oftast furðanlega sammála, þegar
um þeirra eigin kjarabætur var að
ræða — því að hvergi nokkurs
staðar í Evrópu eru stjórnmálin
fremur jöfnum höndum viðskipti
en í kringum Akropolis."
Fimm-ára-áætlunin, sem gerði
ráð fyrir 8 milljarða dollara fjár-
festingu á árinu 1966—1970,
komst aldrei af pappírnum vegna
þess að þingmennirnir komu sér
ekki saman. Hins vegar kom þeim
ágætlega saman um að hækka mán-
aðarlaun sín í röskar Kr. 50.000,00.
„Það voru fulltrúar lýðræðisins,
sem greiddu áliti og virðingu lýð-
ræðisins þyngstu höggin með
hegðun sinni." í „Vouli", gríska
þirtginu, áttu 3Ö0 fulltrúar sæti.
Miðað við fólksfjölda ættu þing-
menn í Bonn að vera 1.950 talsins,
í stað 518, ef Þjóðverjar hefðu tek-
ið sér gríska lýðræðiskappa til fyr-
irmyndar.
En þingfararkaupið var aðeins
drykkjupeningar grískra lýðræðis-
sinna, því að næstum hver einasti
þeirra hafði eitthvert embætti,
nefndarstarf eða bitjing. Auk þess
þurftu þeir hvorki að greiða póst-
gjöld, símtöl né símskeytakostnað
fyrir sig og fjölskyldur sínar. Árið
1965 setti hver þingmaður að með-
altali 15.337 bréf í póstinn. Þess-
ir 300 þingmenn sendu því jafn-
mörg bréf frá sér og 500.000 venju-
legir borgarar. Þar að auki þurftu
þeir enga tolla að greiða af varn-
ingi, sem þeir fluttu sjálfir inn í
landið.
Þingið var nær eingöngu skipað
atvinnulýðræðissinnum, þar af 165
lögfræðingúm! Þesjir dátar kost-
uðu grísku þjóðina ekkert smárasði:
árlegur þinghaldskostnaður nam
jafngildi Kr. 5.250.000,000,00!
„Þingstörfin" ræktu þeir eihs og
við var að búast. Oft voru allt að
15 á þingfundi. „ . . . þeim mun
kappsamlegar notfærðu þeir sér þá
þirigsetumöguleika sína, sein grísk-
ur almannarómur táknaði með
tyrkneska heitinu „Rousfetti": þ.e.
brask með ábatasama greiðvikni."
„Aðeins á síðasta þingi báru hin-
ir 300 þingmenn fram röskl'ega
5.000 viðauka- og breytingatillögur
til þess að þóknast velgerðar-
mönnum sínum, skjólstæðingum
eða miklum áhrifaaðilum."
Æðsta takmark hvers þing-
manns var ráðherrastóllinn, því að
ráðherrarnir höfðu ekki aðeins um
tvisvar sinnum hærri laun en full-
trúar þjóðarinnar: þeir höfðu auk
þess til ráðstöfunar aukaútgjalda-
sjóð «að upphæð jafngildi Kr.
300.000,00 og risnufé að upphæð
jafngildi Kr. 150.000,00 á mánuði.
Þar við bættust margfaldir „Rous-
fetti"-möguleikar. Grískir ráðherr-
ar gerðu eiginlega aldrei samning
fyrir hönd ríkisins án þess að stinga
álitlegum „umboðslaunum" í eig-
in vasa. Aðeins stutt viðdvöl á jöt-
unni nægði. T.d. féll það í hlut
samgöngumálaráðherra að veita
tugi sérleyfa á viku hverri, sem
kostuðu jafnglldi Kr. 750.000,00
að meðaltali hvert. Á síðasta kjör-
tímabilinu heppnaðist um helm-
ingi þingmannanna að troðast að
jötunni: þá voru myndaðar 5 rík-
isstjórnir með um 30 ráðherrum
hver.
Hver einasti ráðherra útdeildi
stöðum og bitlingum til vina og
vandamanna. Á átta skrifstofum
í Piráus hafði ein deild verzlun-
armálaráðuneytisins 800 launþega.
Hjá blaðafulltrúa forsætisráðhérr-
ans störfuðu 2 ritarar og 1 vélrit-
unarstúlka. Á Iaunaskránni voru 23
manneskjur. í innanríkisráðuneyt-
inu' önnuðust 2 menn lyftugæzlu,
en 8 fengu kaup.
Og ekki má gleyma litla stroku-
kónginum Konstantín, er allt í einu
fylltist eldlegum áhuga á að bjarga
lýðræðinu Árslaun hans námu
jafngildi Kr. 4.000.000,00, en það
var alveg með hann eins og þing-
Laugardaginn 15. júní færði kín-
verska veitingahúsið Hábær út
kvíarnar með sérkennilegum við-
auka við starfsemi sína. Hábær
hefir átt vaxandi vinsældum að
fagna meðal Reykvíkinga og ann-
arra meðal annars erlendra gesta,
síðaií ýmsar endurbætur voru fram-
kvæmdar á rekstrinum fyrir nokkr-
um mánuðum, eins og getið var um
x fréttum blaða og útvarps á þeim
tíma.
Undan/arnar vikur hefir verið
unnið af miklu kappi við að ger-
breyta garðinum norðaustan við
veitingahúsið og hefir hann tekið
algerum stakkaskiptum, enda verð-
ur þar nú eini veitingagarður höf-
uðborgarinnar. Að sjálfsögðu verð-
ur hann með austurlenzku yfir-
bragði, eins og húsakynni Hábæjar
yfirleitt, enda kallast þessi viðbót
við veitingahúsið, eins og vænta
mátti, „Kínverski garðurinn".
Timburþil, plastklædd, hafa ver-
ið smíðuð innan steinveggjanna,
sem umlykja lóðina við Hábæ, og
vcrða þdiljuir þessar skreyttar á
ýmsan hátt síðar, því að ekki gafst
tími til þess nú fyrir opnunina. Þá
hefir og verið smíðað þak yfir
garðinn, og er það með aliháum
mæni í miðju, en að öðru leyti hef-
menn og ráðherra, það voru
„aukatekjurnar", sem réðu úrslitum
um afkomu hans.
Sökum þess að lýðræðiskóngum
Jíykir hlýða að sýna sig sem víðast
og oftast, þá hafði og Konstantin
Hellenakonungur tveggja hreyfla
einkaflugvél („Gtdfstream P-9"),
tvær Dakotaflugvélar og eina þyrlu
til að flytja hátign sína á milli
staða um Ioftin blá; á jörðu niðri
dugði ekki færri en 18 — átján —
einkabílar, þar af tveir Rolls-
Royce. En þetta voru bara einka-
farartæki konungs. Alls nam hirð-
bílaflotinn samtals 85 bifreiðum
sem einnig brunuðu allar á ríkis-
kostnað, og voru aUtaf auðseljan-
legar með notalegum hagnaði,
enda var oftast mikið fjör í hinni
konunglegu, grísku bílasölu — og
innflutningi, sem var vitaskuld
tollfrjáls.
Það var því vel séð fyrir til-
flutningsþörfum hins hrausta kon-
ungs. Og ekki létu hinar 44 lýð-
ræðisstjórnir hann líða nein óþæg-
indi vegna húsnæðisvandræða. Auk
hinnar konunglegu sveitahallar
Tatoi, sem reyndar stóð undir sér
sjálf með tekjum af búrekstri,
greiddu þær af ríkisfé allan kostn-
að við dvöl og húshald herra síns,
svo og vegna viðhalds og endur-
bóta, á eftirtöldum fasteignum.
-)- borgarhöllinrii í Aþenu (32
herbergi),
-[- höUinni í Pénteli (11 hérbergi),
-j- skrauthýsinu á eynni Pétaliói
(8 herbergi), „
-þ sumarhöUinrii „Mon Répos" á
Korfu (18 herbérgi),
-(- skrauthýsinu á Rhodos (14 her-
bergi),
ir verið tjaldað yfir garðinn með
léttum, björtum plasthimni, sem
hleypir sól og yl inn í garðinn.
Fyrirkomulag á plasthimninum
verður í framtíðinni þannig, að
unnt verður að svifta honum af
að meira eðá minna leyti. Verður
veður og hitastig látið ráða því,
hvort plastþekjan verður höfð yf-
ir garðinum eða ekki. Annars verð-
ur að auki komið fyrir innrauðum
lömpum til hitunar, svo að notalega
á að fara um gestina, þótt veður
sé ekki sem bezt eða sól. farin að
lækka á lofti, svo að hlýju njóti
ekki af henni.
Stærð garðsins er 270 fermetrar.
Er áætlað að um 200 manns geti
setið þar samtímis á bólstruðum
bekkjum og skemmtilegum garð-
stólum við’ hentug smáborð. Veit-
ingar verða allar hinar sömu og
í Hábæ sjálfum, þó með þeirri
undanrekningu, að vín verður ekki
veitt í garðinum.
Eins og þegar er sagt, er garður-
inn með austurlenzkum blæ, eins
og viðeigandi er á slíkum stað.
Meðal annars verða þar austurlenzk
Ijós og Búddamynd til skrauts. Þá
verða þarna einnig pallar, þar sem
Iistamönnum gefst kostur á að sýna
höggmyndir eða aðra svipaða muni.
-j- sæluhúsinu á fjallinu Hymett-
os við Aþenu (3 herbergi),
-j- skrauthýsinu í Psychiko (18
herbergi)
En lýðræðislegu örlæti með
kjósendafjármuni eru sem alkunna
er, hvergi veruleg takmörk sett:
Grískir bræðralagsmenn borguðu
jafngildi Kr. 18.000,000,00 fyrir
brúðkaup hins unga konungs síns
og Önnu-Maríu Danaprinsessu.
Þeim hefir sjálfsagt þótt það álit-
legur vegsemdaraujci að krækja sér
í drottningu, er örugglega hafði
ekki orðið fyrir skaðlegum ein-
ræðisáhrifum á æskuheimili sínu.
Hér læt ég endursögn minni úr
hinu „þýzka" Iýðræðisriti, „DER
SPIEGEL", lokið, en mér þykir
sanngjamt að láta þess getið, að
orðalag og orðaval er að mestu frá
eigin brjósti;
Eg veit að gremja og sárindi
hinna grísku alþýðueigenda, sem
nú hafa orðið af þægilegum fram-
færsluéyri og neyðst e.t.v. til þess
að gera tilraun með að sjá sér far-
borða á heiðarlegan hátt eftir beztu
getu, hafa mætt samúð og skilningi
allra kristilegra lýðræðissinna. Það
skil ég vel. Þeim verður máske lit-
ið í eigin barm og taka að óttast
um afkomu sína. Og skyndilegar,
óeðlilegar Iífsvenjubréytingar hljóta1
oftast að valda ýmis konar erfið-
leikum, ósjaldan basði kvöl og
kröm, og alveg sérstaklega, þegar
lítil sem engin von er um að hlut-
aðeigendur hafi skilyrði til þess
að tileinka sér breytt lífsviðhorf.
En það er vonandi að góður Guð
géfi að grískir lýðræðissinnar lifi
hörmungarnar af.
J.Þ.Á.
En aðalskreyting og augnayndi
garðsins verður tjörn, sem gerð
hefur verið x honum miðjum, bæði
af hugkvæmni og hagleik.
í tjörninni, sem fyllir miðhluta
garðsins, svo að gestir sitja að kalla
allt í kringum hana, er m.a. gos-
brunnur. Vatnssúlan kemur úr af-
steypu af listaverki eftir Guðmund
heitinn Einarsson frá Miðdal, hinn
ágæta listamann, sem bjó og starf-
aði um langt árabil að Skólavörðu-
stíg 43, sem er næsta hús við Há-
bæ í öðrum enda tjarnarinnar hef-
ir einnig verið útbúinn lítill foss,
og geta gestir því unað við vatna-
niðinn, ef þeir ræða ekki við vini
og kunningja yfir góðum veiting-
um.
Þá má geta þess, að ætlunin er
að hafa þarna einhver gull handa
yngstu kynslóðinni til að una við,
svo að mamma eða pabbi eða for-
eldrarnir báðir þurfi ekki að vera
á þönum eftir börnum sínum, með-
ári veitinga er neytt. Er þetta riýj-
ung, sem vafalaust verður vinsæl,
svo að fólk mæli sér þarna mót og
geti se'tið í ró og næði, þótt böm
séu höfð með í ferðinni.
Svavar Kristjánsson, veitinga-
maður í Hábæ, hefir ráðið öllu
fyrirkomulagi í garðinum, en um
gerð tjarnarinnar hefir séð Ingvi
Einarson, sonur Guðmundar frá
Miðdal, og Þorvaldur Steingríms-
son fiðluleikari sér um allar blóma-
skreylingar (Frá Hábæ).
//
Kínverski garðurinn
við Hábæ
\\