Mánudagsblaðið - 24.06.1968, Side 8

Sóðastaðir í borginni — SH og tapið mikla — Hraðatakmörk-
in á þjóðvegum — Glíman gagnrýnd — Biskup og NATO —
Stuttu pilsin úrelt — Lærin fitna.
BORARYFIRVÖLDUNUM væri mjög holt að skoða mynda-
seríu í nýútkomnu eintaki af Vikunni og fjallar um sóða-
frágang á ýmsum stöðum hér í borg, sem borginni
-ætti aðvera skylda að sjá um að hreinsaðir verði. Við
höfúm ymprað á því oftar en einu sinni þegar þorgin
gerir áhlaup á hreinlæti garðeigenda og krefst þess að
garðar þeirra verði hreinsaðir ella muni borgin gera
það á þeirra kostnað, að nær væri að borgaryfirvöldin
sjálf gengju á undan méð fögru fordæmi en því ekki ver-
ið sinnt. Nú er skömmin Ijósmynduð og hæg heima-
tökin.
KVIK-fl
MYNDK

Rasputin enn á kvennafari
Æfi rússneslka
7
„múnksins"
ÞAÐ FANNST ekki í ræðu Gunnars Guðjónssonar, að hann'
teldi hið mikla tap Sölumiðstöðvarinnar stafa að nokkru
leyti vegna hinna bíræfnu kaupa á umbúðaverksmiðju
þegar í landinu var til fyrsta flokks verksmiðja, sem
ekki aðeins gat sinnt öllum þörfum Islendinga heldur
og flutt hina ágætu vöru sína út. Þessi „brýna þörf" S.H.,
að^sníkja 50 milljónir í þetta var ekki annað en fyrir-
sláttur einn og ætti að rannsaka enn betur allt ráð þeirra
S.H. -manna,' því samkvæmt ræðu Gunnars gefur al-
menningur þeim ekki nóga vasaaura nú. Og spyrja má,
et það útsjónarsemi að fara algjörlega á hausinn á fyrsta
ári eftir aflabrest?
SKYLDI EKKI mega fara að hækka aðeins hraðatakmörkin
þegar komið er út úr borgarlandinu? Svo sjálfsagt sem
var að lækka hraðann við breytinguna og að hafa hraða-
mörkun á í fjölmennustu umferðinni, þá er þetta máske
ekki alveg nauðsyn nú þegar svo er liðið frá, og um-
ferðin í miðri viku heldur strjál almennt. Um helgar má
takmarka og hafa eftirlit, en í miðri viku virðist þetta al-
gjör óþarfi. Og til þess var aldrei ætlazt, að H-umferðin
kæmi í veg fyrir venjuleg slys.
Rasputins, sem. drepinn var -um
áramótin 1916-1917, heCur orðdð
mörgum sögufróðum manni nokk-
uð hugstæð, enda hafa um þenn-
an viHimann, bændaættar frá
Síberíu, og uppáhald rússnesiku
keisaraynjunnar, sérlega, og nokk-
uð svo Nikulásar zars mynd-
azt ótrúlegar sögur. I mörg ár
hafði Rasputin óeðlileg völd yfir
keisaranum og zarynjunni; hafði
gífurleg áhrif um emlbættaskip-
anir í kirkjuembætti og jafnvel
í utanríkisstefnu zarsins fyrstu
ár fyrri heim^styrj aldar.
Nú hefur Rasputin enn hlotn-
azt sú vafasama virð'ingt að Aim-
oríkumenn Hafa gert kvikmynd
um hann, ekki þó fyrstu og enn
síður þá síðusitu. Að venju, eins
og oftasit í slikum myndufn,
ganga Ameríkanar á snið við
staðreyndir en reyna öll ráð til
að æsa og kitla spennitaugar á-
hqrfandans og svifast þá einskis.
Þótt það sé allajafnan viður-
kennt að Rasputin hafi verið
hinn mesti hræsnari og æfin-
týramaður, þá tekst kvikmynda-
höfundinum að bæta þar wið
öllum þeim bjánaskap, sem er
einkenni bandarískrar söguiegr-
ar kvikmyndamennsku, en alls
ekki einkenni sannrar banda-
rískrar þeikkingar.
Þessi útgáfa af lífi Rasputin
hefst með því. að. hann nær „hit-
STERKUR SKRIFAR: „Ekki get ég að því gert, að mér finnst
glíman ein Ijótasta og stirðbusalegasta íþrótt, sem ég
hefi augum litið. Sjónvarpið skemmtir okkur með nokkr-
um þáttum af þessu íslenzkra „nautaati" og mér er næst
að halda, að til forna hafi glíman verið með öiliA öðru
bragði en nú. Sá sem venjulega sigrar er digur seVi naut,
og ómögulegt að koma honum af fótunum og mér sýnist
þótt ég hafi ekkert vit á þessu, að hann beinlínis leggi
andstæðinga á afli og þyngd og þykir mér það fremur
lítilsvert. Miklu betra var boxið, snjöll íþrótt, sem krafði
leikni og æfinga, en afkomendur víkinga bönnuðu hana
vegna þess, að hætt var við að einhver meiddi sig. Karl-
menn, að tarna." — Sterkur.
ÞÁ ER FARIÐ að „kvóta" úr portræðum biskupsins í sambandi
við Kefl'avíkurgönguna. Má taka undir með Bólu-Hjálm-
ari er hann sagði „Flest verður lærðum að féþúfu
núna ..." Biskupinn var, áður en emþættið gleypti hann,
æstur gegn NATO og allri vestrænni samvinnu, þótt nú
sé hann kallaður heilagur. Sýnilegt er þó, að Austri er
ekki á landinu nú, því greinar hans í Þjóðviljanum voru
gjarna óvægilegar í.garð biskupsins, og hefði verið
smekklegra af Þjóðviljanum, sem ræðustúfana birti, að
kalla hann bara Sigurbjörn, en sleppa þeim titli, sem
hann nú ber.
JÆJA, STÚLKUR, nú er sú ánægja á enda. Womens Wear
Daily, sem er einskonar biblía kvenna í klaéðaburði hef-
ur lýst stuttu tízkuna á heljarþröm og bannað hinum
ungu statfsstúlkum sínum að sýna sig í pilsgopa þess-
um. Stuttu pilsin hafa fallið mjög í vinsældum á megin-
landinu, og allsstaðar þar sem tízkan er í heiðri höfð.
Blaðið segir að svo hafi hlotið að fara, því aðeins örfáar
stúlkur hafi nokkur líkamleg efni á að sýna á sér limina
^vo glettilega sem pilsgoparnir gera. Þetta er að vísu
satt, en ekkert er að óttast hér heima; því við erum allt-
af árinu á eftir. Þó er annað alvarlegra. Stuttu pilsin
stuðla að digrum lærum og leggjum vegna fitulagsins
sem breytir starfsemi þegar gjóstar „upp eftir". Betra að
athuga það.
anajm“ úr daiuðvona konu brár-
eiganda, og snýr síðan til Pét-
ursborgar og nær, ^eftir kíófca-
leidum sivefnihierbergislæknis zar-
ynijunnar, bjargar syni hennar, er
hann hafði lagt drög að slasað-
ist. Síðan virðist hann ýmist
þaimiba rauðvin eða sænga með
hirðmeyjum, heillar sumar, dá-
leiðir aðrar og lætur þá fremja
sjálfsmorð, sem upprunailega
kom honum á frægðarbrautina.
Allt þetta skapar honum skiljan-
lega óvinsældir og í lokin er
hann drepinn, eftir nokkrar frá-
munalega lélegar „æsi“-spenn-
andi senur, skreytbuim öillu því
rusli, miúsí’khávaða, ljósagainigi
o.s.frv., sem fmyndunarsljóir leik-
'stjórar hafa, í lamiga tíð apað
hver eftir öðrum. Vissulega var
dráp Rasputins áhugavert í
rauninni, því þa^ var eitrað fyr-
ir hann í mat og drykk, hanin
var skotinn, stunigin og í Jakin
drekkt í Eliiðaám Moskvuiborgar,
staðreynd, sem leikstjórínm
gleymdi. Og máske er önnur
staðreynd ebki síður athugaverð,
að offiséri i keisarahemuim, sem
var einm af morðingjuim Rasp-
utins, dó í Ameríku f hitteðfyrra,
qn ein af merkum bókum um
sjélfan múmlkinn var rituð af
engri annarri en Katrínu Radzi-
will, ættingja þess, sem nú er
gífbur systur Jaokie Ken'nedy,
ekkju forsetams. — A.B.
Blaófyrir alla
Mámudiaiguir 24. júmá 1968
Nokkrir þokkalegir þættir
— Máttlaus fréttamennska
— Forsetaefnin — Ýmislegt
SvívirBilegt hneyksli
Framihald af 1. síðu.
Svía hálfu, að draga okkur
niður á við, beygja okkur og
veikja alla hagsmuni okkar,
hvort heldur á viðskiptasvið-
inu, í samningum almennt eða
á menningarsviðinu. Nú eru
hér nokkrir íslendingar, kerl-
ingahópur, sem er svo smátt
þenkjandi að hann heldursig
valdaafi í heimsmálunum og
hefur hingað boðið fólki, sem
flækist milli landa og lifir á
boðum. Hve Iengi ætlar rík-
ið að þoia, að hingað komi
svona fólk þessara erinda?
Hvenær buðu Svíar okkur að
púa á kónginn sinn eða Grikk-
ir til þess að bláfea á lýðræðið
sitt?
Það er eins gott, að sumir
sænskir og grískir, sem í þess-
um erindum koma nú viti, að
þeir eru ekki velkomnir og
munu ekki verða, þótt skoð-
anabræður þeirra hér heima,
— allir eitt hundrað, ljúgi að
þeim í þessum efnum. Þeim
er ráðlegast að hafa sig í-hófi
því að óvíst er, að allir standi
kyrrir þegar þeir opna á sér
túllann í málefnum, scm að-
eins koma okkur Islending-
um einum við, þótt svo ís-
lenzkir kommar gelti.
Og það er íslenzku ríkis-
stjóminni skylda, að banna
innflutning æsingalýðs því að
aldrei er að vita nær eldurinn
nær tundrinu, og er þá voðinn
vís og þá, ekki sízt fyrir gest-
ina.. Það væri því viturlegt að
hugsa sig tvisvar um áður en
leyfi fæst fyrir þessa gesti tii
skammarhrópa á íslenzkri
gmnd.
Þátturinn Forsetaembættið, Eiðs
Guðnasonar var afbragðsgóður og
fróðlegur. Þeir Benedikt Sigur-
jónsson, hæstaréttardómari og
Þór Vilhjálmsson, prófieissor sý’ndu
skemimtilegá menint í framkom-j
a-llri og háttmm, skýringar þeirra
vel fluttar, efnið var þeirn þaul-
kunmugt og talandi beggja einik-
ar prúðmannlegur og virðulegur
og skemimitileglt „sviðsfas" þeirra,
sem var mun þetra en lærðra
leikara, sem hafa atvinnu af að
korna fram. Þetta var með al-
skilabeztu þáttum sjómvarpsins
til þessa.
Mánudagurinn sýndii okikur enn
máttleysi fréttaimennskunnar í
sjónvarpinu. Maður hefði ætlazt
til að fá „lifajndi“ lýsimgar af
hátíðahöldunum 17. júní, en þar
skeikaði í nálega öMu. Utan rút-
ínufrétta, eins og ræðu forsætis-
ráðherra, sem var filmuð og
sýnd uim kvöldið, kíiikkaði frétta-
fflutninigurinn alveg, sýndi glöggt
fálimiandann og stirðibusaháttinn í
okkar fólki, sem við kvikmynda-
vélar fæst. Einkuim og sér í Jagi
var það sýningin á fþróttaveMiin-
um og sundfceppnin, sem sýndi
hversu mijög oklkur enn skortir
í þessari greiin að kvifcmynda
frá þessum atþurðum. Siguirður
þulur Sigu-rðsson var • oft-' lamgfc
á eftir sjálfri fréttinni og hefði
máske . mátt afsaka lifandi útr
sendingu, þó svo hefði orðið, en
kvöldmyndiin átti bæði að vera
„cut og editeruð" en virtisthvor-
ugt að gaigni. Minnti hún nokkuð
á ruigHingimn í Kieninedy-morð-
myndinni, sem fyrst var sýnd ó-
klippt. Ávarp Fjallkonunnar var
nú ekki annað en hreint girín,
þvi annar eins kvæðalestur hef-
ur aldrei heyrzt. Leikkonan,
Bry'Uja Benediktsdóttir, mun ef-
laust hafa reynt að halda ein-
hverri virðingu, em svo hrapalega
tókst tiþ að áhorfendur hlógu
almennt, að þessum voðatilburð-
urn, upplestri og öilu flasi. Má
vera að næsta „17-júni-nefndm“
huigi betur að váli og æfingu
sinmar fjallkonu..
Islandsferð Ferðasikrifstofu rík-
isins, niý mynd, var í mörgu
mjög þafckaíLeg, ein innfæddir
þrostu dálítið að þulnuim íslenzka,
sem sýnilega hefiur fengið er-
lendan texta, sem myndinni fylg-
ir ytra, í hendur. öll fyrsta
Hokiks hótelin úti i sveitum, og
söguglefsu rnar fiaíla vel í ejrru
erlendra, en óþarfi að segja okk-
ufi það, og efilaust. munu sumir
hestamenn draga það dálítið i
efa, að athilestir hestar á íslandi
tölti, og þá eklki síður leiguihest-
arndr, þessir þoldnmóðu og víxl-
uðu gæðinigar útlánabændanna
hér í mágrénni. Skólaþátturiinn
frá Lauigarvatni var ekki einsvel
unninn og skýldi, en góðir kafilar
í honum, og vissulega á skóla-
meistari yfiir áigætri rödd að
ráða, því drumiurnar_ úr honium
skéru sig vel úr — öllum tii á-
nægju.
Porsetaefni á fiumdi varprýði-
lega ummdmn þáttur af þeim Mark-
úsi Emi Antonssyni og Hirti
Pálssyni, prúðmammlega unninn
þáttur, spumingar vei vaidar og
kufiteislegar, og spyrjendur yfir-
leitt hófsamir, þótt Markús eigi
það til stundum að vera nokfeuð
snöggur upp á lagið. Forsetaefnin
leystu' úr spumtogum eims og
| hvor hafði hæfileika og þékk-
ingu til'. Kviíkmynd kvöldsins,
Lygasaga, var frernur léleg, en
þó nokkrir sæmilegir sprettir
enda ágætir leikendur, þótt að-
alhluitverkið leikið af .Perkins
væri heldur ófiimlega af hemdi
Franríhald á 5. síðu.
STAÐREYNDIR — sem ekkl mega g(eymast;
Bjargræðisvegir grískra lýðræðissinna
14
Gróska lýSræðisins — Viðnám Grikkja — Sterkt
vitni — 300 þingmenn og 4.601.100 bréf — „Rous-
fetti" — Húsnæðismál lýðræðiskóngs —
„Stáliðnaðarborgin Gary, lndi-
ana, er nœstum því í umsáturs-
ástandi eftir því sem „Chicago
Tribune" skýrir frá hinn 7.
Marz. Rán í aSalverzlunarhverf-
inu, framin af vopnuðum bóf-
um, bafa verið daglegt brauð,
nánar til tekið fjögur að meðal-
tali á dag, undanfarna mánuði,
og hafa oft endað með morðum.
Kaupmenn hafa orðið að hafa
dyr sínar lokaðar um háanna-
tíma dagsins, og aðeins hleypt
inn þeim viðskiptarAönnum, sem
þeir hafa þekkt persónulega.
Margir starfsmenn þeirra hafa
tekið það til bragðs, að hafa
skammbyssur sínar með sér í
vinnuna. Ein verzlunin hefir
verið rœnd 37 sinnum á fjöru-
tíu mánuðum. Fjórum sinnum
var framið rán í þessari sömu
búð tvisvar sinnum á dag. Borg-
ardómarinn í Gary, Mr. Richard
Kaplan, hefir skorað opinber-
lega á kvenfólkið, að gera ekki
innkaup sín í borginni Hann
gefur þá skýringu á aðvörun
sinni, að göpurnar séu blátt á-
fram hxttusvœði"
„NATION REVIEW" ,Meri-
4en, Connecticut; 23. Apríl
1968 '(Voi: XX, No. 16).
Það gildir næstum einu, hvaða
Iýðræðisríki á hlut að máli. Alls
staðar blasir sama myndin við:
Morð rán og íkveikjur, upplausn og
glundroði. Það þykir varla tíðindum
sæta lengur þó að heil borgarherfi
séu brennd til grunna, rótlaus skríll
leggi heimsfrægar menntastofnanir
undir sig vikum og mánuðum sam-
an, glæpir og hryðjuverk verði
varla tölum talin, og siðspillingin
og úrkynjunin vegsörpuð opinber-
lega. Þegar í hámæli komst fyrir
nokkrum vikum, að nokkrir „end-
uruppaldir" skólastjórar við þýzka
gagnfræðaskóla höfðu leyft nem-
endum sínum reykingar í kennslu-
stofunum, þá birtist fjöldi lesenda-
bréfa í blöðunum, þar sem þeirri
nýbreytni var fagnað og hún talin
til4 fyrirmyndar, bera vott um
vaxandf frjálslyndi. Þegar sænskur
Framhald á 7. síðu.
t